غضروف ها یکی از اصلی ترین بخش های سازنده بدن هستند که وظایف مهمی بر عهده دارند. آسیب به غضروف باعث ایجاد مشکلات متعدد حرکتی و درد می شود. برخی از روغن های گیاهی وجود دارند که میتوانند با تحریک ساخت غضروف در بدن به ترمیم بافت های آسیب دیده غضروفی کمک کنند و باعث التیام درد ناشی از این مشکل شوند. در این مطلب پس از شرحی مختصر درباره غضروف و وظایف آن، به معرفی انواع روغن های گیاهی غضروف ساز می پردازیم.
غضروف چیست؟
غضروف یکی از ساختارهای مهم بدن انسان است که در بسیاری از عملکردهای حیاتی مهم بدن نقش اساسی دارد. به عبارتی غضروف، نوعی بافت همبند سخت، ضخیم و الاستیک است که در بسیاری از نواحی بدن مانند نواحی بین مهره های ستون فقرات، لوله های برونش یا راه های هوایی، انتهای دنده ها ، گوش ها، بینی، انتهای استخوان های بلند در نقطه ای که در مفاصل به یکدیگر می پیوندند، مانند:استخوان های آرنج، زانو، مچ پا و… یافت می شود. عملکرد اصلی غضروف فراهم کردن چارچوبی است که در آن رسوب استخوان ممکن است شروع شود، علاوه بر اینکه سطح مفاصل را میپوشاند، به استخوانها اجازه میدهد روی یکدیگر بلغزند، در نتیجه اصطکاک و آسیب را کاهش میدهد و همچنین به جذب ضربهها کمک میکند.
غضروف حاوی رگ های خونی، اعصاب و حتی رگ های لنفاوی نیست و توسط مکانیسم انتشار از طریق بافت اطراف غضروف به نام پریکندریوم تغذیه می شود. به دلیل کمبود رگ های خونی، غضروف ممکن است کندتر از سایر بافت های همبند رشد، ترمیم و بهبود یابد.
وظیفه غضروف در بدن
پس از آشنایی با ماهیت غضروف باید بدانیم که این ماده در بدن ایان چه وظیفه ای دارد و به چه منظور وجود غضروف در بدن الزامیست. از جمله وظایف غضروف ها در بدن می توان به موارد زیر اشاره کرد :
-استخوانها را به یکدیگر متصل میکند، مانند: استخوانهای اندام و استخوانهای قفسه سینه .
-به عنوان یک بالشتک بین مفاصل عمل می کند تا اصطکاک بین استخوان ها را کاهش دهد و از آسیب جلوگیری کند.
-برخی از قسمت های بدن مانند: حنجره، پینه گوش و اپی گلوت را تشکیل می دهد .
-انتهای استخوانهای بلند را در کودکان تشکیل میدهد که در طول رشد به استخوان تبدیل میشوند.
-غضروف به تحمل وزن بدن هنگام دویدن، خم شدن و کشیدن کمک می کند.
-غضروف در نای از آن حمایت می کند و به آن اجازه می دهد در حین تنفس حرکت کند و خم شود.
-غضروف در قفسه سینه با اجازه دادن به قفسه سینه منقبض و انبساط در حین دم و بازدم به فرآیند تنفس کمک می کند.
روغن های گیاهی غضروف ساز
جالب است بدانید که برخی از روغن ها گیاهی در کنار تسکین درد ناشی از آسیب غضروفی به سنتز غضروف و ترمیم آن نیز کمک می کنند. این روغن ها که به صورت خوراکی و موضعی استفاده می شوند باعث بهبود وضعیت غضروف ها و سلامت هر چه بیشتر مفصل ها می شوند. در ادامه به معرفی روغن های گیاهی مفید برای ترمیم و ساخت غضروف اشاره می کنیم :
-
روغن ماهی درجه یک ،30 میلی لیتر165,000 تومان
-
روغن گردو اعلا کاملا طبیعی 30 میلی لیتر125,000 تومان
-
روغن زردچوبه اعلا 30 میلی لیتر115,000 تومان
-
روغن زیتون فرابکر درجه 1140,000 تومان – 375,000 تومان
-
روغن آووکادو اصل 30 میلی لیتر140,000 تومان
-
روغن زنجبیل اصل 30 میلی لیتر115,000 تومان
-
روغن زیتون غیرخوراکی 250 میلی لیتر140,000 تومان
-
روغن اسطوخودوس اصل 30 میلی لیتر125,000 تومان
روغن های خوراکی
برخی از روغن های گیاهی غضروف ساز را می توان به صورت خوراکی استفاده کرد که عبارتند از :
روغن گردو
روغن گردو، روغنی ضد التهاب است که می تواند باعث افزایش سلامت قلب و کاهش التهاب در بدن شود. التهاب عامل اصلی ایجاد مشکلات مفصلی همچون آرتریت روماتوئید است که با درد و سایش غضروف ها همراه است. استفاده خوراکی از روغن گردو می تواند از نابودی غضروف ها جلوگیری کند و باعث بهبود وضعیت مفاصل شود. روغن گردو همچنین حاوی اسید های چرب امگا 3 است و از این نظر با روغن زیتون برابری می کند. روغن گردو برای تهیه انواع مختلف غذا میتواند مورد استفاده قرار گیرد. نکته قابل توجه این است که روغن گردو نباید زیاد گرم شود، بهتر است آن را در مراحل پایانی پخت مواد غذایی اضافه کنید.
روغن زیتون
روغن زیتون یکی از بهترین روغن هی خوراکی برای افزایش سلامت مفاصل و جلوگیری از تخریب غضروف ها می باشد. این روغن گیاهی حاوی درصد قابل توجهی از اسید های چرب و آنتی اکسیدان ها است که می تواند باعث افزایش سلامت قلب شود. همچنین روغن زیتون یک روغن گیاهی ضد التهاب است که می تواند در کاهش التهاب مفاصل و پیشگیری از بروز مشکلات مفصلی همچون آرتروز و روماتیسم جلوگیری کند. روغن زیتون فرابکر را میتوان در تهیه انواع مختلف غذا ها مورد استفاده قرار داد. توجه داشته باشید که این روغن نباید زیاد داغ شود و بهتر است پس از تهیه غذا روغن زیتون را روی آن بریزید تا ارزش غذایی آن حفظ شود.
روغن ماهی
یکی از بهترین روغن ها برای حفاظت از مفاصل و پیشگیری از تخریب غضروف ها روغن ماهی یا روغن کبد ماهی است. روغن ماهی باعث سلامت غضروف ها و مفاصل شده و از بروز آرتریت روماتوئید و درد ناشی از آن جلوگیری می کند.
روغن ماهی را می توان در قالب کپسول های دارویی موجود در داروخانه ها نیز دریافت کرد. علاوه بر این استفاده خوراکی از ماهی نیز، روغن ماهی را به بدن میرساند به شرطی که ماهی سرخ نشود تا مواد مغذی آن حفظ شود.
روغن آووکادو
یکی از بهترین روغن های ضد التهاب برای بدن، روغن آووکادو است که سرشار از آنتی اکسیدان های مهم همچون ویتامین E می باشد. روغن آووکادو با کاهش التهاب در بدن باعث کاهش احتمال ابتلا به آرتریت روماتوئید و از بین رفتن غضروف ها می شود. این روغن می تواند برای پخت و پز و سرخ کردن مورد استفاده قرار گیرد چون نقطه دود بالایی دارد.
روغن های غیر خوراکی
برخی دیگر از روغن های گیاهی به صورت موضعی یا استنشاق رایحه آن را مورد استفاده قرار می گیرند. این روغن ها نیز به کاهش التهاب و تخریب غضروف ها کمک کرده و درد ناشی از این مشکل را کاهش می دهند.
روغن زنجبیل
روغن زنجبیل با گرم کردن مفاصل و افزایش گردش خون در این نواحی به بازسازی بافت های تخریب شده غضروف کمک کرده و مانع از بروز مشکلات بیشتر در مفصل ها می گردد. روغن زنجبیل یکی از بهترین روغن هی ضد التهاب است که می توان از آن برای کنترل و تسکین آرتریت روماتوئید استفاده کرد. این روغن را به صورت رقیق شده با روغنی حامل می توان استفاده کرد.
روغن اسطوخودوس
روغن اسطوخودوس مدتهاست که برای کاهش درد، التهاب ، اضطراب و افسردگی استفاده میشود. میتوان آن را استنشاق کرد، به صورت موضعی استفاده کرد یا به حمام گرم اضافه کرد.
روغن اسطوخودوس یکی از بهترین روغن های ضد التهاب است که از آسیب به غضروف ها جلوگیری می کند و درد مفاصل را تسکین می دهد.
روغن زردچوبه
روغن زردچوبه نیز یکی از بهترین روغن های ضد التهاب است که به جلوگیری از تخریب غضروف ها و بروز آرتریت روماتوئید کمک می کند. روغن زردچوبه حاوی کورکومین آیت که نقش اساسی را در کاهش التهاب و افزایش سلامت مفاصل دارد. این روغن را به صورت موضعی می توان استفاده کرد.
یک نکته مهم
توجه داشته باشید که اثر بخشی روغن های گیاهی و گیاهان دارویی مختلف در ساخت غضروف ثابت نشده و پایه علمی ندارد، اما برخی از شواهد نشان دهنده کاهش التهاب و بهبود وضعیت مفاصل آسیب دیده از آرتریت روماتوئید در اثر استفاده از روغن های گیاهی می باشد.
راهکار هایی برای حفظ سلامت غضروف و مفاصل
در ادامه به چند نکته آسان برای حفظ سلامت غضروف ها و مفاصل اشاره می کنیم:
اصلاح سبک زندگی و افزایش تحرک
حرکت به تسکین سفتی و درد مفاصل کمک می کند ، همچنین در تقویت عضلات اطراف مفصل نقش دارد و به حفظ وزن سالم کمک می کند.
انجام تمرینات کششی روزانه
این تمرینات به بهبود توانایی حرکت مفاصل، تسکین سفتی مفاصل و محافظت از غضروف در برابر سایش و پارگی کمک می کند.
کاهش وزن اضافی
کاهش وزن اضافی به کاهش فشار روی زانوها و باسن کمک می کند، با کاهش نیم کیلوگرم وزن اضافی ، 2 کیلوگرم فشار از روی زانو برداشته می شود که به کاهش فرسایش مفاصل و کاهش سرعت توسعه التهاب در آن کمک می کند.
بهبود قدرت عضلانی اطراف مفاصل
تقویت ماهیچه ها می تواند به بدن کمک کند تا برخی از شوک هایی را که معمولاً هنگام انجام فعالیت های روزانه از مفصل عبور میدهد جذب کند، بنابراین عضلات قوی خطر آسیب دیدگی مفاصل را کاهش می دهند.
مصرف مقادیر کافی ویتامین D و کلسیم
ویتامین D و کلسیم عناصر ضروری برای سلامت استخوان هستند، زیرا کمبود کلسیم با تراکم استخوان کم و افزایش خطر شکستگی همراه است. ویتامین D یک عنصر ضروری برای جذب کلسیم در بدن است. بدن و از طریق قرار گرفتن در معرض نور خورشید، رژیم غذایی یا مکمل های تغذیه ای به دست می آید و به افزایش، سلامت مفاصل کمک می کند.
پیروی از رژیم غذایی ضد التهاب
کاهش سطح التهاب برای کاهش خطر بدتر شدن آرتریت و بهبود سلامت کلی ضروری است.رژیم غذایی ضد التهابی شامل پرهیز از غذاهایی است که التهاب را افزایش میدهند. از جمله غذاهایی که باید در رژیم ضد التهابی گنجانده شوند عبارتند از: میوه ها و سبزیجات سرشار از آنتی اکسیدان، محصولات لبنی کم چرب حاوی کلسیم و ویتامین D و روغن های سالم مانند روغن زیتون فوق بکر.
همچنین پرهیز از غذاهای فرآوری شده، غذاهای حاوی قند اضافه شده و چربی های ناسالم مانند چربی های ترانس و چربی های اشباع شده و… برای داشتن غضروف ها و مفاصل سالم ضروری است.
ترک سیگار
سیگار خطر ابتلا به بسیاری از بیماری ها را افزایش می دهد. مانند بیماری های قلبی عروقی و سرطان. تاثیر منفی آن ممکن است به مفاصل نیز برسد.
نوشیدن آب کافی
آب حدود 80 درصد غضروف بدن را تشکیل می دهد و اگر بدن هیدراته نشود، آب را از غضروف و سایر نواحی بدن خارج می کند. به جای نوشیدنی های کافئین دار و انرژی زا، آب کافی بنوشید.
سخت پایانی
غضروف یک جزء ساختاری مهم بدن است، این بافت همبند در بسیاری از نواحی بدن یافت می شود، از جمله؛ مفاصل بین استخوان ها مانند آرنج، زانو و مچ پا، انتهای دنده ها، بین مهره های ستون فقرات و در گوش، بینی و لوله های ریه، شایان ذکر است که این یک بافت جامد است، اما در مقایسه با استخوانها نرمتر و انعطافپذیرتر است.
وقتی التهاب در بدن زیاد باشد و فشار وارد بر مفاصل نیز غیر عادی و بیش از حد شود، غضروف ها شروع به تخریب و از بین رفتن میکنند که در این حالت فرد دچار مشکلات شایع مفصلی همچون آرتریت روماتوئید خواهد شد. روغن های گیاهی مختلفی همچون روغن گردو، روغن زیتون، روغن زنجبیل و… وجود دارند که می توانند با کاهش، سطح التهاب بدن به جلوگیری از آسیب غضروفی و درد مفاصل کمک کنند. البته اثربخشی این موارد گیاهی هنوز از طریق علمی ثابت نشده است. بهترین روش برای جلوگیری از آسیب به غضروف ها مفاصل اصلاح سبک زندگی و بهبود وضعیت تغذیه و ورزش است.