توضیحات
گیاه ریشه ختمی که با عنوان علمی Althea officinalis و نام انگلیسی Marshmallow (Root) شناخته می شود نام گیاهی از خانواده پنیرک هاست که سرشار از خواص مختلف است و در ادامه به معرفی بیشتر آن می پردازیم.
گیاه ختمی
ختمی نام گیاهی پایا و علفی است که می تواند تا ارتفاع یک و نیم متر هم رشد کند، این گیاه کرک دار برگ های پهن و بزرگی دارد که هر برگ آن سه تا پنج لبه دندانه دار دارد، گل های این گیاه سفید مایل به گلی یا ارغوانی هستند که در انتهای ساقه معمولا به شکل سه تایی رشد می کنند، شکل های زینتی این گیاه رنگ های بسیار متنوعی دارد و از نظر خواص تا حد زیادی مانند هم عمل می کنند، ریشه، گل و برگ های این گیاه قابل استفاده دارویی هستند که در اینجا تمرکز اصلی ما بر فواید مربوط به ریشه گیاه خواهد بود.
مارشمالو بومی چه مناطقی است؟
این گیاه بومی اروپا، شمال آفریقا و غرب آسیاست و از مهم ترین کشورهای صادرکننده آن می توان به بلغارستان، مجارستان، بلژیک، مرز یوگسلاوی و شوروی سابق اشاره کرد، در ایران که یکی از کشورهای غرب آسیاست نیز این گیاه سابقه حضور دارد.
ختمی در کدام قسمت های ایران بیشتر عمل می آید؟
این گیاه در ایران اطراف تهران و کرج، نواحی البرز، خراسان، لرستان، آذربایجان، اصفهان، رشت و گرگان بیشتر می روید، البته می توان آن را در مناطق مختلف دیگری نیز پیدا کرد.
سابقه مصرف ریشه گل مارشمالو
این گیاه بیش از دو هزار سال قدمت دارد و از موسیلاژ آن بیشتر از فواید دیگر بهره می بردند که برای درمان گلودرد، سرفه و ناراحتی های معده موثر است، این گیاه در طب سنتی گیاهی مفید برای درمان زخم های مختلف داخلی و خارجی بدن شناخته می شود و طبق تحقیقات انجام شده نشانه هایی از وجود این گیاه در محل قبریک نئاندرتال در عراق دیده می شود.
ترکیبات مهم موجود در ریشه گل ختمی
از جمله ترکیبات مهم این گیاه می توان به موسیلاژ، فلاونوئیدها، پکتین، قندها، آسپاراژین، ویتامین ث و کمی استرول اشاره کرد.
موسیلاژ چه کار می کند؟
موسیلاژ اهمیت بسیاری در رفع مشکلات تنفسی و گوارشی دارد، این ماده که می تواند پوششی درونی در دستگاه گوارش بساز و به رفع مشکلات گوارشی کمک کند در رفع سرفه نیز نقش دارد، این ماده در فصول مختلف درصدهای متفاوتی از خود را در ریشه مارشمالو نشان می دهد که این میزان در زمستان بیشتر است، موسیلاژ موجود در مارشمالو بین 10 تا 35 درصد متغیر است.
خواص درمانی ختمی
ریشه های گیاه مارشمالو خواص زیادی برای درمان بیماری های مختلف دارند و از این جهت سابقه ای طولانی در بین مردم دارند، مصرف آن به عنوان دارویی موثر برای سرماخوردگی، مشکلات گوارشی و درد معده، رفع زخم ها و دردهای مختلف دیگر بسیار رایج است، در ادامه به بررسی دقیق تر فواید این گیاه و روش های مصرف آن می پردازیم.
درمان سرماخوردگی با ریشه گل ختمی
برای درمان سرماخوردگی می توان از ریشه این گیاه استفاده کرد، دمنوشی که از این ریشه به دست می آید سرشار از ویتامین ث و موسیلاژ است و ضد سرفه ای قوی شناخته می شود که می تواند تحریکات گلو و ورم های غدد لنفاوی را تحت کنترل خود درآورد، کافیست برای جلوگیری از برونشیت یا بیماری های دستگاه تنفسی و مشکلات متعددی که ممکن است در این دوران گریبان شما را بگیرند از آن استفاده کنید، علاوه بر این خاصیت ضد تب و ضد گلو درد این گیاه در دوران سرماخوردگی اهمیت دارد و به رفع گرفتگی بینی نیز کمک می کند.
اگر به دنبال آنزیمی برای شل کردن مخاط و کنترل باکتری ها هستید می توانید قرص هایی را که دارای عصاره ریشه این گیاه هستند میل کنید، هر روز ده میلی لیتر شربت سرفه ریشه مارشمالو می تواند مفید باشد، علاوه بر این مصرف چای این گیاه نیز موثر خواهد بود.
روش مصرف ریشه مارشمالو در دوران سرماخوردگی:
ریشه خشک شده مارشمالو را آسیاب کنید و سه تا ده گرم از آن را همراه با یک لیوان آب سرد خیس کنید، نیم ساعت بعد می توانید آن را با همزان یکدست کرده و همراه با عسل بنوشید، هرچه مدت زمان خیس خوردن بیشتر باشد بهتر است، این کار در درمان سرفه نقش بسیار زیادی دارد و گرفتگی صدا را نیز رفع می کند.
درمان تب های شدید با ختمی
استفاده از این گیاه در طب سنتی از قدیم برای کاهش تب رایج بوده است، ختمی خاصیتی تب بر دارد که علاوه بر دوران سرماخوردگی در دوران های دیگر نیز می توان از آن به این منظور بهره برد، یک فنجان چای ریشه گل مارشمالو برای کاهش تب کافیست.
خاصیت ضد درد ریشه ختمی
طبق تحقیقات انجام شده در سال 2014 مصرف این گیاه می تواند مانند مسکنی طبیعی دردهای شما را از بین ببرد، علاوه بر دردهای مختلف در کاهش سوزش، گلودرد یا سایش نیز می توان سراغ آن رفت، این ویژگی مهم گیاه باعث شده که استفاده از آن در دوران سرماخوردگی نیز اهمیت بیشتری پیدا کند.
روش مصرف گیاه برای رفع درد:
می توانید برای کاهش دردهای مختلف دو تا پنج میلی لیتر از عصاره گل را سه بار در روز استفاده کنید، این کار علاوه بر کاهش علائم درد و ناراحتی باعث درمان سریع تر بیماری یا رفع سریع تر مشکل نیز می شود، البته در صورت ابتلا به بیماری های خاص باید زیر نظر پزشک سراغ این عصاره بروید.
فواید گیاه برای درمان مشکلات پوستی
از جمله خواص مهم این ریشه خاصیت ضد التهابی آن است که باعث آرام تر شدن تحریکات پوستی ناشی از اگزما، درماتیت و furunculosis می شود، این گیاه علاوه بر تحریک کردن سیستم عصبی پوست تاثیر زیادی در درمان سوختگی ها، زخم ها، جای گزش حشرات و ترمیم پوست های خشک و ترک خورده دارد و می تواند از پوست لایه برداری کند، البته اگر از بیماری پوستی خاصی رنج می برید بهتر است قبل از این که سراغ آن بروید با پزشک خود مشورت کنید.
به طور کلی استفاده از مارشمالو در انواع محصولات زیبایی کاربرد دارد که علت های اصلی آن موسیلاژ و پلی ساکاریدهای موجود در گیاهند، پلی ساکاریدها می توانند به مرطوب کردن پوست کمک کنند و لایه محافظتی پوست را تقویت کنند.
روش مصرف پماد ختمی
در مصرف این گیاه بیشتر توصیه می شود که برای پوست از پماد استفاده شود، علت آن این است که پماد بیش از عصاره داروی مصنوعی ضد التهابی دارد که برای پوست مفید تر است، برای مصرف کافی است پمادی انتخاب کنید که دارای بیست درصد عصاره ریشه مارشمالو است و آن را سه بار در روز در قسمت آسیب دیده اعمال کنید.
توجه: قبل از مصرف این پماد از عدم حساسیت خود نسبت به آن مطمئن شوید، برای این منظور باید مقداری از پماد را روی دست خود امتحان کنید و بعد از بیست و چهار ساعت اگر عوارضی مشاهده نکردید آن را استفاده کنید.
محافظت از پوست در برابر آفتاب
ریشه این گیاه می تواند از پوست در برابر موارد خارجی بسیاری از جمله اشعه ماورا بنفش محافظت کند، اگر زمان زیادی را زیر نور آفتاب می گذرانید بهتر است سراغ این گیاه بروید، طبق تحقیقات انجام شده در سال 2016 عصاره ریشه ختمی در فرمولاسیون مراقبت از پوست UV حمایت می کند و باعث بهبود پوست می شود.
روش مصرف ختمی در مقابل خورشید
برای مراقبت از پوست خود می توانید پماد، روغن یا عصاره این گیاه را روزانه دو بار، صبح و عصر روی پوست بمالید، اگر مدت زمان بیشتری در جلوی نور آفتاب قرار می گیرد می توانید بیشتر استفاده کنید.
کنترل کلسترول خون با ریشه مارشمالو
عصاره این ریشه تاثیر زیادی در کنترل کلسترول خون دارد و طبق تحقیقات انجام شده با مصرف آن به مدت یک ماه می توان سطح کلسترول بد خون را کاهش داد و به افزایش سطح کلسترول خوب کمک کرد، کاهش چربی خون به کاهش احتمال سکته و گرفتگی عروق کمک می کند و سلامتی قلب را افزایش می دهد.
بهبود گردش خون در بدن
ختمی از تجمع پلاکت های خونی جلوگیری می کند و باعث بهبود گردش خون در بدن می شود، این کار عروق را از التهاب های احتمالی دور می کند و می توان هر روز پنج میلی لیتر از آن را برای این منظور به کار برد.
درمان زخم ها با ختمی
برای درمان زخم های خود مناسب ترین کار کاهش میزان باکتری های محل زخم است، با کاهش باکتری ترمیم زخم نیز با سرعت بیشتری انجام می شود و طبق تحقیقات انجام شده عصاره این گیاه می تواند بخصوص برای عفونت های مربوط به نیش حشرات مفید باشد، این عفونت ها بیش از پنجاه درصد عفونت های پوستی را شامل می شوند و در برابر آنتی بیوتیک ها مقاومت می کنند، استفاده از این عصاره در مقایسه با استفاده از آنتی بیوتیک ها تاثیر بیشتری دارد که البته هنوز آزمایش های انسانی آن انجام نشده ولی در موش های آزمایشگاهی نتیجه بسیار خوبی در بر داشته، به طور کلی می توان روزانه سه بار از آن برای ترمیم زخم استفاده کرد.
فواید ریشه ختمی برای رشد مو
برای ضخیم تر کردن تارهای مو و افزایش میزان رشد آن ها می توانید سراغ ریشه مارشمالو بروید، ریشه این گیاه سرشار از موسیلاژ است که می تواند با پروتئین مو متصل شده و باعث پرپشت شدن موهای شما شود، علاوه بر این موسیلاژ تاثیر زیادی در نرم کردن مو نیز دارد و به طور کلی باعث زیبایی و تقویت مو می شود.
محافظت از قلب با ختمی
طبق تحقیقاتی که در سال 2011 بر روی حیوانات صورت گرفته عصاره ختمی می تواند به کاهش چربی خون، کاهش تجمع پلاکت ها و گرفتگی عروق و همچنین کاهش التهاب کمک کند، همگی این مشکلات می توانند به قلب آسیب بزنند که با کاهش قابل توجه با ریشه مارشمالو می توان از قلب مراقبت کرد، طبق این تحقیقات عصاره این گل اگر به مدت یک ماه به طور مرتب مصرف شود می تواند سطح کلسترول خون را کنترل کند و علاوه بر این التهاب های مربوط به بیماری قلبی را کاهش دهد، برای این منظور مصرف دو تا پنج میلی لیتر از آن در سه مرتبه از روز کافیست.
توجه: افرادی که بیماری قلبی دارند بهتر است قبل از مصرف با پزشک مشورت کنند، ممکن است این گیاه با داروهای قلبی نیز تداخل دارویی ایجاد کند.
فواید ریشه مارشمالو برای دستگاه گوارشی
از جمله مهم ترین فواید این ریشه کمک آن در بهبود روند کار دستگاه گوارش و افزایش کیفیت هضم و جذب در بدن است، از یبوست جلوگیری می کند و می تواند قولنج روده را درمان کند، علاوه بر این در کاهش سوزش سر دل که امر بسیار رایجی است موثر است، می توانید از مارشمالو به عنوان درمانگر زخم معده استفاده کنید، البته برای اثبات فایده گیاه در درمان زخم معده نیاز به تحقیقات بیشتری است اما طبق تحقیقاتی که در سال 2011 روی موش های صحرایی صورت گرفت عصاره این گیاه تاثیر زیادی در درمان زخم معده آن ها داشته است که بعد از مصرف مداوم در طول یک ماه مشخص شده است.
روش مصرف گیاه مارشمالو برای کاهش مشکلات دستگاه گوارشی:
دو تا پنج میلی لیتر از عصاره گل ختمی را سه بار در روز بنوشید، این کار می تواند علائم را به مرور تحت کنترل خود درآورد، می توانید از این عصاره در ابتدای شروع علائم ناراحتی گوارشی هم استفاده کنید، البته مطمئن شوید که بیماری خاص گوارشی ندارید و بعد سراغ آن بروید.
مفید برای پوشش های داخلی دستگاه گوارش
این گیاه تاثیر زیادی در ترمیم پوشش های داخلی معده و روده دارد، همین ویژگی باعث کمک به درمان زخم معده و رفلاکس اسید معده می شود و احساس سوزش سردل را کاهش می دهد، در روده نیز درمان پوشش های داخلی تاثیر زیادی در بهبود جذب گوارشی دارد، طبق مطالعاتی که در سال 2010 انجام گرفته عصاره های آبی و پلی ساکاریدهای موجود در ریشه مارشمالو تاثیر زیادی در درمان غشاهای مخاطی دارند و به دلیل خاصیت موسیلاژی می توانند لایه محافظتی دیگری در پوشش دستگاه گوارشی ایجاد کنند که اهمیت ویژه ای دارد.
مارشمالو در تحریک سلول های بازسازی کننده بافت حمایت کننده موثر است و تمام این ویژگی ها باعث کمک به درمان بیماری های التهابی روده مانند بیماری کرون و کولیت اولسروز می شود.
افزایش اشتها با ریشه مارشمالو
علاوه بر تاثیرات بسیار مثبتی که مارشمالو در افزایش ایمنی دستگاه گوارشی و عملکرد بهتر آن دارد این گیاه خاصیت نشاسته ای نیز دارد و اشتها را بیشتر می کند که می تواند برای افرادی که از کمبود وزن رنج می برند موثر باشد.
خاصیت ادرار آور گیاه ختمی
از جمله فواید دیگر ریشه های گیاه خاصیت ادرار آور آن است که می تواند به عنوان دیورتیک علاوه بر کاهش مایعات اضافه بدن به درمان بسیاری از بیماری ها از جمله سنگ کلیه و مثانه یا حتی نقرس کمک کند، طبق مطالعاتی که در سال 2016 صورت گرفته مارشمالو می تواند سوزش و التهاب داخلی دستگاه ادراری را کاهش دهد، خوردن ریشه این گیاه به طور خالص تاثیر زیادی در افزایش میزان ادرار دارد و علاوه بر کاهش التهاب، باکتری های مختلف مجرای ادراری را نیز رفع می کند، هر چه میزان ادرار افزایش یابد به طور کلی عفونت های بدن نیز سریع تر دفع می شوند و حتی این اتفاق در درمان سرماخوردگی، کاهش تب، عفونت های دستگاه تناسلی و سیستیت بینابینی که نوعی بیماری مثانه است تاثیر دارد.
روش درست کردن چای مارشمالو
برای اینکه از خاصیت ادرار آور و ضد عفونت این گیاه بهره ببرید بهترین راه درست کردن دمنوش آن است، برای این منظورر کافیست دو قاشق چای خوری از ریشه های خشک گیاه را همراه با یک لیوان آب داغ دم کنید و بعد از یک ربع تا بیست دقیقه آن را بنوشید.
ریشه ختمی یک آنتی اکسیدان قوی است
مصرف ریشه این گیاه می تواند به دفع رادیکال های آزاد بدن کمک کند و باعث افزایش سطح ایمنی بدن شود، ریشه ختمی اگر سه بار در روز مصرف شود آنتی اکسیدان های قوی خود را در بدن فعال خواهد کرد، طبق تحقیقات انجام شده در سال 2011 این گیاه آنتی اکسیدان هایی قابل مقایسه با آنتی اکسیدان های استاندارد دارد، البته برای مشخص کردن فایده دقیق به تحقیقات بیشتری نیاز است.
خاصیت ضد سرطانی
همانطور که اشاره شد این گیاه سرشار از خواص آنتی اکسیدانی است که اهمیت بسیاری برای بدن دارد، این خاصیت بخصوص در پیشگیری و درمان سرطان ریه موثر است و می تواند تومورهای سرطانی را متوقف کند، ویتامین ث بسیار بالایی که در ریشه این گیاه وجود دارد می تواند باعث رفع مخاط از نقاط مختلف بدن شود، اگر این تاثیر را در قسمتی مانند ریه متمرکز تر کنیم سرعت درمان بیشتر می شود، علاوه براین باعث افزایش سطح ایمنی بدن نیز خواهد شد و تنفس را آسان تر خواهد کرد، البته بهتر است زیر نظر پزشک سراغ این درمان بروید.
درست کردن دهانشویه برای نوزادان
زمانی که نوزاد دندان در می آورد آزار زیادی می بیند که می توان با درست کردن دهانشویه گل ختمی این دوران را قابل تحمل تر کرد و درد و ناراحتی را کاهش داد.
فواید دیگر ریشه مارشمالو:
افزایش امکان باروری زنان
درمان بیماری التهابی روده
تسهیل دفع در کودک
درمان خون ریزی
درمان تشنگی
بهترین روش مصرف ریشه مارشمالو چیست؟
این ریشه را به شکل های مختلف می توان مصرف کرد، اگر می خواهید مستقیما از ریشه استفاده کنید بهترین کاری که می توانید انجام دهید این است که آن را به مدت 6 ساعت یا یک شب تا صبح خیس کنید و روز بعد عصاره به دست آمده را میل کنید که البته ماده غلیظی هم خواهد بود، برای این منظور هر میزان ریشه ای که مدنظر دارید را همراه با چهار برابر آن آب ترکیب کرده و روی آن در بگذارید تا مدت زمانی خیس بخورد.
عوارض و موارد منع مصرف ریشه مارشمالو
ممکن است این گیاه در برخی از افراد باعث سرگیجه، ناراحتی معده یا در صورت استفاد موضعی باعث تحریک پوست شود که حتما باید قبل از مصرف از عدم حساسیت مطمئن شد، مارشمالو حتما باید با دوز کم مصرف شود و بعد به مرور زمان میزان مصرف آن را افزایش داد در غیر این صورت عوارض خطرناکی در پی خواهد داشت.
توجه کنید که اگر عمل جراحی خاصی در پیش دارید باید حداقل دو هفته قبل و بعد از جراحی سراغ ختمی نروید، این گیاه سطح قندخون را تحت تاثیر قرار می دهد که در دوران عمل جراحی می تواند دردسرساز شود.
تداخل های دارویی ختمی
این گیاه داروهای لیتیوم و دیابت تداخل دارد، علاوه بر این معده را تحت تاثیر قرار می دهد که باعث عدم جذب داروهای دیگر می شود، اگر داروی خاصی مصرف می کنید حتما با مشورت پزشک سراغ ختمی بروید، هر چند در هر صورت مصرف این گیاه با داروها اصلا توصیه نمی شود.
نکته: در مصرف برخی از داروها می توان با دادن فاصله ای دو ساعته بین دارو و مصرف ختمی آن را میل کرد که البته دوز مصرفی مهم است و اگر به میزان درستی مصرف نشود می تواند عوارض داشته باشد، درمورد کسانی که دارو مصرف می کنند میزان این دوز حتما باید توسط پزشک مشخص شود.
مقدار مناسب دوز مصرفی ریشه مارشمالو برای افراد عادی
برای مصرف این گیاه در زمان مشکلات مربوط به دستگاه تنفسی می توانید یک تا دو قاشق چای خوری از پودر ریشه را چند بار در روز میل کنید، اگر مشکلات گوارشی دارید روزانه 6 گرم از این گیاه را مصرف کنید که به شکل پودر، چای یا کپسول می توان از آن بهره برد، برای استفاده موضعی نیز از پماد استفاده می شود که مناسب با سطح پوست باید از آن استفاده کرد.
سوالات رایج
آیا در دوران بارداری یا شیردهی می توان از ریشه مارشمالو استفاده کرد؟
مصرف این گیاه در دوران بارداری یا شیردهی می تواند باعث مشکلاتی شود و بهتر است در این دوران از خوردن آن ها اجتناب کنید.
آیا مصرف مارشمالو قندخون را تحت تاثیر قرار می دهد؟
طبق برخی از منابع این گیاه در مختل کردن سطح قندخون نقش دارد و نباید همزمان با داروهای دیابت مصرف شود، افرادی که دیابت دارند باید از این گیاه به طور کلی دوری کنند زیرا ممکن است سطح قندخون را بیش از حد کاهش دهد.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.