گیاه چگرد نوع بومی آکاسیا است که در کشور ایران و به‌ویژه استان سیستان و بلوچستان رشد می کند. این گیاه بیشتر به صورت درخت یا درختچه های خاردار دیده می شود. چگرد از جمله گیاهان بسیار مقاوم در برابر بی آبی و خشکسالی است. فصل گلدهی این گیاه معمولا در اسفند ماه اتفاق می افتد و می توان در بهار ساعد درختان چگرد با شکوفه های زیبای زرد رنگ در مناطق مختلف از سیستان بود.
گل های چگرد شکل کروی، رنگ زرد و حالت پرز مانند دارند که منبع غذایی خوبی برای زنبور های عسل به شمار می روند.
چگرد به خشکی و شوری بالا مقاوم است اما تحت تاثیر یخبندان شدید قرار می گیرد. از نظر پزشکی و برای تغذیه حیوانات و دام به ویژه شتر مفید است و در مکانهای خشک و آفتابی با زهکشی خوب و خاک شور به سرعت رشد می کند.
آشنایی با گیاه چگرد (آکاسیا عربی)
گیاه چگرد، درختی گلدار، چند ساله، خاردار با سر گرد و برگهای همیشه سبز است. گلهای آن زرد مایل به طلایی است و ماده صمغی قرمز رنگی به نام صمغ عربی تولید می کند. این درخت در اواخر زمستان شروع به گل دادن می کند و منبع غذای برخی از حیوانات مانند شتر است. چگرد که با نام آکاسیا عربی نیز شناخته می شود،گیاهی بسیار مقاوم بومی عربستان، شمال آفریقا، شبه جزیره هند، ایران و قسمت هایی از خاورمیانه و استرالیا است. این گیاه اغلب به صورت درختچه یا درخت رشد می کند و ارتفاعی بین 5 تا 20 متر دارد. چگرد چوبی تیره رنگ به رنگ خاکستری تا سیاه دارد که اغلب ترک خورده است و برای مصارف مختلف از جمله ساخت انواع لوازم چوبی، قایق و… از آن استفاده می شود.
فلاونوئیدها، گلیکوزیدها و آلکالوئید ها از جمله مهمترین مواد موثر موجود در چگرد هستند.
نام هاي ديگر گياه چگرد
چگرد را به نام های مختلف و زیادی می شناسند. نام های دیگر گیاه چگرد به شرح زیر است :
سلم،کرت ،تج، سیال، چش، پالوس، خور، بیور، آکاسیا عربی، پلوزا، سنط، خرنوب مصری، ببله،
قرط و… .
فواید گیاه چگرد
چگرد گیاهی مقاوم و بیابانی است که می تواند به عنوان علوفه مخصوصا برای شتر ها مورد استفاده قرار گیرد، همچنین می توان از سایه آن در مناطق بیابانی بهره برد. اما علاوه بر اینها چگرد استفاده های درمانی و دارویی دارد و گیاهی با طبع سرد نظر گرفته می شود که خاصیت قابض دارد.
از جمله فواید برجسته چگرد می توان به موارد زیر اشاره کرد :
درمان التهاب لثه
چگرد خاصیت ضد التهابی دارد، استفاده از این گیاه باعث درمان التهاب لثه ها و کاهش تشکیل پلاک دندان ها می شود.
در مناطقی از آفریقا به دلیل این خاصیت چگرد از برگ های آن به عنوان مسواک استفاده می کنند. امروز می توان از ژل ها، پودر ها و کپسول های حاوی عصاره چگرد برای این منظور استفاده کرد.
درمان اسهال
چگرد به درمان بیماری های دستگاه گوارش کمک می کند . این گیاه در پیشگیری از زخم معده نیز نقش دارد، همچنین به عنوان یک ضد کرم در روده عمل می کند و همچنین در درمان اسهال نیز موثر است.
سایر فواید
-کاهش قندخون و کلسترول خون
-کمک به درمان دیابت نوع 2
-درمان تب و التهاب
-دارای خواص آنتی اکسیدانی
-کمک به کاهش وزن
توجه داشته باشید که مطالعات کافی بر روی ترکیبات و خواص چگرد انجام نشده است و استفاده از این گیاه بهتر است تنها در صورت صلاحدید افراد متخصص در زمینه طب سنتی انجام شود. بنابراین از مصرف خودسرانه و در دوز های بالای از گیاه چگرد خودداری کنید.
عوارض گیاه چگرد
هنگام استفاده از چگرد حتما طبق دستور پزشک عمل کنید و از استفاده بیش از حد از این ماده بپرهیزید. چگرد در در در های بالا می توان منجر به اسهال، استفراغ، نفخ و… شود.
همچنین خانم های باردار و شیرده و افراد مبتلا دله آسم نباید از چگرد استفاده کنند.
به هیچ عنوان گیاه چگرد را به صورت خودسرانه با گیاهان دارویی دیگر ترکیب نکنید.