درمان بی اختیاری ادرار با گیاهان دارویی

بی اختیاری ادرار مشکلی تقریبا شایع است که می تواند افراد با هر رنج سنی را درگیر کند. از کودکان گرفته تا افراد کهنسال، دچار بی اختیاری ادرار می شوند. مشکلات و علت های مختلفی وجود دارد که فرد را با این اختلال روبرو می کند.
شل شدن عضلات مثانه که در اثر زایمان، بارداری، سرطان پروستات و… می تواند رخ دهد، از جمله علت های شایع بی اختیاری ادرار هستند. در برخی موارد نیز استرس و اضطراب بیش از حد می تواند بر عملکرد های مهم بدن فرد تاثیر منفی بگذارد. در افراد جوان تر و کودکان بی اختیاری ادرار اغلب به دلیل اضطراب رخ می دهد. مثلا کودکان زیر 5 سال به دلیل اضطراب جدایی از مادر دچار بی اختیاری ادرار و شب ادراری می شوند. در ادامه مطلب پس از شرحی مختصر درباره بی اختیاری ادرار، علل و انواع این اختلال، به معرفی درمان های گیاهی و خانگی این اختلال می پردازیم.

اختلال بی اختیاری ادرار چیست؟

بی اختیاری ادرار، از دست دادن کنترل مثانه، یک مشکل شایع و اغلب شرم آور است. شدت این مشکل در افراد مختلف متفاوت است. نشت ادرار هرازگاهی در حین سرفه یا عطسه اتفاق می افتد یا باعث ایجاد احساس میل فوری به ادرار کردن ناگهانی می شود و آن‌قدر شدید است که ممکن است نتوانید به موقع به دستشویی بروید.
این اختلال اگرچه با افزایش سن بیشتر اتفاق می افتد، اما به طور کلی بی اختیاری ادرار یک پیامد اجتناب ناپذیر پیری نیست. اگر بی اختیاری ادرار بر فعالیت های روزانه شما تاثیر می گذارد، در مراجعه به پزشک تردید نکنید. در بیشتر موارد، تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی ساده یا مراقبت های پزشکی می تواند علائم بی اختیاری ادرار را درمان کند. بی اختیاری ادرار ممکن است ناشی از عادات روزانه، شرایط پزشکی زمینه ای یا مشکلات جسمی باشد. بنابراین، یک ارزیابی خوب از پزشک می تواند به تعیین علت اصلی بی اختیاری ادرار کمک کند.

انواع بی اختیاری ادرار

بسیاری از افراد هر از گاهی در مقادیر کم دچار نشت ادرار می شوند. برخی دیگر ممکن است مقادیر کم تا متوسط ادرار را بیشتر دفع کنند.
انواع بی اختیاری ادرار عبارتند از:

-بی اختیاری استرسی ادرار:هنگامی که با سرفه، عطسه، خندیدن، ورزش یا بلند کردن چیزی سنگین به مثانه خود فشار می آورید، ادرار نشت می کند.

-بی اختیاری اورژانسی: احساس نیاز ناگهانی و شدید به دفع ادرار و به دنبال آن ادرار غیر ارادی است. ممکن است نیاز به دفع ادرار بیشتر باشد، از جمله در شب. بی اختیاری اورژانسی ممکن است به دلیل یک بیماری ساده مانند عفونت یا یک بیماری جدی تر مانند یک اختلال عصبی یا دیابت ایجاد شود.

-بی اختیاری سرریز ادرار:احساس قطرات مکرر یا مداوم ادرار به دلیل تخلیه نشدن کامل مثانه است.

-بی اختیاری عملکردی ادرار: این در نتیجه یک ناتوانی جسمی یا ذهنی رخ می دهد که شما را از رفتن به موقع به توالت باز می دارد. برای مثال، آرتریت شدید ممکن است منجر به ناتوانی در باز کردن سریع دکمه‌های شلوار شود.

-بی اختیاری ادرار مختلط: این احساس یک یا چند نوع بی اختیاری ادرار است و این نوع اغلب نشان دهنده ترکیبی از بی اختیاری استرسی ادرار و بی اختیاری فوری است.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

ممکن است در بحث در مورد بی اختیاری با پزشک خود احساس ناراحتی کنید. اما اگر بی اختیاری دوباره عود کرد یا کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار داد، مهم است که به دنبال مشاوره پزشکی باشید زیرا بی اختیاری ممکن است:

-باعث می شود فعالیت های روزانه خود را محدود کنید و تعاملات اجتماعی خود را محدود کنید.
-بر کیفیت زندگی شما تأثیر منفی می گذارد.
-خطر افتادن در سالمندان به دلیل عجله به توالت افزایش می یابد.
-می تواند نشان دهنده یک بیماری زمینه ای جدی تر باشد .

علت بروز بی اختیاری ادرار

بی اختیاری ادرار می تواند به طور موقت یا مزمن رخ دهد که هر کدام علت های جداگانه ای دارند. علت های بروز بی اختیاری ادرار به تفکیک مدت زمان درگیری فرد با این اختلال به شرح زیر است :

-بی اختیاری موقت ادرار

برخی نوشیدنی ها، غذاها و داروها ممکن است اثر ادرارآور داشته باشند و مثانه را تحریک کنند تا مقدار ادرار را افزایش دهد. آنها شامل موارد زیر است:

-الکل ها
-کافئین
-نوشابه و آب گازدار
-شیرین کننده های مصنوعی
-شکلات
-فلفل تند
-غذاهای تند، شیرین یا ترش، به ویژه مرکبات (مرکبات)
-داروهای قلب و فشار خون، آرام بخش ها و شل کننده های عضلانی
-مقادیر زیادی ویتامین C
بی اختیاری ادرار همچنین ممکن است ناشی از شرایط زیر باشد، مانند:

-عفونت مجاری ادراری:عفونت ها می توانند باعث تحریک مثانه شوند که منجر به نیاز فوری به ادرار و گاهی اوقات بی اختیاری ادرار می شود.
-یبوست: رکتوم در کنار مثانه قرار دارد و اعصاب زیادی با آن مشترک است. مدفوع سفت و کدر در راست روده باعث فعالیت بیش از حد این اعصاب و افزایش تکرر ادرار می شود.

-بی اختیاری ادرار مداوم

بی اختیاری ادرار همچنین ممکن است یک وضعیت مداوم باشد که ناشی از مشکلات فیزیکی یا تغییرات فیزیکی اساسی است، از جمله:

-بارداری:تغییرات هورمونی و افزایش اندازه جنین ممکن است باعث بی اختیاری ادرار استرسی شود.

-زایمان: زایمان واژینال ممکن است ماهیچه های مورد نیاز برای کنترل مثانه را ضعیف کند و به اعصاب مثانه و بافت پشتیبان آسیب برساند و منجر به افتادگی کف لگن شود. در مورد افتادگی، مثانه، رحم، رکتوم یا روده کوچک ممکن است از موقعیت معمول خود به پایین فشار آورده و به داخل واژن بیرون بزند. این بیرون زدگی ممکن است مربوط به بی اختیاری ادرار باشد.

-تغییرات مرتبط با سن: افزایش سن عضله مثانه ممکن است ظرفیت ذخیره سازی ادرار مثانه را کاهش دهد. انقباضات غیر ارادی مثانه نیز می تواند با افزایش سن بیشتر شود.

-یائسگی: پس از یائسگی، بدن زنان استروژن کمتری تولید می کند که به حفظ سلامت پوشش مثانه و راست روده کمک می کند. بدتر شدن وضعیت این بافت ها ممکن است منجر به بدتر شدن بی اختیاری ادرار شود.

-بزرگ شدن پروستات: بی اختیاری ادرار، به ویژه در مردان مسن، اغلب ناشی از بزرگ شدن غده پروستات است که به عنوان هیپرپلازی خوش خیم پروستات شناخته می شود.

-سرطان پروستات: استرس یا بی اختیاری فوری در مردان ممکن است با سرطان پروستات درمان نشده مرتبط باشد. اما اغلب، بی اختیاری ادرار یکی از عوارض جانبی درمان سرطان پروستات است.

-انسداد:تومور در هر نقطه از مجرای ادراری می تواند جریان طبیعی ادرار را مسدود کند و منجر به بی اختیاری و سرریز ادرار شود. سنگ های ادراری که توده های سخت و سنگ مانندی هستند که در مثانه تشکیل می شوند، گاهی اوقات باعث نشت ادرار می شوند.

-اختلالات عصبی: بیماری هایی مانند مولتیپل اسکلروزیس، بیماری پارکینسون، سکته مغزی، تومور مغزی یا آسیب نخاعی ممکن است بر سیگنال های عصبی درگیر در کنترل مثانه تاثیر بگذارند و باعث بی اختیاری ادرار شوند.

عوامل خطر

عواملی که خطر بی اختیاری ادرار را افزایش میدهند عبارتند از:

-جنسیت فرد: زنان بیشتر به بی اختیاری ادرار استرسی مبتلا می شوند. این به دلایل متعددی از جمله بارداری، زایمان، یائسگی و آناتومی طبیعی زنان است. با این حال، مردانی که با غده پروستات مشکل دارند نیز در معرض خطر بی اختیاری فوری و سرریز ادرار هستند.

-سن: با افزایش سن، عضلات مثانه و مجرای ادرار بخشی از قدرت خود را از دست می دهند. تغییرات ناشی از افزایش سن، توانایی کنترل مثانه را کاهش می دهد و احتمال ادرار غیر ارادی را افزایش می دهد.

-اضافه وزن:اضافه وزن به مثانه و ماهیچه های اطراف فشار وارد می کند، آنها را ضعیف می کند و اجازه می دهد ادرار هنگام سرفه یا عطسه به بیرون نشت کند.

-سیگار کشیدن:سیگار کشیدن ممکن است خطر بی اختیاری ادرار را افزایش دهد.

-سابقه خانوادگی: اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده به بی اختیاری ادرار، به ویژه بی اختیاری فوری، مبتلا باشد، خطر ابتلا به این بیماری افزایش می یابد.

-بیماری های دیگر: بیماری های عصبی ممکن است خطر بی اختیاری ادرار را افزایش دهند.

عوارض

عوارض بی اختیاری ادرار مزمن عبارتند از:

-مشکلات پوستی:بثورات، عفونت های پوستی و زخم ها می توانند در نتیجه مرطوب بودن مداوم پوست ظاهر شوند.

-عفونت های دستگاه ادراری: بی اختیاری ادرار خطر ابتلا به عفونت ادراری را افزایش می دهد.

-تاثیرات بر زندگی شخصی: بی اختیاری ادرار می تواند بر روابط اجتماعی، کاری و شخصی تأثیر بگذارد.

درمان های گیاهی بی اختیاری ادرار

استفاده از برخی گیاهان که خاصیت دارویی دارند و نیز اصلاح تغذیه می تواند گام مثبتی در جهت برطرف کردن مشکل بی اختیاری ادرار باشد. برخی از گیاهان می توانند به بهبود عملکرد بین مغز و مثانه و نیز بهبود وضعیت عضلات مثانه کمک کنند. برخی گیاهان نیز با گرم کردن کلیه ها و جلوگیری از تکرر ادرار می توانند به جلوگیری از ریزش ادرار ناگهانی کمک کنند. در ادامه به معرفی برخی از گیاهان دارویی موثر در درمان بی اختیاری ادرار می پردازیم :

دم اسب

دم اسب گیاهی دارویی با خاصیت ترمیم کننده و آنتی اکسیدان است که می تواند به بهبود وضعیت ماهیچه های مثانه کمک کند. رایج ترین روش استفاده از گیاه دم اسب، مصرف دمنوش این گیاه است. اما می توان از داروخانه ها افشره این گیاه نیز تهیه و مصرف کرد. توصیه می شود روزانه دو بار از گیاه دم اسب برای بهبود بی اختیاری ادرار استفاده کنید.

گون

گیاه گون از دیگر گیاهان موثر در درمان بی اختیاری ادرار است. این گیاه باعث تنظیم متابولیسم آب در بدن می شود که نقش زیادی در تنظیم مقدار ادرار و جلوگیری از تکرر ادرار دارد. گون را معمولا به صورت جوشانده مصرف می کنند اما کپسول و تنتور تهیه شده از این گیاه نیز در بازار موجود است. البته توجه داشته باشید بهتر است با مشورت پزشک متخصص طب سنتی از گون استفاده کنید چون می تواند باعث افزایش بیش از حد درجه حرارت بدن شود.

خارمریم

گیاه خار مریم، گیاهی دارویی با خواص درمانی متعدد است. جالب است بدانید که این گیاه یر بی اختیاری ادرار نیز تاثیر مثبت دارد و می تواند به درمان آن کمک کند. تاثیر خار مریم در درمان بی اختیاری ادرار از طریق تاثیر بر کبد است،کبد می تواند بر بهبود عملکرد مثانه تاثیر بگذارد و باعث درمان بی اختیاری ادرار شود. اغلب از دمنوش خارمریم برای این منظور استفاده می شود.

گیاه سرو

سرو گیاهی قابض است، می توان از این خاصیت روغن سرو برای درمان مشکل بی اختیاری ادرار استفاده کرد. برای این منظور باید روغن سرو را به نسبت 2 به یک با روغن بادام رقیق کرده و ناحیه زیر شکم را با آن ماساژ دهید. تکرار این کار تاثیر مثبتی در درمان بی اختیاری ادرار خواهد داشت.

شیرین بیان

ریشه گیاه شیرین بیان می تواند برای درمان بی اختیاری و ریزش ادرار بسیار مفید باشد. این ریشه گیاهی اغلب به صورت عصاره، دمنوش یا کپسول مورد استفاده قرار می گیرد. این ماده گیاهی خاصیت ضد التهابی دارد و میتواند با کاهش التهاب در مثانه به بهبود عملکرد آن کمک کند.

علاوه بر گیاهان فوق می توان با افزودن برخی از مواد خوراکی و ادویه ها همچون دارچین، مویز، فلفل، سیاه دانه، انجیر، گردو، بادام کنجد سیاه، پسته و… به رژیم غذایی خود که خاصیت گرم کننده و تقویت کننده بر روی مثانه دارند، به بهبود بی اختیاری ادرار کمک.
علاوه بر اینها برخی از نسخه های گیاهی نیز وجود دارند که از ترکیب دقیق چندین نوع گیاه دارویی مختلف با هم تهیه می شوند و به عنوان داروی بی اختیاری ادرار شناخته می شوند. گیاهانی همچون خارخاسک، گشنیز، کافور، هلیله سیاه و… از آن جمله اند. توجه کنید که به هیچ بدون مشورت و دستور پزشک متخصص در زمینه طب سنتی اقدام به ترکیب خودسرانه چند گیاه با هم و تهیه دمنوش های گیاهی مخلوط نکنید. چون ترکیب گیاهان با هم باید با توجه به وضعیت سلامتی، داروهایی که مصرف می کنید و شرایط جسمانی شما باشد و ارائه این ترکیب دقیق بدون معاینه و اطلاع از وضعیت کلی بیمار امکان پذیر نیست، بنابراین توصیه می شود به هیچ وجه از نسخه های اینترنتی و کلی برای درمان بیماری های خود استفاده نکنید.

ورزش هایی برای درمان بی اختیاری ادرار

علاوه بر گیاهان دارویی ورزش هایی نیز برای رفع مشکل بی اختیاری ادرار وجود دارد که با تقویت عضلات لگن و مثانه باعث بهبود عملکرد مثانه و جلوگیری از ریزش ناخودآگاه ادرار می شود. این ورزش ها را پس از مراجعه به پزشک و معرفی به فیزیوتراپ می توانید، انجام دهید. طبیعی است که ورزش های افراد کهنسال با افراد جوان تر و کودکان متفاوت خواهد بود. انجام منظم تمرینات ورزشی نقش موثری در درمان بی اختیاری ادرار دارد.

سخن پایانی

بی اختیاری ادرار مشکلی آیت که می توان در هر سنی با توجه به شرایط جسمی و روحی فرد رخ دهد. عواملی همچون ضعف عضلات لگن، انسداد مجاری ادرار و ضعف مثانه می توانند باعث بروز بی اختیاری ادرار شوند. این مشکل در زنان شایع تر است و عواملی همچون بارداری، زایمان و یائسگی باعث تشدید آن می شود. استرس و اضطراب نیز گاه باعث بی اختیاری ادرار می شود. درمان بی اختیاری ادرار پس از بررسی وضعیت بیمار توسط پزشک امکان پذیر است.
گیاهان دارویی همچون گون، شیرین بیان، دم اسب و خارمریم نیز در درمان بی اختیاری ادرار موثرند.
با تمام این تفاسیر مشکل بی اختیاری ادرار باید درمان شود تا فرد بتواند زندگی عادی و بدون استرس را تجربه کند. بی اختیاری ادرار در سالمندان گاه نادیده گرفته می شود و این امر باعث انزوا و عدم اعتماد به نفس در این افراد می شود که بر تمام جنبه های زندگی آنها تاثیر می گذارد.