Menu
روش ها و اقدامات زیادی وجود دارد که میتواند به تسهیل زایمان طبیعی کمک کند، مانند نوشیدن مقادیر کافی آب، انجام برخی از انواع ورزش ها پس از مشورت با پزشک، آرام نگه داشتن بدن و عدم احساس استرس یا اضطراب. برخی از مواد غذایی و دمنوش ها نیز ممکن است در تسهیل زایمان و القای زایمان طبیعی نقش داشته باشند، مانند خرما، آناناس و دمنوش برگ تمشک. البته قبل از مصرف هرگونه ماده خوراکی خاص قبل زایمان، مشورت با پزشک الزامی است، چدن پزشک متخصص با توجه به شرایط شما، روش مناسبی را برایتان انتخاب خواهد کرد . هنگام زایمان پزشک ممکن است با هدف تسکین درد زایمان در خانم باردار به روش‌ها یا داروهایی مانند داروی پتیدین، بی‌حسی اپیدورال و در برخی موارد برای القای زایمان به برخی از روش‌ها مانند گشاد کردن دهانه رحم، پاره کردن کیسه آمنیوتیک و دادن اکسی توسین به مادر نیز متوسل شود.
زايمان عبارت است از خروج جنين از رحم مادر. زایمان دو نوع است، زايمان طبيعي كه در آن جنين به طور طبيعي از طريق زايمان خارج مي شود و سزارين كه در آن جنين از طريق عمل جراحي از رحم مادر خارج مي شود . نکته قابل توجه این است که بسیاری از زنان در هنگام زایمان با مشکلات زیادی مواجه می شوند، زیرا طی روند زایمان،مادر درد و رنج شدیدی را متحمل می شود.
بارداری در انسان 40 هفته طول می کشد. این دوره به سه مرحله تقسیم می شود، دوره سوم بین هفته بیست و هشتم تا چهلم بارداری است و می توان گفت زایمان طبیعی بعد از هفته سی و هفتم یعنی بعد از ماه نهم بارداری اتفاق می افتد. زایمان طبیعی می تواند برای خانم های باردار به دلیل درد و تورمی که ممکن است تجربه کند، علاوه بر اضطرابی که در این دوران وجود دارد ، مشکل باشد. به همین دلیل امروزه بسیاری از خانم های باردار، زایمان به روش سزارین و جراحی را ترجیح می دهند. اما نباید از مزایای زایمان طبیعی برای سلامت مادر و جنین غافل شد. جالب است بدانید که با روش های مختلفی می توان به کاهش، درد زایمان طبیعی، قبل یا حین زایمان، کمک کرد. در این مطلب به شرح برخی از روش های کاهش درد زایمان طبیعی می پردازیم.
گیاهان زیادی وجود دارند که فواید متعددی برای بدن انسان دارند. استفاده از گیاهان دارویی در دوران بارداری و زایمان به دلیل حساسیت بالای سلامت مادر و جنین، بدون مشورت با پزشک، ممنوع است. اما بهتر است بدانید که برخی از گیاهان دارویی در هنگام زایمان طبیعی، نه تنها مضر نیستند، بلکه باعث تسهیل زایمان و کاهش درد مادر هنگام زایمان می شوند. برخی از گیاهان دارویی تسهیل کننده زایمان عبارتند از :
یک قاشق چای خوری آویشن را با یک فنجان آب در ظرفی روی حرارت ملایم قرار داده و زمان دهید تا بجوشد، سپس آن را از روی حرارت بردارید، ده دقیقه بگذارید تا دم بکشد، سپس صاف کرده و میل کنید. آویشن با تحریک انقباضات رحم به روند زایمان طبیعی کمک می کند. البته باید تحت نظر پزشک استفاده شود.
برخی از منابع طب سنتی به خانم های باردار توصیه می کنند، چند روز قبل از زایمان شروع به استفاده از سیاهدانه کنند. سیاهدانه با افزایش مقاومت بدن، درد زایمان را برای مادر باردار قابل تحمل تر می کند. روش دیگر استفاده از سیاه دانه به این صورت است که مقداری پودر سیاهدانه را با عسل و روغن حیوانی ترکیب کرده و آن را به ناحیه شکم، پشت و پهلو ها بمالید و با استفاده از کمری مناسب این قسمت ها را به آرامی ببندید تا گرم بماند. استفاده موضعی از سیاهدانه نیز باعث کاهش درد زایمان می شود.
نصف قاشق غذاخوری رازیانه را در یک فنجان آب جوش بریزید، مخلوط را ده دقیقه بگذارید تا دم بکشد، سپس آن را صاف کنید، بخورید. رازیانه نقش موثری در سلامت جنسی زنان دارد و می تواند به پاکسازی رحم کمک کند. در صورت صلاحدید پزشک می توان از دم کرده رازیانه برای تسهیل زایمان طبیعی استفاده کرد.
زعفران محرک انقباضات رحم است و مصرف آن در سه ماهه اول بارداری به شدت خطرناک بوده و باعث سقط جنین می شود. اما جالب است بدانید که مصرف زعفران در روز های پایانی زایمان می توان به کاهش زايمان و تسهیل این فرآیند طبیعی کمک کند.
اگر هنگام شروع درد های زایمان از دمنوش تخم شوید، استفاده کنید، باعث کاهش درد زایمان، تسریع فرآیند تولد و تسهیل زایمان خواهد شد.
یک قاشق چایخوری مریم گلی را با یک فنجان آب در ظرف کوچکی روی حرارت ملایم گذاشته و اجازه دهید تا بجوشد. سپس از روی حرارت برداشته و یک ربع زمان دهید تا دم بکشد، سپس مخلوط حاصل را صاف کرده و میل نمایید.
استفاده از گل ختمی نیز به عنوان یکی از گیاهان موثر در کاهش درد زایمان طبیعی توصیه شده است. مصرف دمنوش گل ختمی در اواخر بارداری می تواند باعث تسهیل زایمان شود.
بسیاری از متخصصان به زنان باردار توصیه می کنند که در آخرین ماه های بارداری از روغن گل مغربی استفاده کنند. زیرا به نازک شدن دهانه رحم کمک می کند، گشاد شدن آن را افزایش می دهد و آن را برای زایمان آماده می کند. استفاده از این روغن گیاهی تنها پس از مشورت با پزشک مجاز است.
به توصیه برخی از منابع استفاده از جوشانده گل شب بو به همراه شنبلیله برای شست و شوی واژن، می تواند به کاهش درد زایمان طبیعی کمک کند.
روغن کرچک دارای خاصیت ملین است که باعث ایجاد اسپاسم در روده ها می شود و همچنین نقش موثری در تحریک و تسریع زایمان طبیعی دارد. اما مصرف آن بدون توصیه پزشکی توصیه نمی شود، چون ممکن است سلامت مادر و جنین او را تهدید کند.
خاکشیر نیز می تواند در تسهیل روند زایمان موثر باشد. برای استفاده از این مزیت، می توانید در روز های پایانی زایمان از شربت خاکشیر استفاده کنید.
میوه‌های گرمسیری بدن را تحریک می‌کنند تا آنزیم‌هایی ترشح کند که در نازک شدن ناحیه دهانه رحم نقش دارند. این امر باعث کاهش دوره لازم برای زایمان می‌شود. از بهترین میوه‌هایی که می‌توان برای تسهیل زایمان طبیعی مصرف کرد، آناناس، انبه و پاپایا هستند.
گیاه شاه پسند را به صورت دمنوش آماده کرده و روزانه سه فنجان از آن مصرف کنید. این مار در اواخر بارداری باعث کاهش درد زایمان طبیعی می شود.
برخی از گیاهان هستند که باید در دوران بارداری از مصرف آنها پرهیز کرد، زیرا ممکن است عوارضی ایجاد کنند که ممکن است جدی باشد و سلامت مادر و جنین را تهديد کند. این گیاهان عبارتند از:
بابونه در صورت مصرف کم ممکن است مشکلی ایجاد نکند، می توان از بابونه به مقدار کم و با توصیه پزشک، برای کاهش فشار و استرس استفاده کرد.
اما استفاده زیاد یا نوشیدن منظم آن ممکن است باعث انقباضات رحمی و منجر به زایمان زودرس یا سقط جنین شود. به همین دلیل اکثر متخصصان طب سنتی توصیه می کنند از مصرف آن در دوران بارداری خودداری شود.
در مورد بی‌خطر بودن استفاده از برگ‌های گزنه در دوران بارداری هنوز اطلاعات کافی وجود ندارد. استفاده از گزنه در دوران بارداری می تواند باعث سقط جنین یا زایمان زودرس شود. بنابراین توصیه می شود در طول بارداری از برگ های گزنه فقط در سه ماه آخر بارداری و آن هم به توصیه پزشک استفاده شود.
دمنوش برگ قاصدک حاوی مقادیر مناسبی کلسیم و ویتامین A است، اما خاصیت ادرار آوری دارد، بنابراین زنان باردار باید با احتیاط فراوان از آن استفاده کنند.
زنان باردار باید از نوشیدن دمنوش نعناع اروپایی در طول دوران بارداری خودداری کنند، زیرا باعث تحریک انقباض رحم و قاعدگی می شود .
برخی از خانم ها ممکن است برای درمان یبوست بارداری از گیاهانی استفاده کنند که خاصیت ملین دارند. اما باید توجه داشت که در دوران بارداری نباید از این گیاهان استفاده کرد، زیرا ممکن است عوارضی مانند کم آبی، عدم تعادل الکترولیت‌ها و انقباضات رحمی ایجاد کنند. زنان باردار که در دوران بارداری از یبوست رنج می برند ، می توانند به جای این گیاهان، مقادیر مناسبی از فیبر و مایعات مصرف کنند.
چای پوست درخت نارون لغزنده که برای رفع حالت تهوع و سوزش سر دل استفاده می شود. اجتناب شود، زیرا می تواند باعث سقط جنین شود .
ریشه قاصدک حاوی موادی است که باعث قاعدگی و سقط جنین می شود و به همین دلیل توصیه می شود در دوران بارداری از مصرف آن پرهیز کنید.
علاوه بر استفاده از گیاهان دارویی، برای کاهش درد زایمان می توان از برخی روش های دیگر همچون کمپرس گرم، ماساژ و… برای کاهش درد زایمان استفاده کرد.
برخی از راه های ساده برای کاهش درد زایمان طبیعی عبارتند از :
این کار با شرکت در دوره های آموزشی برای زنان باردار و یا با تماشای ویدئوهای تمرینات تنفسی و به کارگیری آنها انجام می شود. تمرینات تنفسی نقش عمده ای در آرامش اعصاب دارد که به کاهش درد زایمان کمک می کند.
تعدادی حوله را با آب خیس کنید، سپس آن ها را در قسمت پایین شکم و پشت قرار دهید و این کار را چندین بار تکرار کنید. کمپرس گرم به آرام شدن و تسکین درد کمک می کند.
بعد از تمیز کردن وان و پر کردن آن با آب، مدتی در وان بنشینید، علاوه بر این می توانید از اسانس های آرام بخش همچون اسانس مریم گلی استنشاق کنید. این کار به داشتن زایمانی با درد کمتر کمک می کند.
استرس باعث افزایش درد و تشدید آن می شود، بنابراین فرد باید آرامش داشته باشد و از چیزهایی که ممکن است باعث ایجاد استرس شود، دوری کند.
ورزش و تحرک در دوران بارداری نقش عمده ای در تسهیل زایمان و تسکین درد آن دارد. بنابراین پزشکان در ماه های آخر بارداری پیاده روی را توصیه می کنند.
ممکن است خانم های باردار هنگام زایمان با قرار گرفتن در وضعیت حرکتی خاص درد کمتری را احساس کنند. این وضعیت در هر فرد متفاوت است. وضعیت باید تا حد امکان در طول فرایند زایمان تغییر یابد. یا با نشستن روی توپی که برای زایمان تعیین شده است یا با قرار دادن یک بالش در پشت کمر، زیرا این کار به کاهش شدت درد کمک می کند.
ماساژ یکی از روش هایی است که اغلب برای تسکین درد ناشی از انقباضات رحمی استفاده می شود. یکی از اعضای خانواده می تواند بلافاصله پس از شروع درد زایمان، ماساژ را انجام دهند.
نوشیدن مایعات و آب به کاهش انقباضات رحمی کمک می کند و همچنین مایعات از دست رفته از بدن را، چه از طریق عرق یا خونریزی ناشی از زایمان، جبران می کند.
تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست روش طبیعی دیگری که ممکن است برای تسکین درد نیز مورد استفاده قرار گیرد، استفاده از دستگاه تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS) است که اصل آن اتصال الکترودهای دستگاه به قسمت پایین کمر برای ارسال پالس های الکتریکی ساده به پشت است. این کار باعث مهار کردن سیگنال‌های عصبی مسئول درد به مغز می‌شود و علاوه بر تحریک ترشح بیشتر اندورفین، به کاهش درد نیز کمک می‌کند. در این روش دستگاه کاملاً توسط مادر کنترل می شود، اگرچه می توان از روش تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست در تمام مراحل زایمان استفاده کرد، اما این روش ممکن است در مراحل پیشرفته زایمان که انقباضات سریعتر و شدیدتر است، کارآمد نباشد. استفاده از آن در مراحل اولیه زایمان که ممکن است با کمردرد همراه باشد، ترجیح داده می شود. در صورت نیاز به نظارت بر برخی از علائم حیاتی جنین به دلیل تداخل سیگنال های دستگاه، نمی توان از این روش استفاده کرد.
تزریق آب استریل را می توان برای تسکین کمردرد در حین زایمان استفاده کرد . شایان ذکر است که این روش ممکن است برای تسکین درد کافی نباشد و خانم باردار نیاز به تهیه داروهای مسکن داشته باشد. البته ممکن است برخی خانم ها این روش را در تسکین درد موثر بدانند.
روشهای پزشکی مختلفی وجود دارند که می‌توانند به تسکین درد و تسهیل روند زایمان طبیعی کمک کنند، مانند تزریق‌هایی که حاوی مسکن‌هایی مانند مورفین و پتیدین هستند یا با استفاده از گاز نیتروژن، معروف به گاز خنده. یا از طریق اپیدورال بیهوشی علاوه بر بسیاری از روشهای دیگر که در ادامه برخی از آنها به تفصیل بیان خواهد شد:
بی حسی اپیدورال برای اکثر خانم‌ها اولین انتخاب است، زیرا پزشک داروی بی‌حسی را به نخاع تزریق می‌کند، بنابراین این روش روی جنین تاثیری ندارد. در این روش مادر در حین زایمان بیدار می ماند اما بدن او بی حس می شود. استفاده از این روش ممکن است عوارضی مانند کاهش فشار خون مادر و در نتیجه کاهش ضربان قلب جنین، تب، خارش و قطعا از دست دادن توانایی کنترل ادرار را برای مدت کوتاهی به همراه داشته باشد.
گاز نیتروژن مخلوط با اکسیژن برای تسکین درد زایمان استفاده می شود. زیرا به کاهش شدت انقباضات رحمی کمک می کند. گاز را با نگه داشتن ماسک یا لوله در دست کنترل کنید و هر زمان که احساس نیاز کردید، تنفس عمیق از گاز را انتخاب کنید. تاثیر گاز نیتروس اکساید چند ثانیه پس از استنشاق آن با داروی مسکن پتیدین یا با تحریک الکتریکی عصب شروع می شود، شایان ذکر است که گاز نیتروژن با انقباضات رحمی و اثر آن تداخل ندارد. در بدن زن باردار و یا در بدن جنین باقی نمی ماند، اما ممکن است با تعدادی عوارض جانبی جزئی مانند: تهوع، استفراغ، بی نظمی و گیجی و ترس از مکان ها همراه باشد.
مسکن‌ها برای تسکین درد استفاده می‌شوند ، اما در زایمان به طور کامل از مسکن‌هایی استفاده می‌شود که به عنوان مواد افیونی شناخته می‌شوند پتیدین از طریق تزریق داخل وریدی تزریق می‌شود، زیرا اثر دارو در صورت تزریق داخل وریدی سریعتر است و اگرچه این داروها بر توانایی احساس یا حرکت عضلات تأثیر نمی‌گذارند، اما پس از پذیرش در بدن تاثیر دارند. این داروها از طریق جفت به جنین منتقل می شوند و باعث خواب آلودگی زن باردار و جنین می شوند یک داروی ضد تهوع اغلب همراه با این داروها تجویز می شود. در برخی موارد، استفاده از پتیدین ممکن است بر رفلکس مکیدن جنین پس از تولد و توانایی او برای شیردهی برای مدتی محدود تاثیر بگذارد.
ممکن است از بی‌حسی موضعی برای تسکین درد زایمان استفاده شود پزشک ممکن است از روش بی حسی پودندال استفاده کند، جایی که داروی بی حسی را مستقیماً به داخل واژن تزریق می کند تا با تأثیر بر عصب پودندال، حس را از بین ببرد توانایی زن برای بیرون راندن جنین از مجرای زایمان کمکی به خلاص شدن از شر درد انقباضات نمی کند، بلکه در بیشتر موارد، این نوع بی حسی با هر گونه عوارض جانبی منفی روی مادر باردار یا جنین همراه نیست.
در مواردی که خانم باردار از اضطراب شدید هنگام زایمان رنج می‌برد، ممکن است برای کمک به آرامش مادر باردار در حین زایمان، از مسکن‌ها استفاده شود. استفاده از این داروها به دلیل برخی از عوارض جانبی که ممکن است برای مادر باردار و جنین ایجاد کند، چندان رایج نیست.
زایمان یک فرایند طبیعی است که با خطراتی نیز همراه است. بهترین نوع زایمان، زایمان طبیعی بدون دخالت جراحی است. اما در برخی موارد نیاز به جراحی ضرورت دارد. درد زایمان از یک زن به زن دیگر متفاوت است و همچنین از بارداری به بارداری دیگر برای همان زن متفاوت است. زیرا برخی از زنان از گرفتگی هایی مشابه دردهای قاعدگی هنگام زایمان دارند، در حالی که برخی دیگر از فشار شدید در ناحیه شکم و کمر و درد بسیار زیاد رنج می برند. زایمان با گرفتگی های شدید در ناحیه شکم، پشت، ران ها، مثانه و روده همراه است. علاوه بر این گشاد شدن مجرای زایمان و واژن نیز باعث ایجاد درد زایمان می شوند.
روش های مختلفی برای کاهش، درد زایمان وجود دارند، استفاده از روش های گیاهی همچون استفاده از دمنوش گل ختمی، دمنوش شوید، رازیانه، سیاه دانه و…، روغن مالی ناحیه شکم و کمر با استفاده از روغن کنجد، روغن بادام، روغن کرچک و…، هیپنوتیزم، ماساژ، کمپرس سرد و گرم یا مداخلات پزشکی مانند بی حسی موضعی و… همگی راهکارهایی برای کاهش درد زایمان طبیعی هستند. بهترین روش برای کاهش درد زایمان و تسهیل روند آن را پزشک با توجه به شرايط جسمانی و وضعیت بارداری شما تعیین می کند. بنابراین توصیه می کنیم به هیچ وجه اقدام به استفاده از روش های خودسرانه در این زمینه نکنید، چون ممکن است سلامت خودتان و جنین را به خطر بیندازید.