آشنایی با گیاهانی که برگ های خوراکی دارند

 گیاهان گنجینه های طبیعت هستند هر گیاهی خصوصیات و کارکرد های خاص خود را دارد.بیش از 1000 نوع گیاه در سطح کره زمین شناخته شده اند. خواص و ویژگی های گیاهان مختلف با هم تفاوت دارد. شناخت انواع گیاهان استفاده از آنها را آسان تر می کند. باید بدانید که برخی از گیاهان خوراکی هستند و برخی دیگر حتی علیرغم داشتن خواص دارویی و درمانی خوراکی نیستند و می توانند سلامت انسان را تهدید کنند. در این مطلب شما را با انواع گیاهانی که برگ های خوراکی دارند و به اصطلاح خوردن آنها ضرری ندارد، آشنا خواهیم کرد.

گیاهانی که برگ های خوراکی دارند

گیاهانی هستند که برگ های خوراکی دارند، این برگ ها را می توان در قالب انواع سالاد، انواع غذا ها و به صورت خام یا پخته استفاده کرد. همچنین برگ های خوراکی گیاهان را به روش های مختلفی همچون خشک کردن، پودر کردن و دم کردن می توان مورد مصرف قرار داد. گیاهان نام آشنایی همچون اسفناج، جعفری، آویشن، پونه، تره، پیازچه، مرزنجوش، مریم گلی و… از جمله گیاهانی هستند که برگ های خوراکی دارند. در ادامه به معرفی برخی از این گیاهان می پردازیم :

اسفناج

اسفناج یک سبزی دارای برگ های تیره رنگ است و رنگ سبز تیره آن نشان می دهد که منبع غنی از بسیاری از مواد مغذی از جمله: آهن، روی، کلسیم، پتاسیم، منیزیم، مس و منگنز است، علاوه بر این که ویتامین بالایی دارد مانند ویتامین A، ویتامین K و ویتامین C . اسفناج حاوی آنتی اکسیدان های قوی مانند فلاونوئیدها و کلروفیل است که ممکن است در مبارزه با سرطان و جلوگیری از رشد سلول های سرطانی به ویژه سرطان های دستگاه گوارش و سرطان پوست نقش داشته باشد. اسفناج ابه طور کلی به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند و همچنین با داشتن ویتامین A، ویتامین C، ویتامین K و ویتامین E که آنتی اکسیدان های قدرتمندی هستند که با رادیکال های آزاد مبارزه کرده و به مبارزه با التهاب و عفونت کمک می کند.
این سبزی خوشمزه سرشار از آهن و اسید فولیک است که برای تولید گلبول های قرمز خون بسیار مهم هستند، علاوه بر این حاوی ویتامین C است که برای افزایش جذب آهن بسیار مهم است و می توان مانع از کم خونی شود.

آویشن

آویشن ادویه ای معروف، گر کاربرد و کمی گران قیمت است. آویشن را می توان هم به صورت برگ های تازه گیاه و هم به صورت خشک شده، پدر شده یا دمنوش مورد استفاده قرار داد.
فواید آویشن بسیار زیاد است، زیرا یکی از معروف ترین گیاهانی است که در دنیای آنتی بیوتیک ها، تقویت حافظه و درمان مشکلات سوء هاضمه استفاده می شود. یکی از فواید آویشن این است که حاوی موادی مانند تانن، بورنئول ، توژون و لینالول است که این مواد عموماً در درمان بیماری های زمستانی و رفع مشکلات تنفسی بسیار مفید می باشند. آویشن حاوی ترکیبی به نام کارواکرول است که غلظت هورمون های سروتونین و دوپامین را افزایش می دهد که خلق و خو را بهبود می بخشد. علاوه بر این آویشن در درمان مشکلات گوارشی همچون انگل روده، اسهال و… بسیار مفید است. همچنین از این گیاه و ادویه پر کاربرد می توان برای تصفیه خون، درمان عفونت مجاری ادراری، پیشگیری از سرطان، تنظیم فشار خون،
سلامت پوست و… استفاده کرد.

بروکلی

کلم بروکلی به دلیل دارا بودن مقادیر بالایی از عناصر و ویتامین های ضروری و کالری کمی که دارد ، به عنوان یک غذای فوق العاده در نظر گرفته می شود که آن را به یک ماده خوراکی مطلوب برای بسیاری از مردم در سراسر جهان تبدیل کرده است. کلم بروکلی از خانواده سبزیجات چلیپایی مانند گل کلم ، کلم، کلم پیچ و آروگولا است. کلم بروکلی به دلیل دارا بودن ویتامین K، ویتامین C و کلسیم در حفظ سلامت استخوان ها و امکان پیشگیری از پوکی استخوان و پوکی استخوان نقش دارد. همچنین حاوی اسید فولیک است که نقش مهمی در کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه در زنان دارد.

برگ تربچه

در حالی که بسیاری از مردم برگ‌های تربچه را دور می‌ریزند ، اما این برگ‌ها یکی از بهترین قسمت‌های تربچه هستند زیرا حاوی غلظت‌های بیشتری از مواد مغذی نسبت به خود تربچه هستند.
از جمله مواد مغذی موجود در برگ تربچه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
ویتامین ها مانند: ویتامین B6، اسید فولیک ، ویتامین A و ویتامین C(برگ تربچه حاوی 6 برابر بیشتر ویتامین C نسبت به خود تربچه است.)
مواد معدنی مانند: منیزیم، فسفر ، آهن، کلسیم و پتاسیم.
آنتی اکسیدان های منحصر به فرد، مانند سولفورافان ایندول.
فیبر رژیمی.
پروتئین و…
برگ های تربچه برای تقویت قلب و عروق، سلامت و جوانی پوست، تنظیم قند خون، کاهش وزن، بهبود عملکرد دستگاه گوارش، تقویت سیستم ایمنی بدن و… بسیار مفید است.

برگ هویج

برگ هویج با طعم تلخی که دارد متمایز می شود اما فواید آن بسیار است زیرا حاوی ماده سبز رنگ کلروفیل است که در برگ هویج بیشتر از برگ سایر سبزیجات است و همچنین حاوی درصد زیادی پتاسیم و ویتامین C که فواید زیادی برای بدن دارد.
برگ هویج برای پوست بسیار مهم است، زیرا سلول های مرده و آسیب دیده پوست را بازسازی می کند، کبد را از سموم پاکسازی کرده و همچنین بدن و دستگاه گوارش را کاملا پاکسازی می کند، این برگ ها بدن را از قرار گرفتن در معرض خطر سرطان محافظت می کنند زیرا حاوی آنتی اکسیدان هایی است که باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شود. علاوه بر این برگ های هویج برای سلامت چشم ها، تقویت قلب، درمان کم خونی، درمان اسهال و یبوست و… بسیار مفید است.

برگ چغندر

برگ چغندر حاوی ارزش های غذایی و فواید بسیاری برای سلامتی است. برگ چغندر ارزش غذایی بالاتری نسبت به خود چغندر دارد ، زیرا حاوی سطوح بالایی از فیبر ، مواد معدنی مهم برای بدن، آنتی اکسیدان ها و بسیاری از ویتامین ها مانند: ویتامین C، ویتامین K و ویتامین A و ویتامین B6 (پیریدوکسین) و فاقد چربی و کلسترول است. برگ چغندر قرمز را می توان به صورت خام همراه با سالاد یا به صورت پخته مصرف کرد. برگ چغندر در تقویت سیستم ایمنی، رفع کم خونی،طراوات و شادابی پوست، محافظت از کبد، استحکام استخوان ها و سلامت چشم ها نقش موثری دارد. توجه کنید که تنها برگ های تازه و جوان چغندر که به خوبی تمیز شده اند، خوراکی هستند.توصیه می شود از خوردن برگ چغندر در دوران بارداری خودداری کنید.

برگ مو

برگ مو یا همان برگ های درخت انگور را همه ما با دلمه می شناسیم، دلمه در واقع برگ مو پر از برنج، گوشت چرخ کرده، سبزی های معطر و پیاز است. برگ مو جز برگ های خوراکی با خواص، و فواید بسیار است. برگ مو حاوی امگا 3 است و دارای خواص آنتی اکسیدانی است که باعث می شود با عفونت ها مبارزه کند و علائم ناشی از آن مانند آرتریت و لوزه ها را کاهش دهد. یکی دیگر از فواید برگ انگور این است که عملکرد دستگاه گوارش را بهبود می بخشد زیرا حاوی فیبر است که به هضم خوب غذا کمک می کند و خطر یبوست را تا حد امکان کاهش می دهد. برگ انگور همچنین جذب مواد مغذی غذاها را بهبود می بخشد و با اختلالات گوارشی مختلف مبارزه می کند.
درمان کم خونی، پیشگیری از سرطان، تقویت سیستم ایمنی بدن، سلامت مفاصل، سلامت قلب و… از دیگر مزایای استفاده از برگ مو هستند.

جعفری

جعفری برگ های خوراکی دارد و خوشبو کننده دهان و بدن است. خوردن روزانه جعفری به دلیل نقش آن در حمایت از کبد، به حمایت از سلامت دستگاه گوارش کمک کند، زیرا جعفری سطح گلوتاتیون، آنتی اکسیدان اصلی کبد را افزایش می دهد.
برگ های تازه جعفری حاوی انواع آنتی اکسیدان ها از جمله فلاونوئیدها، کاروتنوئیدها، ویتامین C و ویتامین E هستند که همگی از بدن در برابر اثرات رادیکالهای آزاد و بروز سرطان محافظت می کنند. جعفری همچنین قند خون و فشار خون را کنترل می کند.
ویتامین A موجود در جعفری بینایی در شب و سلامت پوست را بهبود می بخشد. ویتامین B این گیاه به بازسازی سلول های بدن و آزادسازی انرژی از سلول ها کمک می کند.
جعفری حاوی ویتامین C است که به حفظ سیستم ایمنی بدن کمک می کند .ویتامین E جعفری نیز به تاخیر در پیری سلول کمک می کند.
ویتامین K هم در جعفری یافت می شود و به تعادل ویسکوزیته خون، پاکسازی و تولید پروتئین کبد کمک می کند .
از جمله املاح معدنی موجود در جعفری آهن است که برای تولید هموگلوبین که برای انرژی مورد نیاز است استفاده می شود.منگنز موجود در این گیاه به جذب ویتامین C کمک می کند و هورمون های جنسی را تولید می کند.پتاسیم نیز برای رشد، عضله سازی و تقویت سیستم عصبی مفید است .روی، فلزی کمیاب است که در برگ های تازه جعفری یافت می شود و سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند و از بروز آکنه جلوگیری می کند .
جعفری همچنین حاوی کلسیم است که استخوان ها، دندان ها و موها را تقویت می کند.

شلغم

برگ شلغم در مناطق مختلف جهان به عنوان یک نوع سبزی مصرف می شود که همان برگ های سبز رنگی است که از ریشه شلغم بیرون می آید.
ارزش غذایی برگ شلغم کمی متفاوت از ریشه شلغم است و این برگ ها به طور کلی مفیدتر از ریشه شلغم هستند ، اگرچه ریشه ها بیشترین استفاده را دارند. برگ های شلغم حاوی آهن، کلسیم، پتاسیم، فسفر، سدیم، سلنیوم، منیزیم، ویتامین A, ویتامین C, ویتامین B6, ویتامین K و مقدار قابل توجهی فیبر است. این برگ ها کمی مزه تلخ دارند که هنگام پختن از بین می رود. برگ شلغم را می توان به صورت خام و یا پخته شده در انواع سوپ و غذا های مختلف استفاده کرد. برگ های شلغم فواید بسیاری برای سلامت بدن دارند مانند : پیشگیری از سرطان، سلامت پوست و مو، تقویت بافت استخوانی، بهبود کیفیت خواب، سلامت چشم ها و تقویت بینایی، افزایش قدرت باروری و….

نعناع

برگ های نعناع معطر هستند و طعم تند تیزی دارند که اغلب در ترکیب سبزی خوردن و یا در کنار انواع غذا ها مصرف می شود. نعناع برای تحریک اشتها و افزایش، میل به غذا خوردن موثر است.
نعناع ترشح و فعالیت غدد بزاقی و آنزیم های گوارشی را افزایش می دهد. که به سیستم گوارش در فرآیند هضم کمک می کند و به درمان سوء هاضمه کمک می کند، در درمان سندرم روده تحریک پذیر در کودکان و بزرگسالان و کاهش علائم آن نقش دارد، نعناع به عنوان عاملی برای مبارزه با باکتری های مسئول پوسیدگی دندان عمل می کند ، به همین دلیل است که از آن در ساخت خمیر دندان و دهان شویه استفاده می شود.
برگ های نعنا به رفع گرفتگی بینی، گلو، برونش ها و ریه ها کمک می کند و روند بهبودی را به ویژه در سرماخوردگی و آنفولانزا تسریع می کند.
این گیاه به تسکین دردها به ویژه درد معده، عضلات و سردرد کمک می کند و به عنوان یک آرامبخش برای اعصاب است که باعث آرامش می شود. علاوه بر این ها نعناع در کاهش ابتلا به سرطان، تنظیم فشار خون، سلامت پوست، کاهش وزن، درمان حالت تهوع، تقویت سیستم ایمنی، افزایش تمرکز و حافظه و… موثر است. جویدن برگ های نعناع باعث رفع بدی بد دهان و سلامت دهان و دندان می شود.

ریحان

ریحان گیاهی معطر و خوش طعم از خانواده نعناع است. این گیاه به طور گسترده در اکثر کشورهای جهان مورد استفاده قرار می گیرد، گروهی از ویتامین ها و مواد معدنی مهم برای سلامت انسان را فراهم می کند و همچنین حاوی سطوح بالایی از آنتی اکسیدان ها است. ریحان سطح استرس اکسیداتیو را در بدن کاهش داده و با سرطان مبارزه می کند، در کاهش، افسردگی موثر است، سلامت کبد را ارتقا می دهد، از دست دادن حافظه مرتبط با افزایش سن و استرس را کاهش می دهد، خطر سکته مغزی را کاهش داده و به کاهش فشار خون در افراد مبتلا به فشار خون کمک می کند.
ریحان خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان مانند: سرطان سینه، روده بزرگ و پانکراس را کاهش می دهد، رشد باکتری هایی که باعث پوسیدگی دندان می شوند را محدود می کند و به درمان مشکلات مربوط به معده کمک می کند.

گشنیز

گشنیز منبع عالی فیبر غذایی، منیزیم و آهن است. گشنیز گیاهی شگفت انگیز است که به صورت خام و پخته استفاده می شود. گشنیز دارای خواص آنتی اکسیدانی است.وجود کوئرستین که نوعی آنتی اکسیدان است ، ویتامین C و آهن در ترکیب گشنیز سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند. گشنیز در بهداشت دهان و دندان، تنظیم فشار خون، سلامت دستگاه گوارش، تقویت بینایی و… نقش موثری دارد.

سخن پایانی

گیاهان بسیاری بر روی مزه زمین وجود آرند که هر کدام خصوصیات خاص خود را دارند. برخی از این گیاهان خوراکی و برخی دیگر غیر خوراکی هستند. گیاهان خوراکی برای انسان و دام ها بی ضرر هستند. گیاهان خوراکی دارای برگ های سبز هستند و کلروفیل دارند. اغلب این گیاهان حاوی ویتامین ها، آنتی اکسیدان ها و مواد ضد انعقاد خون هستند. ویتامین K نیز در این در اغلب گیاهان خوراکی وجود دارد. اغلب برگ های خوراکی در فصل بهار که گیاهان سر از زمین برمی آورند، قابل استفاده هستند و بهترین زمان برای جمع آوری گیاهان خوراکی نیز همین فصل می باشد. گیاهان خوراکی را به صورت خام، سالاد، پخته شده، تخمیر شده، خشک شده، پودر شده، دمنوش، جوشانده و… می توان مصرف کرد.
از جمله گیاهان خوراکی می توان به جعفری، برگ تربچه، برگ هویج، نعناع، ریحان، شوید، تره و… اشاره کرد.
انسان ها از همان بدو حیات از گیاهان برای تغذیه استفاده کرده اند اما به مرور زمان نحوه استفاده از آنها بهبود یافته است. امروزه نیز با گسترش رژیم های سالم خواری و گیاه خواری استفاده از برگ های خوراکی گیاهان گسترش یافته است و جز جدایی ناپذیر تغذیه انسان ها می باشد.