درمان گیاهی برونشیت

برونشیت یکی از بیماری های تنفسی شایع است که بار ها در مورد آن شنیده ایم. این بیماری در واقع همان التهاب راه های تنفسی است که ورود و خروج هوا را با اختلال روبرو می کند. در این متن سعی داریم شما را با بیماری برونشیت و راه های درمان گیاهی و خانگی آن آشنا سازیم.

برونشیت چیست؟

برونشیت، التهاب راه‌های هوایی است که مسئول وارد کردن هوا به ریه‌ها هستند، وقتی برونشیت اتفاق می‌افتد، راه‌های هوایی متورم شده و خلط تولید می شود که این عامل ایجاد سرفه است.برونشیت معمولاً توسط یک عفونت ویروسی ایجاد می شود. بیشتر افراد پس از ابتلا به عفونت دستگاه تنفسی فوقانی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا به برونشیت مبتلا می شوند. در موارد نادر، به ویژه برونشیت حاد، عفونت باکتریایی ممکن است علت آن باشد.
برونشیت همچنین ممکن است در اثر استنشاق مواد خارجی به ریه ها مانند: دود، یا عفونت ناشی از غذا یا استفراغ وارد شده به ریه ها رخ دهد.

علائم بیماری برونشیت

علائم برونشیت عبارتند از:
-سرفه: سرفه شکایت اصلی بیماران مبتلا به برونشیت حاد است و در اکثر بیماران از 1 تا 3 هفته طول می کشد، سرفه ها ممکن است با خلط همراه باشد.
-تنگی نفس: تنگی نفس خفیف و خس خس می تواند همراه با سرفه ناشی از برونشیت باشد.
-درد در ناحیه قفسه سینه : با سرفه های طولانی مدت، بیمار ممکن است در اثر خستگی عضلانی به دلیل سرفه های مکرر، درد عضلانی در ناحیه قفسه سینه احساس کند.
شایان ذکر است که علائم سرماخوردگی می تواند مقدم بر عفونت برونشیت باشد و در روزهای اول قبل از عفونت، بیمار ممکن است از علائم برونشیت زیر رنج ببرد:
سردرد؛
گرفتگی بینی.
گلو درد.
تب یا سایر علائم سیستمیک در بیماران مبتلا به برونشیت نادر است و در صورت بروز، ویروس آنفولانزا یا عفونت در خود بافت ریه باید در نظر گرفته شود. بنابراین افراد مبتلا به برونشیت تب را تجربه نمی کنند.

انواع برونشیت

برونشیت را می توان به دو نوع اساسی تقسیم کرد :
-برونشیت حاد: عفونتی است که بدون تأثیر بر بافت ریه و آلوئول ها و بدون بیماری مزمن ریوی قبلی، راه های هوایی را درگیر می کند و عموماً بین یک تا سه هفته طول می کشد.
-برونشیت مزمن: سرفه ای که حداقل سه ماه در دو سال متوالی طول می کشد و زیرگروه COPD است. برونشیت مزمن بیماری است که عود می کند و برای مدت نسبتا طولانی به خصوص در افراد سیگاری ادامه می یابد. برونشیت مزمن به این صورت است که بیمار در اکثر روزها در طول سه ماه یا بیشتر در سال به مدت دو سال متوالی سرفه همراه با خلط داشته باشد.

برونشیت حاد در مقایسه با نوع مزمن آن رایج تر است.

درمان برونشیت حاد
برونشیت حاد یک بیماری خود محدود شونده است، به این معنی که در اکثر بیماران بدون هیچ درمانی ظرف یک تا سه هفته خود به خود برطرف می شود.
آنتی بیوتیک ها به طور معمول برای برونشیت توصیه نمی شوند ، زیرا روند بهبود را تسریع نمی کنند و به جلوگیری از عوارض کمک نمی کنند.
درمان هایی برای تسکین علائم برونشیت تجویز می شود، مانند:
-داروهای ضد سرفه، مانند: دکسترومتورفان.
-نوشیدنی های گرم
-عسل
-منع مصرف سیگار
-داروهای ضد درد مانند پاراستامول و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی.
-انواع اسپری بینی

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

برونشیت حاد معمولا با استراحت و رعایت برخی نکات در خانه قابل درمان است. اما گاهی اوقات علائم بیماری پیشرفت می کنند و بسیار آزار دهنده می شوند. در این صورت مراجعه به پزشک و استفاده از مداخلات پزشکی ضروری است چون برونشیت اگر به موقع درمان نشود می تواند بیماری های خطرناکی همچون سرطان ریه و آمبولی را به دنبال داشته باشد . در صورت وجود هر یک از علائم زیر سریعا به مراکز درمانی مراجعه نمایید :
-سرفه های طولانی که بیش از 3 هفته به طول بینجامد.
-دیدن خون در خلط یا سرفه هایی که با خون همراه باشد.
-احساس درد شدید در قفسه سینه
-افزایش غیر عادی تعداد تنفس

درمان گیاهی و خانگی برونشیت حاد

برونشیت حاد نوع رایجی از بیماری برونشیت است. همانطور که اشاره شد بیماری برونشیت به راحتی در خانه و با استراحت کافی و رعایت برخی نکات قابل درمان است. برخی از درمان گیاهی نیز در کاهش علائم و تسریع روند بهبودی این بیماری بسیار موثر هستند از جمله این گیاهان می توان به آویشن، پیچک، پامچال و… اشاره کرد که می توانید از آنها برای درمان برونشیت استفاده کنید. در ادامه به برخی دیگر از این درمان های گیاهی اشاره می کنیم :

زردچوبه

زردچوبه ادویه ای ضد التهاب است، کورکومین موجود در این ادویه میزان التهاب را به حداقل می رساند و این می تواند برای درمان برونشیت بسیار مفید باشد. می توانید یک قاشق چای خوری زردچوبه را به یک لیوان شیر گرم اضافه کنید و این مخلوط را دو تا سه بار در روز ترجیحاً صبح ناشتا میل کنید. اگر مزه این ترکیب برایتان خوشایند نبود، مقداری عسل نیز به آن بیفزایید.
اگر دچار مشکلات معده، بیماری های کیسه صفرا، اختلالات و بیماری های مربوط به خون، بیماری های هورمونی و کمبود آهن هستید، لازم است تحت نظر پزشک اقدام به استفاده از زردچوبه نمایید. همچنین خانم های باردار و شیرده در مصرف این ادویه نباید زیاده روی کنند.

زنجبیل

زنجبیل، ماده‌ای با طعم تند و عطر قوی است که آن را به صورت تازه یا پودر شده به عنوان طعم دهنده استفاده می کنند. شواهد موجود نشان می دهند که زنجبیل می تواند اثرات ضد التهابی در برابر عفونت های تنفسی داشته باشد.
می توانید زنجبیل خشک را بجویید یا از طبق دستور پزشک از کپسول سلام های حاوی عصاره آن استفاده نمایید. رایج ترین نوع استفاده از زنجبیل، تهیه دمنوش آن و یا افزودن این ماده به انواع غذا هاست. برای تهیه دمنوش زنجبیل می توانید یک قاشق چایخوری پودر زنجبیل یا چند تکه کوچک زنجبیل تازه و خرد شده را به مدت 10 دقیقه با آب جوش دم کنید و دمنوش حاصل را پس از صاف کردن با عسل شیرین کرده و میل نمایید. خواص ضد التهابی این دمنوش در تسکین علائم سرفه و برونشیت بسیار موثر است. افرادی که به زنجبیل حساسیت دارند از مصرف این ماده خودداری کنند. همچنین خانم های باردار و شیرده، افراد مبتلا به بیماری های قلبی و عروقی، بیماران مبتلا به دیابت و کسانی که از بیماری های مربوط به خون رنج می برند، از مصرف خودسرانه زنجبیل اجتناب کنند.

سیر

در طب سنتی، سیر را یک درمان مهم برای برونشیت در نظر گرفته اند. این ماده که خواص درمانی بیشماری دارد می تواند از رشد عامل ویروسی که در بسیاری موارد علت اصلی بروز برونشیت است، جلوگیری کند. استفاده از سیر را به خصوص در روز های بیماری در برنامه غذایی خود قرار دهید و اگر از بوی آن خوشتان نمی آید، از پودر سیر در غذا ها استفاده کنید.برخی کپسول های حاوی عصاره سیر نیز می تواند کمک کننده باشد. هنگام مصرف سیر حتما اعتدال را رعایت کنید تا دچار ناراحتی معده نشوید. همچنین اگر دچار اختلال خونریزی هستید، سیر را با احتیاط و تحت نظر پزشک مصرف نمایید.

جینسینگ

جینسینگ یک داروی گیاهی محبوب است که از ریشه های گوشتی گیاهی به همین نام استخراج می شود. تحقیقات نشان می دهد که عصاره جینسینگ می تواند تعداد عوامل بیماری زا در ریه های افراد مبتلا به برونشیت حاد و مزمن را کاهش دهد. همچنین چون دارای خواص ضد التهابی است که باعث فروکش کردن التهاب در ریه ها و لوله های تنفسی فرد مبتلا می گردد. می تواند از دمنوش جینسینگ برای این منظور استفاده نمایید.

اکیناسه

اکیناسه گیاهی است که می تواند به جلوگیری از سرماخوردگی که در برخی موارد منجر به برونشیت می شود کمک کند. طبق مطالعات افرادی که اکیناسه مصرف می کنند کمتر به سرماخوردگی مبتلا می شوند و طول دوره بیماری نیز در آنها کمتر است. البته توجه کنید که این ماده گیاهی توسط خانم های باردار و شیرده و کسانی که تحت درمان دارویی قرار دارند،باید با مشورت پزشک مصرف شود.

لوبلیا

لوبلیا ( Lobelia inflate ) که تنباکوی هندی نیز نامیده می شود، سابقه طولانی در استفاده به عنوان یک داروی گیاهی برای مشکلات تنفسی از جمله برونشیت دارد. این ماده یک خلط آور موثر است، به این معنی که به پاکسازی مخاط از ریه های شما کمک می کند. با این حال، لوبلیا می تواند سمی باشد و نباید به صورت خودسرانه مصرف شود. مصرف این دارو گیاهی فقط تحت نظر پزشک مجاز است.

نعناع فلفلی

نعناع فلفلی به طور گسترده ای برای درمان علائم سرماخوردگی استفاده می شود. عامل فعال اصلی آن، منتول است که یک ماده ضد احتقان خوب می باشد. منتول همچنین مخاط را رقیق می کند و به عنوان خلط آور عمل می کند. می توانید از دمنوش نعناع فلفلی استفاده کنید یا روغن اسانسی آن را استنشاق نمایید. این کار به تسکین علائم برونشیت کمک شایانی می کند.

شیرین بیان

ریشه شیرین بیان از جمله داروهای معروف برای تسکین درد محسوب می‌شود. استفاده از این ماده به رفع ناشی از عفونت مجاری تنفسی کمک می کند. همچنین می تواند عفونت های مزمن تنفسی را از بین ببرد و برای همین درمانی موثر برای برونشیت محسوب می شود. می تواند از جوشانده ریشه شیرین بیان برای این منظور استفاده نمایید. همچنین می توان از پودر شیرین بیان برای این منظور استفاده کرد.

آروماتراپی

استفاده از آروماتراپی و روغنهای اسانسی می تواند نقش موثری در بهبود شرایط تنفسی داشته باشد. با استفاده از یک دستگاه بخار و چند قطره روغن ضروری مانند روغن پرتقال می توانید به تسکین علائم بیماری خود کمک کنید. هرگز روغن های ضروری را به صورت داخلی مصرف نکنید و آنها را مستقیماً روی پوست نمالید. برای استفاده روی پوست، آنها را با یک روغن حامل رقیق کنید یا در دستگاه بخور چند قطره از آن را بریزید.
روغن‌های ریحان، اکالیپتوس، نعناع فلفلی ، رزماری، درخت چای، آویشن، پونه کوهی و… از جمله روغن هایی هستند که می توانید از استنشاق بخار آنها برای تسکین علائم برونشیت استفاده نمایید.

عسل

عسل اغلب به عنوان یک درمان طبیعی برای سرفه استفاده می شود و گفته می شود که دارای خواص ضد ویروسی و ضد باکتریایی است. تحقیقات نشان می دهد که عسل می تواند یک درمان خانگی موثر در برابر عفونت ها و بیماری های دستگاه تنفس باشد. استفاده از عسل برای تسکین علائم برونشیت بسیار موثر است و می تواند سرفه ناشی از این بیماری را تسکین دهد. توجه داشته باشید که نباید به کودکان زیر یک سال عسل بدهید چون موجب ایجاد نوعی مسمومیت غذایی به نام بوتولیسم می شود.

آناناس

آب آناناس نیز ممکن است کمک کننده باشد . آناناس حاوی بروملین است که یک ضدالتهاب طبیعی و قوی است که می تواند به شما کمک کند مخاط را از برونشیت و سایر عفونت های تنفسی جدا کرده و دفع کنید.

استفاده از مایعات

هنگامی که مبتلا به برونشیت هستید سعی کنید مایعات فراوان استفاده کنید. با این کار سینه خود را شل کنید تا بتوانید به آسانی سرفه کنید و راحت تر نفس بکشید . بهترین راه برای رقیق شدن مخاط ، نوشیدن مایعات فراوان مانند آب ، آب میوه های رقیق شده، چای گیاهی و سوپ های شفاف است. هشت تا 12 لیوان آب در روز بنوشید.  سعی کنید از الکل و کافئین دوری کنید .

آب نمک

استفاده از آب نمک یکی دیگر از راه هایی است که می تواند مخاط تحریک کننده گلو را از بین ببرد و و به پاکسازی مجاری تنفسی کمک کند. برای این منظور یک قاشق چایخوری نمک را با مقداری آب گرم مخلوط نمایید تا محلولی سفلف به دست بیاید، سپس آن را غرغره کنید، می توانید این کار را چندین بار در روز انجام دهید.

استفاده از بخور

وجود دستگاه بخور در اتاق خواب یا محل استراحت می تواند برای مرطوب نگه داشتن هوا بسیار عالی باشد. هوای خشک یک عامل تحریک کننده است که موجب تشدید سرفه ها می گردد، بخار و رطوبت هوا می تواند به نرم تر شدن گلو و پاکسازی مخاط نیز کمک کند. البته توجه داشته باشید که دستگاه بخور شما باید همیشه تمیز باشد، چون می تواند دچار آلودگی های باکتریایی و قارچی شود و کپک بزند.

استراحت

در زمان بیماری سعی کنید حتما استراحت و خواب کافی داشته باشید. از هرگونه فعالیت غیر ضروری در این دوران خودداری کنید تا بدنتان بتواند به خوبی استراحت کند. در طول مراحل عمیق خواب است که شما عملکرد ایمنی را ترمیم و تقویت می کنید تا بدن شما بهتر بتواند با التهاب مبارزه کند.

راه های پیشگیری از برونشیت

-اگر سیگار می کشید، مهمترین کاری که می توانید انجام دهید این است که آن را ترک کنید. اگر برای ترک سیگار به کمک نیاز دارید، با پزشک خود در این مورد صحبت کنید.
-از گرد و غبار، دودهای شیمیایی، دود سیگار سایر افراد و هر چیز دیگری که می‌تواند ریه‌های شما را اذیت کند اجتناب کنید. اگر نمی توانید از این موارد اجتناب کنید، سعی کنید از ماسک استفاده کنید. در منزل و محل کار از دستگاه تصفیه هوا استفاده کنید.
-اگر هوای سرد باعث سرفه یا تنگی نفس شما می شود از ماسک استفاده کنید.
-اگر آلرژی فصلی دارید، زمانی که آلرژی شما تشدید می شود، آنتی هیستامین مصرف کنید.
– از قرار گرفتن در مکان هایی که آلودگی زیاد است خودداری کنید.
-اگر در معرض آلودگی هستید از ماسک جراحی استفاده کنید.
-با یک رژیم غذایی سالم ایمنی خود را تقویت کنید .
-حداقل سه بار در هفته و هر بار حداقل 20 دقیقه ورزش کنید.
-برای جلوگیری از گسترش عفونت، دست های خود را مرتب بشویید.

سوالات متداول

آیا برونشیت مسری است؟

برونشیت حاد مسری است . این به این دلیل است که ناشی از یک عفونت کوتاه مدت است که می تواند از فردی به فرد دیگر سرایت کند. عفونت می‌تواند از طریق قطرات مخاطی که هنگام سرفه، عطسه یا صحبت کردن ترشح می‌شود، پخش شود.
برونشیت مزمن مسری نیست. این به این دلیل است که ناشی از عفونت نیست. بلکه ناشی از التهاب طولانی مدت است که معمولاً در نتیجه عوامل تحریک کننده مانند سیگار کشیدن ایجاد می شود. التهاب نمی تواند به فرد دیگری سرایت کند.