درمان خروسک (کروپ) در کودکان با دارو های گیاهی

 خروسک نوعی بیماری تنفسی است که دستگاه تنفس فوقانی را درگیر می کند و اغلب باعث تغییر صدا می شود. کودکان گاهی در معرض ابتلا به این بیماری هستند. در این مطلب سعی داریم شما را با روش های گیاهی برای درمان و کاهش علائم کروپ در کودکان آشنا سازیم.

کروپ چیست؟

کروپ التهاب نای و حنجره است که معمولاً در اثر یک عفونت ویروسی مسری ایجاد می‌شود که باعث سرفه، صدای جیغ مانند و گاهی مشکل در دم می‌شود.
اکثر کودکان فقط یک دوره خروسک دارند، اما تعداد کمی از آنها دوره های مکرر دارند (به نام کروپ اسپاسمودیک) که با عفونت ویروسی شروع می شود و به تدریج از تعداد و شدت آن کاسته می شود. راه های هوایی آلرژیک یا واکنشی (مانند آسم ) در اسپاستیک نقش دارند.

دلایل ایجاد خروسک

کروپ در اثر یک عفونت ویروسی ایجاد می شود که باعث تورم پوشش مجاری تنفسی به ویژه ناحیه مستقیم زیر حنجره می شود. ویروس های پاراآنفلوانزا شایع ترین علت بروز کروپ هستند.
کروپ همچنین می‌تواند توسط سایر ویروس‌ها مانند ویروس سنسیشیال تنفسی یا ویروس آنفولانزا ایجاد شود . کروپ ناشی از آنفولانزا می‌تواند به‌ویژه شدید باشد و ممکن است در کودکان در محدوده سنی وسیع‌تری رخ دهد.
گرچه کروپ در هر زمانی از سال رخ می دهد، شیوع فصلی شایع است، خروسک ناشی از ویروس پاراآنفلوانزا در پاییز رخ می دهد و کروپ ناشی از ویروس سنسیشیال تنفسی و ویروس آنفولانزا در زمستان و بهارو معمولاً با تنفس در هوا، قطرات حاوی ویروس یا تماس با اشیاء آلوده به این قطرات رخ می دهد.

علائم

خروسک با علائم آبریزش بینی همراه با سرماخوردگی، عطسه، تب خفیف و معمولاً مقداری سرفه ، سپس گرفتگی صدا و سرفه های مکرر با صدای غیرعادی شروع می شود و با گذر زمان به صورت خشن یا پارس مانند تبدیل می شود. در هنگام این بیماری، صدای خس خس بلند ممکن است با هر دم شنیده شود. حدود 50 درصد از کودکان دچار تب می شوند و همه علائم معمولاً در شب به طور قابل توجهی بدتر می شوند و ممکن است باعث بیدار شدن کودک شوند. اغلب علائم در صبح کاهش می یابد و دوباره بدتر می شوند. طول مدت شدیدترین نوع این بیماری و علائم مربوط به آن 3 تا 4 روز است. در این مدت با اینکه سرفه ادامه می یابد اما رفته رفته صدای ناشی از سرفه ضعیف تر شده و در نهایت عادی می شود. این تغییر می تواند باعث نگرانی والدینی شود که معتقدند عفونت به قفسه سینه سرایت کرده است اما در تغییر در روند بیماری یک امر طبیعی است.

نحوه تشخیص خروسک

این بیماری به راحتی توسط پزشک قابل است، معمولا از روی صدای سرفه می توان کروپ را تشخیص داد، اما در برخی موارد نیز عکسبرداری توسط اشعه ایکس از ناحیه گردن می تواند در تشخیص این بیماری موثر باشد.

رفتار های مناسب هنگام ابتلا کودک به کروپ

اغلب بیماری خروسک را می توان در خانه با اقدامات اولیه و انجام واکنش های مناسب درمان کرد. در زیر به چند مورد از این اقدامات اشاره می کنیم :

-کودک باید آرامش خودرا حفظ کند. کودک خود را آرام کنید یا حواس او را پرت کنید. در آغوش بگیرید و کتاب بخوانید یا با او یک بازی آرامش بخش انجام دهید. گریه نفس کشیدن را سخت تر می کند و علائم بیماری را تشدید می نماید.
-هوای مرطوب یا خنک فراهم کنید. اگرچه شواهدی مبنی بر سودمندی این شیوه ها وجود ندارد، اما بسیاری از والدین معتقدند که هوای مرطوب یا هوای خنک به تنفس کودک کمک می کند. برای دریافت هوای مرطوب، می توانید از یک مرطوب کننده استفاده کنید یا با کودک در حمامی بنشینید که از بخار آب داغ دوش پر شده است. اگر بیرون هوا سرد است، می توانید پنجره ای را باز کنید تا کودک‌ تان در هوای خنک نفس بکشد.
-کودک خود را در وضعیتی راحت و راست نگه دارید. فرزندتان را روی پاهای خود بگذارید یا او را روی صندلی یا صندلی کودک نوپا مورد علاقه اش قرار دهید. عمودی نشستن ممکن است تنفس را آسان تر کند.
-برای کودک خود مایعات تهیه کنید. استفاده از شیر مادر یا شیر خشک برای نوزادان اشکالی ندارد. برای کودکان بزرگتر، نوشیدن سوپ یا خوردن آبمیوه های تازه ممکن است به آرامش کمک کند.
-فرزندتان را به استراحت تشویق کنید. خوابیدن می تواند به کودک شما در مبارزه با عفونت کمک کند.
-سعی کنید از یک هیت سینک استفاده کنید. اگر کودک شما تب دارد، داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن (تیلنول و غیره) ممکن است کمک کنند.
-به کودکتان داروی سرماخوردگی ندهید. فرآورده های سرماخوردگی بدون نسخه برای کودکان در هر سنی توصیه نمی شود و اگر به کودکان کمتر از 2 سال داده شود می تواند مضر باشد. به علاوه، داروهای سرفه بدون نسخه به تسکین کروپ کمکی نمی‌کنند.

عوارض ناشی از خروسک

مهم ترین عوارض این بیماری که نیاز به مراجعه به پزشک دارد را در ادامه می خوانید:
-تشنج بدون توقف یا تشدید.
-ظهور استریدور تنفسی در حالی که کودک آرام است و گریه نمی کند.
-تنگی نفس، یا ظاهر شدن یک سوراخ عمیق در قفسه سینه، یا در شکم با هر دم.
-رنگ پریدگی یا سیانوز در اطراف دهان.
-مشکل در بلعیدن یا نشت بیش از حد بزاق از دهان.
-درجه حرارت بالا.
-کما.

پیشگیری از کروپ

از کروپ می توان با موارد زیر جلوگیری کرد:
-دست ها را مرتب بشویید.
-مراقب باشید از افراد بیمار دوری کنید.
-به کودکان بیاموزید هنگام سرفه یا عطسه دست خود را مقابل صورتشان بگیرند.
-همه واکسن های لازم را سالانه دریافت کنید. و اگر کودک بسیار بیمار است، معمولا توصیه می شود سالانه واکسن آنفولانزا را رعایت کند.

درمان گیاهی و خانگی خروسک در کودکان

گیاهان دارویی و استفاده از آنها در روش خانگی برای تسکین و بهبود علائم ناشی از بیماری های مختلف سابقه ای طولانی دارد. می توان از انواع مختلف گیاهان دارویی که خاصیت ضد التهابی و ضد عفونی دارند، برای رفع خروسک در کودکان استفاده کرد. فقط باید به این نکته توجه داشته باشید که مصرف خودسرانه گیاهان در کودکان می تواند عوارض جانبی جبران ناپذیری داشته باشد، بنابراین توصیه می شود، حتما با مشورت متخصص واجد شرایط اقدام به این کار نمایید. در ادامه به چند مورد از دارو های گیاهی مسکن و روش های ساده خانگی برای درمان کروپ اشاره خواهیم کرد :

زنجبیل

زنجبیل با خواص ضد التهابی اش شناخته می شود. این ماده که طعم تندی دارد می توان با کاهش میزان عفونت و ورم ناشی از بیماری کروپ در روند بهبود آن موثر باشد. می توانید برای این منظور از دمنوش زنجبیل استفاده کنید. به این صورت که چند تکه کوچک از زنجبیل تازه را به مقداری آب جوش به مدت 15 دقیقه دم کرده و سپس فیلتر کنید. البته جون ممکن است طعم تند این دمنوش برای کودکان آزاردهنده باشد، می توانید آن را با عسل شیرین کنید.

دارچین

دارچین هم همچون زنجبیل، ادویه ای با عطر و طعم بسیار دلنشین و خواص درمانی متعدد است. از دارچین می توان د تهیه انواع غذاها که در دوران بیماری به فرد بیمار داده می شود،استفاده کرد. همچنین به تنهایی در ترکیب با شیرین گرم یا آب گرم قابل استفاده می باشد. دمنوش دارچین نیز یکی دیگر از روش های بهره بردن از این ادویه گیاهی برای درمان کروپ کودکان است.

زردچوبه

وقتی صحبت از خواص آنتی آنتی اکسیدانی و مبارزه با التهاب می شود، نمی توان از زردچوبه نانی نبرد. ادو یه ای پر کاربرد در سراسر جهان است که استفاده روزانه از آن رواج بسیار دارد. زردچوبه حاوی ماده ای ضد التهاب به نام کورکومین است. می توانید یک قاشق چای خوری زردچوبه را به شیر ولرم اضافه کنید و به خوبی حگهم بزنید تا حل شود،بعدبه همراه عسل به کودک بیمار خود بدهید. ردچوله را صورت دمنوش نیز می توان مورد استفاده قرار داد. علاوه بر این به صورت روزانه ودر انواع غذا ها مورد استفاده قرار می گیرد.

پونه

پونه، آنتی بیوتیک طبیعی است. این گیاه می تواند به کاهش علائم بیماری خروسک کمک کند و باعث تسکین گلو درد و سرفه ناشی از آن شود. کافیست مقداری از پونه را در آب جوش دم کنید و این دمنوش را روزانه استفاده نمایید. اگر طعم این دمنوش برایم دکان خوشایند نیست می توانید از طعم دهنده های طبیعی همچون عسل استفاده کنید.

پولک

پولک گیاهی با خاصیت ضد عفونی کننده، ضد باکتری و ضد میکروب است. این گیاه می تواند به تسکین سرما خوردگی کمک کند و علائمی همچون گلو درد، سرفه های خشک و… را از بین می برد. علاوه بر این می توان از این گیاه برای پاکسازی کلی دستگاه تنفس استفاده کرد. دمنوش پولک را می توانید به راحتی تهیه کرده و استفاده نمایید.

روغن های ضروری گیاهی

یکی از مهم ترین کار هایی که باید در زمان ابتلا کودکان به خروسک انجام داد، استفاده از دستگاه بخار برای مرطوب نگه داشتن فضای خانه است. این رطوبت می تواند به تسهیل فرآیند تنفس در کودکان کمک کند. یکی دیگر از روش های بسیار موثر در این مورد استفاده از روغن های گیاهی اسانسی است. استنشاق این روغن ها می تواند به کاهش التهاب راه های هوایی کمک کند. روغن هایی همچون روغن اکالیپتوس، روغن نعناع، روغن درخت چای و… می تواند به کاهش علائم خروسک کمک کند. می توانید چند قطره از یکی از این روغن ها را به دستگاه بخور خود بیفزایید. البته باید در مورد بی خطر بودن روغن های اسانسی برای کودکان، با پزشک مشورت نمایید.

مصرف مایعات کافی

استفاده از مایعات در دوران بیماری توصیه می شود. هیدراته کردن بدن و نوشیدن آب کافی نیز نباید نادیده گرفته شود. هیدراته ماندن تقریباً در هر بیماری، از جمله خروسک ، حیاتی است. گاهی اوقات، نوشیدنی های آرام بخش مانند شیر گرم می تواند به کودک شما کمک کند تا احساس بهتری داشته باشد. آب نیز می تواند کودک شما را هیدراته نگه دارد.اگر کودک شما بدون اشک گریه می کند یا پوشک خیس زیادی ندارد، احتمالاً به مایعات بیشتری نیاز دارد. اگر نمی توانید آنها را وادار کنید چیزی بنوشند، با پزشک اطفال تماس بگیرید. سوپ ها نیز در این دوران توصیه می شود. مصرف سوپ های مقوی می تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند. البته توجه داشته باشید که سوپ های حاوی لبنیات چندان توصیه نمی شود، چون باعث افزایش مخاط می شوند.
به یاد داشته باشید که بزرگسالان مبتلا به کروپ نیز به مایعات نیاز دارند. نوشیدن مکرر مایعات خنک می تواند کمک کننده باشد.

استحمام

حمام کردن در دوران بیماری کروپ توصیه می شود. سعی کنید کودک خود را روزانه به حمام ببرید. اگر کودک بی قراری نکند و بتواند مدتی درون وانی که حاوی آب گرم و نمک اپسوم است، قرار بگیرد، این کار می تواند به سم زدایی و پاکسازی بدنش کمک کند و روند بهبود بیماری اش را تسریع نماید.

به نکات زیر توجه نمایید :

خروسک یا کروپ بیکاری است که اکثرا کودکان را درگیر می کند و استفاده از گیاهان دارویی برای کودکان با محدودیت های بسیاری همراه است. در تسکین بیماری های تنفسی گیاهان بسیاری همچون آویشن، بابونه،شیزین بیان، تخم ریحان، تخم کتان، اسطوخودوس، گل ختمی، مرزنجوش، بومادران و… مفید هستند و علائم مربوط به بیماری های تنفسی را از بین می برند. اما در مورد اثر بخشی این گیاهان برای کودکان باید با احتیاط عمل کنید و هرگز اقدام به استفاده خودسرانه از گیاهان دارویی ننمایید. چون ممکن است باعث بروز آلرژی یا انواع عوارض خطرناکی شود که در بزرگسالان وجود ندارد. توصیه می شود از روش های خانگی مانند حفظ رطوبت محیط، استفاده از مایعات، حفظ آرامش کودک و جلوگیری از بی قراری او و… برای تسکین علائم کروپ استفاده کنید و اگر نتیجه نگرفتید پس از مراجعه به پزشک و با دستور او اقدام به استفاده از دارو های گیاهی یا تجویزی پزشک نمایید.
همچنین بسیاری از نسخه های ترکیبی وجود دارد که از ترکیب چندین نوع گیاه با خواص مختلف تشکیل شده اند و هر کدام برای درمان بیماری خاصی مورد استفاده قرار می گیرند. برای کروپ نیز می توان از ترکیب گیاهان مختلف استفاده کرد. اما همانطور که اشاره کردیم در مورد بی خطر بودن این نسخه های برای کودکان اطلاعات کافی در دست نیست و بهتر است در مورد نحوه مصرف و در مصرف آنها با متخصصین طب سنتی مشورت نمایید تا او بتواند با توجه به شرایط کلی کودک شما، نسخه ای متناسب با بیماری او، برایش تجویز کند.

سوالات متداول

استفاده از آنتی بیوتیک ها برای درمان خروسک مجاز است؟

به طور کلی در مورد کودکان استفاده خودسرانه هر هیچ گونه دارویی توصیه نمی شود. مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها نیز می توانند باعث ایجاد مقاومت نسبت به این قبیل دارو ها و کاهش اثر بخشی آنها در مواقع ضروری شوند. از طرفی خروسک بیماری ویروسی است و اثر بخشی آنتی بیوتیک ها در مورد این بیماری حداقل می باشد. توصیه ما این است که بدون مشورت پزشک اقدام به استفاده از آنتی بیوتیک برای کودکان خود ننمایید.