Menu
افرادی که ورزش حرفه ای را دنبال می کنند به نسبت مردم عادی کالری سوزی بیشتری دارند و بدنشان به انرژی قابل توجهی برای انجام حرکات ورزشی خاص نیازمند است. این قبیل افراد در کنار داشتن رژیم غذایی سرشار از مواد مغذی از مکمل های تغذیه ای برای تامین کالری مورد نیاز بدن خود استفاده می کنند. مکمل ها معمولا بسته به نوع ورزش و بدن ورزشکار می تواند متفاوت باشد. مکمل های غذایی به صورت شیمیایی یا گیاهی در بازار موجود هستند که هر کدام مزایای خاص خود را دارند.
ورزشکاران و به ویژه بدنسازان برای پرورش ماهیچه در بدن نیاز به پروتئین دارند. عقیده بر این بود که پروتئین مورد نیاز ورزشکاران را فقط با گوشت میتوان تامین کرد اما امروزه با ظهور مکمل های گیاهی که حاوی پروتئین نیز هستند، این باور قدیمی کاملا رد شده است. مکمل های گیاهی در واقع پودر هایی تهیه شده از گیاهان هستند که حاوی پروتئین و سایر مواد مغذی مورد نیاز ورزشکاران می باشد. مکمل های گیاهی هضم آسان تری دارند و به بهبود گوارش نیز کمک شایانی می کنند. استفاده از این مکمل ها ناراحتی های گوارشی ناشی از مصرف گوشت، تخم مرغ و لبنیات را در پی ندارد.
علاوه بر این ها برخی ورزشکاران گیاهخوار هستند و در مصرف پروتئین های حیوانی محدودیت دارند. استفاده از مکمل های گیاهی برای این افراد بسیار توصیه می شود.
برخی از گیاهان موجود در طبیعت سرشار از مواد مغذی مهم برای عضله سازی و تامین انرژی ورزشکاران هستند. از محتوای این گیاهان برای تهیه انواع مکمل های گیاهی استفاده می کنند. در ادامه به معرفی چند نمونه از این گیاهان می پردازیم:
جینسینگ گیاهی بومی کشور های آسیای شرقی با ریشه گوشتی است که خواص دارویی متعددی دارد. این گیاه ارزشمند به وفور در دستور های طب سنتی به چشم می خورد. این گیاه برای مقاصد مختلفی از جمله افزایش قوای جنسی، بهبود وضعیت پوست و مو، کاهش استرس و… مورد استفاده قرار می گیرد. ا این گیاه معمولا برای تهیه مکمل های گیاهی ورزشکاران استفاده می کنند چون باعث تامین کالری مورد نیاز آنها شده و انرژی لازم برای انجام تمرینات ورزشی سخت را فراهم می کند. علاوه بر این از حجم خستگی و نوسانات خلقی حین ورزش می کاهد.
دانه های ریز کتان حاوی مقدار قابل توجهی پروتئین و املاح معدنی هستند. ویتامین E و آمینو اسید های ضروری نیز در این دانه ها یافت می شود. استفاده از بذر کتان در مکمل های ورزشکاران باعث بهبود سوخت و ساز بدن شده و مصرف اکسیژن در بدن را افزایش می دهد. وجود این ماده در مکمل گیاهی باعث کاهش مدت زمان ریکاوری و افزایش قابل توجه انرژی ورزشکار می گردد.
قطعا با چغندر آشنا هستید اما جالب است بدانید که این ریشه گیاهی و برگ های آن می توانند به عنوان یک منبع غنی از آنتی اکسیدان و نیترات باعث بهبود عملکرد ورزشکاران شوند. استفاده از چغندر در مواقعی که بدن با اکسیژن رسانی کمتری برخوردار است مانند وقتی که بدن تحت فشار است و فرد ورزش سنگین انجام می دهد، باعث اکسیژن رسانی بهتر به بافت های حساس همچون قلب می شود، نیترات موجود در چغندر عملکرد ماهیچه قلب را بهبود می بخشد و برای سلامت بافت عضلانی بدن لازم است. از عصاره این گیاه در تهیه پودر مکمل های گیاهی برای ورزشکاران استفاده می شود.
آمالاکی درختی با چوب قرمز رنگ و بومی مناطق گرمسیری است. از این گیاه نیر در ترکیب مکمل های گیاهی استفاده می شود چون باعث افزایش پروتئین سازی در بدن شده و رشد توده عضلانی را افزایش می دهد. استفاده از این ماده باعث افزایش توده عضلات سالم و افزایش قدرت عضلانی در بدن می شود.
گیاه شنبلیله که در زندگی روزمره هم مورد استفاده قرار می گیرد، می تواند در تهیه مکمل هایی گیاهی برای ورزشکاران نیز به کار آید. شنبلیله ترکیبات خاص و ارزشمندی همچون چند نوع آمینو اسید ضروری، پتاسیم و ویتامین C است که برای تشکیل توده عضلانی سالم در بدن مفید هستند. شنبلیله خاصیت آنتی اکسیدانی دارد و با فعالیت های مضر رادیکالهای آزاد در بدن مبارزه می کند. ابن گیاه با کنترل ترشح انسولین در بدن باعث تنظیم قند خون می شود. به ورزشکاران توصیه می شود حتما از شنبلیله در رژیم غذایی خود استفاده کنند.
درختچه ای همیشه سبز و بومی مناطق گرمسیری همچون هند و آفریقا است. آشواگاندها حاوی مقدار قابل توجهی از آنتی اکسیدان هاست که باعث افزایش استقامت بدن می شود. این ماده گیاهی اگر توسط ورزشکاران مورد استفاده قرار بگیرد با افزایش حجم عضلات به آنها در داشتن اندام مناسب کمک می کند. همچنین خستگی را از بین برده و انرژی مورد نیاز برای تحمل فشار سنگین ناشی از تمرینات طولانی مدت را فراهم می کند و زمان ریکاوری را کاهش می دهد. از عصاره این گیاه می توان برای تهیه مکمل های گیاهی استفاده کرد.
ریشه رز که به ریشه طلایی یا رودی اولا معروف است باعث افزایش تولید RNA و ترشح آنزیم ها در بدن می شود و از این طریق سنتز پروتئین را در بدن افزایش می دهد. افزایش ساخت پروتئین در بدن منجر به عضله سازی و افزایش حجم توده عضلانی در بدن می شود. ریشه رز همچنین باعث افزایش مقاومت و قدرت بدن می گردد. این ماده حاوی ترکیبات فعال بسیار قوی می باشد که مصرف آن را برای افراد دارای مشکلات قلبی و عروقی با فشار خون بالا ممنوع می کند.
همان طور که اشاره کردیم استفاده از مکمل ها در بین ورزشکاران بسیار رایج است. هر کدام از مکمل ها ترکیبات خاص خود را دارند. مکمل های گیاهی ممکن است حاوی گیاهان اشاره شده در مطلب باشد، علاوه بر این می توان این مواد را در رژیم غذایی روزانه خود گنجاند. در کنار انجام ورزش های سنگین و استفاده از مکمل های گوناگون گیاهی می توان از برخی سبزیجات همچون تره، اسفناج، پیازچه، جعفری، سبزه گندم و انواع جوانه ها برای عضله سازی و داشتن زندگی سالم استفاده کرد.
نکته قابل توجه این است که استفاده از مکمل ها تنها برای تامین بخشی از انرژی از دست رفته ورزشکاران و کمک به ساخت اندامی ورزیده در آنها به کار می رود، در کنار مصرف این مواد انجام روزانه تمرینات ورزشی و داشتن رژیم غذایی سرشار از مواد مغذی و سالم شرط اصلی برای رسیدن به هدف های تمرینی و موفقیت های ورزشی است.