آشنایی با انواع روغن های حیوانی

 روغن های حیوانی یک گروه خاص از انواع مختلف روغن ها هستند که برای تامین چربی مورد نیاز بدن مورد استفاده قرار می گیرد. روغن حیوانی اغلب از شیر گاو یا گوسفند تهیه می شوند. البته نوع خاصی از این روغن نیز که به روغن دنبه معروف است از چربی بدن این حیوانات به دست می آید. در این مطلب شما را با انواع روغن های حیوانی و ویژگی های آن آشنا خواهیم کرد.

انواع روغن های حیوانی

روغن حیوانی نوعی چربی یا لیپید است که از منبع حیوانی دارد و از حیوانات مختلف مثل گاو یا گوسفند به دست می آید. روغن های حیوانی اغلب از تری گلیسیرید ها تشکیل می شوند. روغن‌های حیوانی را اغلب از شیر گاو، گوسفند، بز، گاومیش و… تهیه می کنند. روغن های حیوانی معمولا روغنی خمه کاره هستند که برای انواع غذا ها و سرخ کردنی ها می تواند مورد استفاده قرار گیرد. روغن های حیوانی برای انسان هایی که از سلامت کامل برخوردار هستند، جز بهترین روغن های مصرف محسوب می شود علاوه بر عطر و طعم بسیار خوب، ارزش غذایی بالایی نیز دارند.

ویژگی های روغن های حیوانی

روغن های حیوانی چند ویژگی بارز دارند که آنها را از سایر روغن ها متمایز کرده و باعث محبوبیت این روغن ها شده است، این ویژگی ها عبارتند از:

ماندگاری طولانی مدت :

روغن های حیوانی خیلی دیر فاسد می شوند. این روغن های به دلیل خلوص بالایی که دارند از ماندگاری بالاتری برخوردارند. این روغن ها را میتوان در دمای اتاق و محیط خشک و خنک برای طولانی مدت نگهداری کرد.

نقطه دود بالا

روغن های حیوانی نقطه دود بالایی دارند و این ویژگی آنها را به روغنی همه کاره تبدیل کرده است. این نوع روغن ها را می توان برای مصارف مختلف همچون سرخ کردن و تفت دادن استفاده مرد، بدون اینکه روغن بسوزد.

فاقد لاکتوز و کازئین

روغن های حیوانی به خصوص روغن های زرد حیوانی فاقد کازئین و لاکتوز هستند. لاکتوز این نوع روغن ها طی فرایند خالص سازی از بین می رود و برای افرادی که به لاکتوز حساسیت دارند، بسیار مناسب است.

ارزش غذایی بالا

روغن های حیوانی از ارزش غذایی بالا برخوردارند و حاوی انواع ویتامین های محلول در چربی همچون ویتامین A، D، E و K هستند. همچنین این روغن های حاوی آنتی اکسیدان ها، فلاونوئیدها ها و اسید های چرب همچون اسید لینولئیک و اسید اولئیک می باشند.

روغن زرد یا روغن حیوانی

روغن زرد یکی از معروف ترین نوع روغن های حیوانی است که عطر و طعم بسیار خوبی دارد و از چربی شیر گوسفند یا گاو تهیه می شود. نوع کرمانشاهی این روغن بسیار معروف است چون تغذیه گوسفندان و وام ها در ارتفاعات کرمانشاه از علف های معطر تامین می شود که باعث ایجاد عطر و طعمی ویژه در روغن زرد تهیه از شیر این حیوانات می‌گردد. روغن زرد حیوانی در مقایسه با انواع روغن ها و کره های صنعتی و نباتی که حدود 85 درصد چربی دارند، چرب تر است. روغن زرد شامل دو نوع روغن گوسفندی و گاوی می شود که روغن گوسفندی دیر هضم تر، چرب تر و گران تر از نوع دیگر است. روغن زرد ارزش غذایی بالایی دارد و به طور مستقیم از چربی شیر تهیه می شود. این روغن از انواع مختلف روغن های مصرفی دیگر همچون پیه، روغن دنبه و نیز روغن های نباتی سالم تر و خوش طعم تر است. روغن زرد حیوانی منبع خوبی از ویتامین های A, E, D و K است، همچنین اسید لینولئیک، اسید اولئیک و بوتیرات که نوعی اسید چرب است، در ترکیب این روغن یافت می‌شود.این ترکیبات مفید خاصیت ضد التهابی دارند و از بروز بیماری های قلبی و عروقی همچون تصلب شرایین جلوگیری می کند. همچنین باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شده و سلامت دستگاه گوارش را ارتقا می دهد.

طرز تهیه روغن زرد حیوانی

روغن زرد به طور مستقیم از شیر تهیه می شود. برای تهیه روغن زرد ابتدا شیر تازه گاو یا گوسفند را به ماست تبدیل می کنند و سپس از آن ماست دوغ تهیه می شود. دوغ حاصل را با مشک های مخصوص به قدری هم می زنند تا کره آن به طور جداگانه و گوله گوله از دوغ جدا شود. کره را جمع کرده و ذوب می کنند تا ناخالصی های آن از بین برود. روغن حاصل که روغنی شفاف و زرد رنگ است به روغن زرد شهرت دارد. البته روغن تهیه شده از کره گوسفندی رنگ روشن تر و مایل به سفید دارد و روغن کره گاو زرد رنگ است، به علت زیاد بودن تولید کره گاو نسبت به نوع گوسفندی این نوع روغن حیوانی به روغن زرد شهرت دارد. علاوه بر این روغن زرد تولید شده در کرمانشاه به دلیل وجود مراتع منحصر به فرد و گیاهان معطر در این ناحیه، از عطر و طعم بسیار خوبی برخوردار است. به عبارتی مزغدب ترین نوع روغن زرد به کرمانشاه تعلق دارد، به همین دلیل به این روغن حیوانی به روغن کرمانشاهی نیز شهرت یافته است.

انواع روغن حیوانی زرد

روغن حیوانی با همان روغن زرد به سه نوع کلی تقسیم می شود که به شرح زیر است :

روغن حیوانی گاوی:

روغن حیوانی گاوی که شیر تازه گاو یا گوساله تهیه می شود، طبع گرم دارد و نوعی روغن حیوانی محسوب می شود. این نوع روغن عطر و طعم خوبی دارد و محبوب تر از سایر روغن هاست. رنگ آن زرد است و و در دمای معمولی اتاق نسبت به سایر روغن های حیوانی سفت تر و جامد تر است.

روغن حیوانی گوسفندی:

روغن حیوانی گوسفندی از شیر گوسفند تهیه می شود و عطر و طعم آن تند و تیز است. این نوع روغن رنگ سفید مایل به شیری دارد و معمولا در دمای اتاق حالت روان و شل تری نسبت به دیگر انواع روغن حیوانی دارد. روغن حیوانی گوسفندی طبع سرد دارد. البته در برخی از منابع طب سنتی طبع روغن حیوانی گوسفندی را گرم و تر نوشته اند. قیمت آن بیشتر از سایر انواع روغن های حیوانی است. گران بودن روغن گوسفندی به دلیل کمیاب بودن شیر گوسفند است و دلیل دیگری ندارد. روغن گوسفندی نیازی به قراردادن در یخچال ندارد و خیلی دیگر فاسد می شود این روغن را می توان برای انواع پخت و پز و حتی سرخ کردن استفاده کرد.روغن گوسفندی به کاهش سطح کلسترول بد خون کمک کرده، غلظت خون را کاهش می دهد. همچنین به استحکام استخوان و بهبود عملکرد گوارشی کمک می کند. این روغن چربی‌ سوز است و منبع خوبی از ویتامین های A و E می باشد.

روغن حیوانی مخلوط :

از مخلوط دو نوع روغن حیوانی گاوی و گوسفندی، روغن مخلوط حیوانی تهیه می شود. این نوع روغن خواص هر دو نوع روغن گاوی و گوسفندی را دارد و طبع آن معتدل است. روغن های گوسفندی یا گاوی با نسبت های معین با هم مخلوط می شود و عطر و طعم خاصی ایجاد می کنند.

روغن دنبه (Tail fat)

نوع دیگری از روغن های حیوانی روغن دنبه است. این رون همان طور که از اسمش پیداست از ذوب کردن دنبه گوسفند که تو ای چربی است که از قسمت پشت گوسفند آویزان است. پس از ذبح کردن به دست می آید. روغن دنبه فواید بسیاری برای بدن دارد. این روغن را می توان برای تهیه انواع غذا های مختلف استفاده کرد و از خواص آن بهره مند شد. عطر و طعم خاص این روغن باعث بهبود طعم انواع غذا ها می شود. از جمله خواص و کاربرد های روغن دنبه عبارتند از :
-بهبود عملکرد های گوارشی و کمک به هضم و جذب مواد غذایی
-جلوگیری از افسردگی
-آرامش اعصاب
-تسکین انواع کمر درد و درد های سیاتیکی
-کاهش کلسترول مضر خون و افزایش کلسترول خوب
-تسکین درد مفاصل
-پاکسازی روده ها از مواد دفعی و زائد
-برطرف کردن لک های پوستی
-کمک به شفافیت پوست
-کمک به جوش خوردن استخوان
-کاهش وزن
-افزایش وزن در افراد لاغر
-دفع سموم بدن
-افزایش سطح انرژی در بدن

روغن شحم

یکی دیگر از روغن های پر استفاده حیوانی روغن شحم است که پیه با چربی بدن گاو یا گوسفند تهیه می شود. . روغن شحم به پاکسازی بدن از سموم و تقویت عضلات کمک می کند. همچنین باعث چربی سوزی و افزایش انرژی بدن می شود. روغن شحم را می توان به عنوان یک ماده‌ی تقویت کننده سیستم ایمنی مورد استفاده قرار داد. این روغن به دلیل ترکیبات خاص خود در رگها رسوب نمی کند و مانع بیماری تصلب شرایین و آسیبهای ناشی از آن می شود. روغن شحم برای تهیه انواع مختلف غذا ها و همچنین برای سرخ کردن می تواند استفاده شود.

سخن پایانی

روغن های حیوانی نوعی از چربی ها هستند که منبع حیوانی دارند. این نوع روغن ها معمولا از شیر یا چربی بدن حیواناتی همچون گاو و گوسفند تهیه می شوند. ارزش غذایی ماندگاری و نقطه دود بالایی دارند. روغن های حیوانی را می توان در دمای اتاق برای مدت طولانی نگهداری کرد. این نوع روغن های در رگها رسوب نمی کنند و به راحتی در بدن حل می شوند. روغن های حیوانی شامل انواع روغن زرد حیوانی، روغن دنبه و روغن شحم می باشد. روغن های زرد از شیر و روغن دنبه و شحم از گربی بدن حيوانات تهیه می شود. توجه کنید که علیرغم فواید روغن های حیوانی افرادی که دچار بیماری های قلبی و عروقی و سایر مشکلات مربوط به سلامتی هستند باید تحت نظر و با مشورت پزشک از این نوع روغن ها استفاده کنند. روغن های حیوانی در مقادیر زیاد می تواند مضر باشد.

سوالات متداول