چشوم گیاهی دارویی با طبع گرم است که توسط منابع طب سنتی بار ها توصیه شده است. این گیاه و دانه های آن فواید متعددی برای سلامتی بدن دارد. از جمله کاربرد های دانه چشمیزک می توان به تقویت اندام های گوارشی، تقویت بینایی، بهبود عملکرد کلیه و کبد، بهبود بیماری های غده تیروئید، بهبود وضعیت پوست و مو و… اشاره کرد.
چشوم چیست؟
چشوم گیاهی با خاصیت دارویی است که شاخه هایی باریک، برگ هایی دراز، ضخیم و نرم دارد. دانه های این گیاه به رنگ سیاه و براق دیده می شوند و چشمیزک نام دارند. چشوم بومی مناطق گرمسیری همچون کشور های سودان و هند است.
استفاده دارویی از چشوم بیشتر به صورت موضعی و ضماد است. استفاده خوراکی است گیاه جز در موارد ضروری و بدون تجویز پزشک به هیچ وجه توصیه نمی شود. قسمت اصلی مورد استفاده گیاه چشوم دانه های کوچک و تیره رنگ آن است که طبعی گرم و خشک دارند. این دانه ها به هیچ وجه خوراکی نیستند و به صورت موضعی مورد استفاده قرار می گیرند.
نام های دیگر چشوم
چشمیزک، تشمیزج، اقاقاليس، چشمک، تشمیزک ، جب السودان، چاکسوم ، چاکسو، چِشُم.
فواید گیاه چشمیزک
چشوم یک گیاه دارویی با خواص درمانی فوق العاده است و جایگاه ویژه ای در طب سنتی دارد. چشوم و دانه های آن برای افزایش سطح سلامت بدن و ارگان های مهم آن مفید است و می تواند از ابتلا به برخی بیماری ها محافظت کند. در ادامه به شرح زیر فواید درمانی گیاه چشوم می پردازیم :
افزایش سلامت روده
روده ها یکی از مهم ترین اجزای گوارشی در بدن هستند که عمل جذب مواد غذایی و دفع مواد زائد را برعهده دارند. روده ها در اثر کم آبی بدن، تحرک کم و استفاده از برخی غذا ها ممکن است دچار کم تحرکی شده و نتوانند عمل دفع را به خوبی انجام دهند. در این شرایط فرد دچار یبوست می شود. دانه های چشوم با افزایش تحرک روده ها از بروز یبوست جلوگیری می کنند و در صورت بروز آن، یک درمان مناسب گیاهی برای رفع این حالت محسوب می شود. علاوه بر این استفاده از چشوم می توان. به دفع انگل و کرم روده نیز کمک کند.
جلوگیری از سفیدی موها
سفیدی مو معمولا خوشایند نیست، مخصوصا اگر در سنین جوانی اتفاق بیفتد و فرد دچار سفیدی زود رس موها شود. راه های مختلفی همچون رنگ کردن مو برای پوشاندن موهای سفید وجود دارد. اما جالب است بدانید که دانه چشوم می توانند نقش موثری در پیشگیری از سفیدی زودرس موها داشته باشند و به داشتن موهایی سیاه و سالم کمک کنند. این دانه ها همچنین با تقویت ریشه موها باعث پرپشت شدن آنها نیز می شوند. برای این منظور پماد های آماده در داروخانه و عطاری ها وجود دارد که حاوی عصاره دانه های چشوم است. استفاده از این پماد بر روی موها باعث جلوگیری از سفیدی مو و افزایش سلامت آنها خواهد شد.
دفع سنگ کلیه و مثانه
از دیگر خواص دانه های چشمیزک، کمک به دفع سنگ کلیه و مثانه است. این دانه ها اگر با گلاب خیسانده شده و مصرف شوند، می توانند نقش موثری در دفع سنگ کلیه و مثانه داشته باشند.
تقویت معده
یکی از اصلی ترین مزایای گیاه چشمیزک و دانه های آن کمک به تقویت معده و بهبود عملکرد این اندام گوارشی مهم است. مصرف پودر دانه های گیاه چشوم می تواند از بسیاری از مشکلات گوارشی مربوط به معده همچون سوزش، نفخ و درد را درمان کند. علاوه بر این با بهبود عملکرد این اندام به افزایش، سلامت سلول های پوشاننده سطح داخلی معده کمک می کند.
تقویت بینایی
چشوم نقش موثری در درمان بیماری های مربوط به چشم دارد. مصرف پودر این گیاه می تواند از بروز بیماری های چشمی همچون ورم ملتحمه، ریزش اشک، تاری و کدورت دید و… جلوگیری کرده و باعث تقویت بینایی شود. علاوه بر این شست و شوی چشم با عصاره دن مرده این گیاه، چشم را ضدعفونی کرده و خارش، سوزش، قرمزی و ورم چشم را درمان می کند. برای درمان بیماری های چشمی توسط چشوم، چند دانه چشوم را داخل پیاز می پزند، سپس پوست دانه ها را کنده و با زعفران، نبات و مامیران سرمه درست کرده و بر چشم می کشند. همچنین می توان دان های چشوم را خیسانده و با گلاب سابید و سپس به چشم بمالید.
رفع اختلالات خواب
برخی از افراد از مشکلات مربوط به بی خوابی رنج می برند و نمی توانند به راحتی بخوابند. گیاه چشمیزک، خاصیت خواب آور دارد. استفاده از میوه ها و برگهای این گیاه هنگام خواب باعث آرامش بیشتر بدن و کمک به خوابیدن می شود. این گیاه خواب آور است و به استراحت و بازیابی انرژی بدن کمک می کند.
درمان کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید عارضه ای است که طی آن غده تیروئید بزرگتر شده و فرد مبتلا با مشکلاتی همچون خستگی، چاقی و برخی مشکلات هورمونی روبرو می شود. جالب است بدانید که گیاه چشوم باعث کمک به درمان مشکل کم کاری تیروئید می شود. برای این منظور می توان پودر دانه های چشوم را در عرق بولاغ اوتی حل کرده و استفاده نمود.
چشوم برای لاغری و کاهش وزن
بنابر تحقیقات انجام شده گیاه چشوم هیچ نقشی، در لاغری یا کاهش وزن ندارد. هرگونه تبلیغات در مورد چشوم برای لاغری و کاهش وزن یا چربی سوزی صحت ندارد و فقط برای منافع تجاری می باشد.
عوارض جانبی استفاده ازچشمیزک
گیاه چشوم در کنار تمام فوایدی که برای سلامتی انسان دارد، اگر به صورت خودسرانه و بیش از حد مجاز مورد استفاده قرار بگیرد،می تواند مضر باشد. در ادامه به عوارض جانبی ناشی از مصرف بیش از حد چشوم اشاره می کنیم :
-ضعف اعصاب
-آسیب به سیستم تنفسی
-مشکلات قلبی و عروقی
– چاکسین موجود در چشوم می تواند برای سلامتی انسان بسیار مضر باشد به همین دلیل توصیه می شود هرگز به طور مستقیم خورده نشود.