Menu
لیکن پلان نوعی بیماری خودایمنی است اغلب پوست و غشا های مخاطی بدن را درگیر می کند. این بیماری را می توان از طریق را های مختلف درمان یا کنترل کرد. هدفت ما در این مطلب این این که پس از آشنایی مختصر با این بیماری، شما را با راهکار های طبیعی و گیاهی درمان بیماری لیکن پلان آشنا کنیم.
لیکن پلان یک بیماری التهابی است که عمدتاً پوست و غشاهای مخاطی مختلف بدن را درگیر می کند.لیکن پلان در سطح پوست با زخم های سطحی به رنگ بنفش مشخص می شود، این زخم ها در ابتدا به رنگ بنفش یا قرمز هستند و پس از طی دوره درمان، وقتی رو به بهبودی می روند، قهوه رنگ می شوند. اغلب این بیماری باعث خارش و احساس ناراحتی می شود. لیکن پلان مسری نیست، زیرا یک بیماری التهابی است که در آن سیستم ایمنی بدن علیه سلول های خود بدن، بدون دلیل فعال می شود.
علائم لیکن پلان بسته به محل ظاهر شدن زخم ها متفاوت است، این بیماری اغلب در ماه های اول عفونت، تشدید نمی شود، اما ممکن است ماه ها یا حتی سال ها ادامه یابد، علائم لیکن پلان در قسمت های مختلف بدن، شامل موارد زیر است:
شایع ترین مکان ها قسمت داخلی بازو، مچ دست ، مچ پا، کمر، گردن و پاها هستند که لیکن پلان پوست به صورت زیر ظاهر می شود:
-زخم های صاف که می توانند در سراسر بدن ظاهر شوند.
-زخم ها معمولاً به صورت خوشه ای در نواحی چین های پوستی یا در مکان هایی که خراش یا کبودی های دیگر وجود دارد ظاهر می شوند.
-زخم ها اغلب با یک غشای سفید پوشیده شده اند.
-خارش در نواحی آسیب دیده وجود دارد.
-زخم ها معمولا باعث ترک پوست نمی شوند مگر اینکه عمیقا خراشیده شوند.
-پس از ناپدید شدن زخم ها، ممکن است آثاری از هایپرپیگمانتاسیون روی پوست باقی بماند که در نهایت تغییر می کند و از بین می رود.
لیکن پلان علاوه بر روی پوست در حفره دهان نیز مشاهده می شود. طبق مطالعات انجام گرفته لیکن پلان دهان اگر درمان نشود، می تواند زمینه ساز سرطان دهان گردد. در دهان، علائم زیر اغلب ظاهر می شود:
-زخم های بزرگ به شکل لکه یا نقطه سفید با ظاهری نامنظم که در حفره دهان به خصوص در قسمت داخلی گونه ها و همچنین روی سطح فک ها، لب ها و زبان ظاهر می شود.
– زخم در دهان که باعث درد یا سوزش می شود.
لیکن پلان در اندام های تناسلی با علائم زیر ظاهر می شود:
-در مردان معمولاً در نوک آلت تناسلی، یعنی گلانس آلت تناسلی ظاهر می شود.
-در زنان: ممکن است در ناحیه بیرونی واژن ظاهر شود، زخم‌های واژن تقریبا شبیه زخم های خوشه ای هستند که در دهان ظاهر می‌شوند.لیکن پلان می تواند ضایعات پوستی ارغوانی همراه با خارش در اندام تناسلی خارجی (فرج) ایجاد کند و ممکن است زخم در غشای مخاطی پوشاننده واژن ایجاد شود.
لیکن پلان همچنین می تواند در سطح پوست سر ظاهر شود، ظهور این بیماری در پوست سر منجر به ریزش موی موقت یا دائمی می شود و پس از بهبودی، اسکارها و آثار هیپرپیگمانتاسیون باقی می ماند.
لیکن پلان در ناخن نادر است و معمولاً باعث ایجاد ترک در امتداد ناخن می شود که باعث می شود ناخن به طور کامل شکافته شود و سپس بیفتد. افتادن ناخن ممکن است موقت یا دائمی باشد.
علت اصلی لیکن پلان ناشناخته است ، اما ضایعاتی که ظاهر می شوند نتیجه حمله اشتباه سیستم ایمنی به غشاهای مخاطی و سلول های پوستی است ، زیرا زخم ها در نتیجه عفونت ناشی از سیستم ایمنی توسط لنفوسیت های T ظاهر می شوند. این سلول ها معمولاً در مناطق آلوده بدن حضور دارند و نباید به سلول های سالم بدن آسیب برسانند، اما مشخص نیست. چرا این سلول ها بدون دلیل به بدن حمله می کنند.
با این حال، تعدادی از عوامل خطر و بیماری ها وجود دارد که باعث فعال شدن فرآیند التهابی در افراد خاص می شود، از جمله موارد زیر:
-عفونت هپاتیت C.
-واکسن ویروس هپاتیت B
-تعدادی از انواع واکسن آنفولانزا.
-انواع مختلف آلرژن ها مانند شوره حیوانات، گرد و غبار، گرده، کپک و دود سیگار.
-رنگ های خالکوبی
-استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی.
-انواع مختلفی از داروهای طراحی شده برای درمان بیماری های قلبی ، فشار خون بالا، مالاریا و آرتریت.
-در میانسالی شایع است.
-مسکن های ضد التهابی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن.
عوارض عبارتند از:
-افزایش شیوع انواع سرطان در پوست، حفره دهان و اندام های تناسلی.
-تغییر دائمی در شکل واژن، به دلیل اسکار و ترک.
-سختی و درد شدید هنگام برقراری رابطه جنسی به دلیل خارش و درد در این ناحیه
-لیکن پلان در حفره گوش باعث آسیب به گوش و آسیب های شنوایی می شود.
لیکن پلان با توجه به علائم و نشانه هایی که آن را از سایر بیماری های پوستی متمایز می کند، تشخیص داده می شود ، علاوه بر این، متخصص پوست برای تشخیص به برخی از آزمایشات زیر تکیه می کند:
-متخصص پوست از ناحیه آسیب دیده بیوپسی پوست می گیرد و آن را به آزمایشگاه میفرستد تا آزمایشات لازم را انجام دهد و از مطابقت آن با علائم لیکن پلان اطمینان حاصل کند.
پزشک آزمایش‌های آلرژی را انجام می‌دهد تا بررسی کند که آیا علت یک آلرژن است یا خیر.
-تشخیص فیزیکی و تعیین شکل زخم ها و ظهور علائم ایمونولوژیک مشخصه لیکن پلان.
یک آزمایش آلرژی برای جلوگیری از ایجاد آلرژن.
در مواردی که لیکن پلان حاد نباشد، فقط با وسایل خانگی قابل درمان است و در صورت شدید بودن علائم و ایجاد درد و خارش شدید، باید با داروهایی که کار سیستم ایمنی را سرکوب کرده و از شدت آن می کاهد، درمان شود. داروهایی همچون کورتیکواستروئیدها، رتینوئیدها، مهارکننده های کلسینورین، آنتی هیستامین ها و
…
لیکن پلان را می توان با استفاده از گیاهان دارویی کنترل و حتی درمان کرد. این بیماری پوستی اگر در مراحل ابتدایی باشد و با عفونت ناشی از آن چنان گسترده و عمیق نباشد، به راحتی با درمان های طبیعی و گیاهی قابل درمان است.
در ادامه به معرفی چند مورد از گیاهان دارویی مفید برای درمان لیکن پلان اشاره می کنیم :
روغن درخت چای دارای خواص ضد عفونی کننده بسیار و متنوعی است، بنابراین در بسیاری از دستورالعمل های طبیعی برای مبارزه با بیماری هایی که ممکن است توسط باکتری ها و قارچ ها ایجاد شوند، گنجانده شده است. استفاده از روغن درخت چای ممکن است با غرغره کردن مخلوطی از چند قطره روغن درخت چای و آب به طور منظم برای درمان لیکن پلان دهان مفید باشد.
سمی از درمان های محبوب و در دسترس برای لیکن پلان، زردچوبه است. این ادویه حاوی کورکومین است و به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی شناخته می شود. خاصیت ضد التهابی زردچوبه در تسکین علائم ناشی از لیکن پلان بسیار موثر است. می توان زردچوبه را با آب مخلوط کرده و از آن به عنوان ضماد بر روی نواحی آسیب دیده استفاده کرد.
روغن نارگیل نیز از جمله روغن های گیاهی موثر در درمان لیکن پلان است، این روغن ضد التهاب است و خاصیت آنتی اکسیدانی دارد. مانند روغن درخت چای، غرغره کردن با روغن نارگیل ممکن است کمک زیادی به درمان این بیماری و کاهش چشمگیر علائم آن کند.
تمرکز بر منابع مختلف اسید فولیک مانند: چغندر، حبوبات، آووکادو و مارچوبه نیز به کاهش احتمال قرار گرفتن در معرض برخی از بیماری‌ها از جمله لیکن پلان کمک می‌کند. سعی کنید منابع حاوی اسید فولیک را در رژیم غذایی خود قرار دهید.
ویتامین A به مبارزه با بثورات پوستی ناشی از لیکن پلان کمک می کند و همچنین قدرت تهاجمی سیستم ایمنی بدن را کاهش می دهد، بنابراین تمرکز بر منابع مختلف ویتامین A، به ویژه در زمان شیوع این بیماری ، به مهار آن کمک می کند. برخی از منابع مهم ویتامین A عبارتند از:
جگر گاو.
سیب زمینی شیرین.
کلم پیچ.
اسفناج.
هویج.
بسیاری از دستور العمل های طبیعی دیگر وجود دارد که ممکن است به برخی در درمان این بیماری کمک کند، مانند:
-به طور منظم چای سبز بنوشید . فواید چای سبز در درمان لیکن پلان به اثبات رسیده است.
-پوست را با ژل آلوئه ورا چرب کنید.
-در حالی که تمام بدن خود را در یک حمام آب مخلوط با بلغور جو دوسر کلوئیدی یا نمک اپسوم غوطه ور کنید، بنشینید. نمک اپسوم می تواند به تسکین التهاب و سم زدایی بدن کمک کند. جو دو سر نیز برای لایه برداری خفیف پوست مفید است. وجود پوست های مرده حاصل از تاول ها بر روی پوست باعث ایجاد درد و خارش می شود.
-کمپرس سرد را روی ناحیه دچار لیکن پلان اعمال کنید.
-قرار دادن روزانه پوست به اندازه کافی در معرض نور خورشید .
-کاهش سطح اضطراب و استرس در زندگی روزمره
-جویدن مریم گلی برای درمان لیکن پلان دهان.
-با اینکه بیماری لیکن پلان اغلب به راحتی درمان می شود و حتی درمان های خانگی نیز در برطرف کردن آن موثر است. اما توجه داشته باشید که بروز ضایعه های حاصل از لیکن پلان در برخی نواحی بدن همچون واژن و دهان می تواند نشانه شرایط پیش سرطانی باشد.
-طبق تحقیقات صورت گرفته ارتباط سرطان دهان و لیکن پلان به اثبات رسیده است. پس هرگز بروز تاول های ناشی از این بیماری را در ناحیه دهان نادیده نگیرید و فورا با پزشک خود در این زمینه مشورت کنید.
-لیکن پلان در ناحیه واژن نیز اغلب خطرناک تلقی می شود و می تواند باعث ایجاد برخی از سرطان های زنانه شود. اغلب زخم های ناشی از لیکن پلان در ناحیه واژن نسبت به درمان مقاوم هستند و باید مورد بررسی های پزشکی قرار بگیرند.
-قطعا مراجعه به پزشک و اعمال درمان های فوری برای جلوگیری از خطرات احتمالی ناشی از لیکن پلان ضروری است.