سنگ کلیه یک بیماری شایع در میان مردم است و افراد زیادی وجود دارند که به این بیماری مبتلا هستند. به طور کلی سنگ های کلیه رسوباتی سخت از مواد معدنی و نمک هستند، با کم شدن آب بدن ادرار غلیظ می شود و این امر سبب رسوب و بلوری شدن مواد معدنی و در نتیجه به هم چسبیدن و ایجاد سنگ در کلیه می شوند. دلایل زیادی برای بوجود آمدن سنگ کلیه وجود دارد و می تواند هر بخشی از دستگاه ادراری از کلیه ها تا مثانه را تحت تأثیر قرار دهد، اگر سنگ کلیه دارید یا مستعد این بیماری هستید به عبارت دیگر اگر بدنتان سنگ ساز است می توانید از درمان گیاهی سنگ کلیه که در این متن به بررسی آنها پرداخته ایم استفاده کنید.
سنگ کلیه چگونه ایجاد می شود؟
از دیدگاه طب سنتی مزاج سرد کلیه ها و بلغم محجر( بلغمی که به حالت سنگ درآمده) از دلایل به وجود آمدن سنگ در کلیه هاست. زمانی که بلغم در کلیه هایی با مزاج سرد باقی می ماند تبدیل به بلغم کریستالی می شود. کریستال هایی از مواد معدنی، نمک و کلسیم با چسبیدن به هم رسوبات سختی ایجاد می کنند و به این ترتیب سبب تولید سنگ می شوند. اگرچه این سنگ در کلیه ها ایجاد می شود ولی ممکن است بر روی هر بخشی از دستگاه ادراری تأثیر بگذارد. بیماری سنگ کلیه می تواند بدون هیچ علائمی باشد و دردهای ناشی از آن ممکن است به دلیل جابجایی سنگ باشد بنابراین برای تشخیص کریستال ها بهتر است آزمایش ادرار انجام شود.
از دیگر دلایل به وجود آمدن سنگ کلیه تغذیه نامناسب است، غذاهایی که طبع سرد دارند و همچنین مصرف نان و ماکارونی بدون سبوس که از آرد سفید تولید می شود باعث رشد میکروب های بد داخل روده شده و به این ترتیب به تولید سنگ کلیه کمک می کند؛ کم شدن آب بدن از دیگر دلایل تشدید و پیشرفت سنگ کلیه است هنگامی که بدن خشک باشد مایع به آرامی در کلیه حرکت می کند و این حرکت آرام مایع شانس ترکیب و رسوب مواد معدنی و نمک را افزایش می دهد.
بیماری سنگ کلیه در اکثر مواقع بدون علائم و درد است برای همین تشخیص و درمان آن از طریق آزمایش و سونوگرافی و پزشک متخصص امکانپذیر است از عمده علائم این بیماری می توان به تکرر ادرار، ادرار کردن دردناک، تهوع و استفراغ و همچنین عرق بیش از حد اشاره کرد.
چند درمان خانگی برای سنگ کلیه
بعد از تشخیص بیماری توسط آزمایش و سونوگرافی میتوان این بیماری را بدون استفاده از داروهای شیمیایی و تنها با چندروش خانگی و مواد غذایی درمان کرد در زیر به چند مورد به صورت اجمالی اشاره می کنیم.
مصرف لبنیات همراه با مصلح
در صورتی که شیر و سایر لبنیات بدون مصلح مصرف شوند باعث رسوب کلسیم در کلیه ها شده و در دراز مدت سبب تولید سنگ می شود به همین منظور بهتر است شیر را با دارچین یا عسل ترکیب کرده بنوشید، این کار باعث هضم بهتر شیر شده و از رسوب کلسیم در کلیه و تولید سنگ جلوگیری می کند. از ٱنجایی که جذب کلسیم در شب بیشتر است و کمتر رسوب می کند به همین منظور خوردن نان و پنیر و گردو در شب توصیه می شود، همچنین مصرف کشک به دلیل مقادیر زیاد کلسیم که دارد سبب استحکام استخوان ها می شود ولی باید خاطر نشان کرد که بهتر است کشک به همراه گردو یا در صورت مایع به همراه نعناع و سیرداغ مصرف شود تا از رسوب کلسیم در کلیه جلوگیری کند.
مصرف مایعات
همانطور که قبلا هم اشاره شد یکی از دلایل ابتلا به سنگ کلیه کمبود آب بدن است به همین دلیل نوشیدن آب یکی از ساده ترین روش های جلوگیری و دفع سنگ کلیه است از آنجایی که رنگ تیره ادرار در بعضی موارد نشان دهنده کمبود آب است بنابراین بهتر است آب به عنوان بهترین مایع در برنامه روزانه افراد مستعد یا مبتلا به سنگ کلیه قرار بگیرد، خوردن هشت لیوان آب در روز بسیار مفید است و باعث روشن شدن رنگ ادرار می شود همچنین خوردن 12 لیوان آب در روز ممکن است به دفع آسان سنگ کلیه کمک کند.
مصرف نوشیدنی هایی مانند چای یا دوغ نباید به صورت غلیظ باشد و بهتر است مصرف این نوشیدنی ها با آب جایگزین شود یا اینکه می توانید چای را بصورت کم رنگ و بسیار رقیق شده و دوغ را همراه با مصلح بنوشید.
درمان گیاهی سنگ کلیه با خوردن خربزه
در طب سنتی برای درمان سنگ کلیه درمان های زیادی وجود دارد و متخصص طب سنتی با توجه به شرایط بیمار و نوع سنگ یکی از این درمان ها را توصیه می کند، خربزه از جمله دارو های گیاهی مؤثر برای از بین بردن سنگ کلیه و بهبود عملکرد سیستم ادراری و کلیوی است، خوردن یک قاچ خربزه با پوست از راه های درمان سنگ کلیه است و افرادی که نمی توانند خربزه را با پوست بخورند به منظور درمان سنگ کلیه و همچنین درمان مشکلات پروستات می توانند به صورت رنده شده مصرف کنند تا پوست خربزه اذیتشان نکند. همچنین مصرف خربزه به مدت سه روز پشت سر هم برای کسانی که مشکل نارسایی کلیه دارند طبق مشورت با متخصص طب سنتی بسیار مفید است و میتواند سنگ کلیه را به طور کامل درمان کند، البته لازم به ذکر است که خربزه ای که برای درمان و به عنوان دارو مصرف می شود بهتر است ارگانیک باشد چون درغیر اینصورت مقدار زیادی سموم وارد بدن می شود که ممکن است در دراز مدت مشکلات زیادی را برای بدن بوجود بیاورد.
تخم خربزه
یکی دیگر از راه های درمان سنگ کلیه در طب سنتی استفاده از تخم خربزه است، برای این منظور بهتر است تخم خربزه را خشک کرده پس از بو دادن وآسیاب کردن آن مصرف نمود، همچنین می توان مقدار یک سیر(75 گرم) تخم خربزه را در یک پارچه توری مانند ریخته و در یک و نیم تا 2 لیتر آب جوشاند، جوشیدن این مخلوط تا زمانی که آب نصف شود باید ادامه داشته باشد سپس باید پارچه را از داخل آب درآورد و فشار داد تا شیره تخم خربزه از پارچه خارج شود بهتر است این شیره با یک قاشق غذاخوری پودر رازیانه ترکیب شود.
پرتقال
علاوه بر خربزه می توان از پرتقال هم برای درمان سنگ کلیه کمک گرفت، سنگ کلیه از «کلسیم اگزالات» ساخته شده است و پرتقال هم حاوی ماده ای به نام «اگزالات» است قرار گرفتن اگزالات پرتقال در کنار «کلسیم اگزالات» سنگ کلیه باعث جداشدن کلسیم می شود و کلسیم جدا شده از اگزالات از بدن خارج می شود، برای این منظور بهتر است 3 روز پشت سرهم از پرتقال به عنوان غذا استفاده کرده و از مصرف سایر مواد غذایی خودداری کرد تا پرتقال و خواص درمانی این میوه سبب دفع و درمان بیماری سنگ کلیه شود البته لازم به ذکر است پرتقالی که برای این منظور استفاده می شود بهتر است شیرین باشد تا معده اذیت نشود.
کاهش وزن
برای جلوگیری از ابتلا به سنگ کلیه و درمان این بیماری داشتن وزن سالم همراه با رژیم سالم حاوی مواد مغذی و فیبردار بسیار ضروری است، طبق تحقیقات بعمل آمده در ایالات متحده آمریکا تقریبا 11.5 درصد افراد چاق مبتلا به سنگ کلیه هستند. به طور کلی کربوهیدرات ها،کافئین و نوشیدنی های الکلی خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش می دهند همچنین مصرف غذاهایی غنی از قند و نمک و چربی بدن را در معرض خطر ابتلا به این بیماری و تشدید علائم آن قرار می دهد.
بادکش برای درمان سنگ کلیه
یکی از نسخه های قدیمی چینی و طب سنتی برای درمان سنگ کلیه استفاده از بادکش است به عبارت دیگر انجام بادکش گرم در ناحیه کلیه برای دفع سنگ کلیه و کاهش درد آن بسیار مفید است، هچنین استفاده از روش روغن مالی با روغن های طبع گرم مانند روغن کنجد و روغن سیاه دانه و نیز گرم نگه داشتن کلیه ها مانع تولید سنگ کلیه و کاهش درد و مشکلات کلیوی می شود.
درمان گیاهی سنگ کلیه با ریحان
گیاه ریحان خوشبختانه به وفور در کشور ما یافت می شود و علاوه بر عطر و طعم خوب خواص متعددی دارد، امروزه خواص ضد التهابی ریحان به دلیل فراوانی آنتی اکسیدان های موجود در آن به اثبات رسیده است و از این جهت می تواند در درمان سنگ کلیه بسیار مؤثر باشد همچنین استیک اسید موجود در ریحان منجر به خرد شدن سنگ کلیه شده و کمک می کند تا فرد دفع راحتتری داشته باشد.
در طب سنتی گذشته از عرق ریحان برای درمان مشکلات مربوط به هضم غذا و مشکلات التهابی استفاده می شد، می توانید عرق ریحان را به اسموتی یا آبمیوه خود اضافه کرده و بنوشید البته باید توجه داشته باشید که مصرف عرق ریحان بیش از شش هفته مجاز نیست و ممکن است در دراز مدت سبب افت فشار خون، افت قند خون و افزایش احتمال خونریزی شود.
از برگ ریحان خشک شده یا تازه می توان به عنوان چای یا دم نوش هم استفاده کرد برای این منظور بهتر است 5 یا 6 عدد برگ ریحان را به مدت ده دقیقه در داخل آب درحال جوش بریزید و با اضافه کردن یک قاشق غذاخوری عسل بعد از خنک شدن به مدت پنج ماه هر روز صبح این ترکیب را میل کنید، اگر ترکیب عسل و ریحانن را دوست ندارید می توانید به منظور بهره مندی از خاصیت درمانی ریحان برای دفع سنگ کلیه عرق ریحان خالص بنوشید یا روزانه دو یا سه عدد برگ ریحان تازه را بجویید.
نعناع
ترکیبات موجود در گیاه نعناع به تثبیت سطوح اسید اوریک کمک کرده در نتیجه ایجاد سنگ کلیه را سخت می کند همچنین اید استیک موجود در نعناع یک ماده شناخته شده در حل سنگ و دفع راحت آن از بدن است بنابراین خوردن یک قاشق چای خوری عصاره نعنا یا آب خالص آن ممکن است به جلوگیری و دفع سنگ کلیه کمک کند، میتوانید از عرق نعناع نیز استفاده کنید.
کرفس
همانطور که قبلا هم اشاره شد سنگ کلیه از انباشت اسید اوریک ایجاد می شود از آنجایی که کرفس حاوی آنتی اکسیدان ها و ترکیبات شناخته شده برای افزایش تولید ادرار است سال‌هاست که به عنوان درمان سنتی و خانگی سنگ کلیه مورد استفاده قرارمی گیرد بنابراین اضافه کردن کرفس به وعده های غذایی به طور منظم می تواند در کاهش احتمال ابتلا به سنگ کلیه مؤثر باشد.
به نظر می‌رسد آب کرفس در دفع مواد سمی که باعث ایجاد سنگ کلیه می شوند نقشی پر رنگی بر عهده دارد به همین منظور و برای جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه بهتر است هر روز صبح یک لیوان آب کرفس بنوشید .
همچنین می توانید از تخم کرفس استفاده کنید و با نوشیدن چای خانگی که با دانه های کرفس تهیه می شود از ابتلا به سنگ کلیه جلوگیری کنید.
سرکه سیب برای درمان سنگ کلیه
اگرچه ترشیجاتی مثل آبلیمو، آبغوره، سرکه سفید و سرکه بالزامیک هر کدام خواص مربوط به خودشان را در رابطه با رفع سنگ کلیه دارند ولی باید خاطر نشان کنیم که سرکه سیب بعد از آبلیمو نقش مهمی را دفع و از بین بردن سنگ کلیه ایفا می کند به بیان واضح تر می توان گفت سرکه سیب حاوی اسید استیک است و این ماده در حل شدن سنگ در کلیه بسیار مؤثر عمل می کند و به هنگام دفع سنگ از طریق ادرار کمک می کند تا با درد کمتری همراه باشد، برای بهره مندی از این خاصیت و خواص درمانی دیگر سرکه سیب بهتر است مقدار دو قاشق غذاخوری از سرکه سیب را با 175 تا 225 میلی لیتر(شش الی هشت اونس) آب تصفیه شده ترکیب کنید و در طول روز بنوشید، همچنین میتوانید سرکه سیب را به سالاد اضافه کرده و مصرف کنید.
دقت داشته باشید که مصرف بیش از اندازه سرکه سیب موجب پوکی استخوان و افت پتاسیم خواهد شد بنابراین به هیچ عنوان مجاز به استفاده بیش از یک لیوان 225 میلی لیتر در طول روز نیستید.
آب انار
از آنجایی که آب انار مواد سمی و سنگ ها را با ادرار دفع می کند قرن هاست که در طب سنتی به عنوا بهبود بخش عملکرد کلیه ها مورد استفاده قرار می گیرد، خواص آنتی اکسیدانی انار می تواند کلیه ها را سالم نگه دارد بنابراین شانص ابتلا به سنگ کلیه را کاهش می دهد مانع ایجاد سنگ کلیه شده و عبور آنها را آسان تر می کند، همچنین ترکیبات موجود در آب انار اسیدیته ادرار را کاهش می دهد و به این ترتیب تشکیل سنگ و ریسک ابتلاد به سنگ کلیه در آینده را کاهش می دهد.
تا کنون سقف معینی برای مصرف آب انار مشخص نشده است می توانید روزانه یک عدد انار کامل یا یک لیوان آب انار خالص بخورید همچنین میتوان دانه های انار را با میوه های دیگر ترکیب کرده و به عنوان سالاد استفاده کرد یا اینکه دانه های انار را آسیاب کرده و مخلوط رب مانند درست کنید.
اگر از درمان های مربوط به کبد یا فشار خون استفاده می کنید نباید آب انار بنوشید.
درمان گیاهی سنگ کلیه با جوانه گندم و غلات
براساس مطالعات انجمن نفرولوژی آمریکا مصرف رژیم های غذایی غنی از غلات به دلیل برخورداری از مقادیر قابل توجهی از ویتامین ها، مواد معدنی و فیبر باعث کاهش میزان ابتلا به سنگ کلیه می شود؛ بر همین اساس جوانه گندم و آب آن در درمان سنگ کلیه و سایر بیماری های کلیوی بسیار مؤثر است.
آب جوانه گندم حاوی ترکیباتی از منزیم و پتاسیم، اسیدهای آمینه و آهن و ویتامین است که باعث افزایش تولید ادرار می شود و اجازه می دهد دفع سنگ کلیه راحت تر شود و خطر ابتلا به آن را کاهش مى دهد. همچنین آنتی اکسیدان هاى موجود در آب گندم به دستگاه ادراری در دفع مواد معدنی و نمک کمک می کند.
برای تأثیر بیشتر میتوانید یک قاشق چای خوری از عصاره آبلیمو، عصاره برگ ریحان و جوانه گندم را باهم ترکیب کنید و روزانه 2 تا 3 لیوان از این نوشیدنی را بنوشید.
ریشه قاصدک
قاصدک حاوی انواع ویتامین ها از قبیل ویتامین های A، B، C و D و همچنین مواد معدنی مهمی نظیر پتاسیم، آهن و روی می باشد به همین دلیل یک تونیک مناسب برای کلیه است و باعث از بین رفتن مواد زائد، افزایش ادرار و همچنین بهبود فرایند هضم می شود بنابراین علاوه بر درمان سنگ کلیه به عنوان تحریک کننده تولید صفرا هم عمل می کند.
می توانید ریشه قاصدک را به عنوان دم نوش استفاده کنید و برای طعم دار شدن پوست پرتقال، زنجبیل یا سیب به آن اضافه کنید، البته ممکن است بعضی افراد پس از نوشیدن این دمنوش دچار احساس سوزش سرمعده شوند، البته استفاده از دم نوش قاصدک برای کسانی که از داروهای رقیق کننده خون، آنتی بیوتیک ها، آنتی اسیدها و …استفاده می کنند توصیه نمی شود.
خارخاسک
گیاه خارخاسک شامل ترکیبات شناخته شده برای افزایش تولید ادرار است و به کاهش میزان فسفات در ادرار کمک مى کند همچنین با کمک به حل مواد معدنی فرآیند تشکیل سنگ در کلیه ها را متوقف و یا دشوار مى کند.
تمام اجزای گیاه خارخاسک و میوه های آن را می توان به صورت خام مصرف کرد، گیاه ممکن است فقط در قالب قرص در دسترس باشد که در این صورت یک قرص 500 میلی گرمى از آن برای رفع سنگ کلیه مؤثر است همچنین از گیاه خارخاسک می توان به عنوان چای خشک هم استفاده کرد که در این صورت مصرف روزانه یک لیوان از چای خارخاسک می تواند به اندازه کافی برای جلوگیری از ابتلا به سنگ کلیه و کاهش درد دفع آن کمک کند.
ترکیبات گیاهی مؤثر در درمان گیاهی سنگ کلیه
فارغ از روش های خانگی و داروهای گیاهی که به تنهایی یا به صورت دمنوش برای درمان و رفع مشکلات کلیوی استفاده می شود بعضی ترکیبات گیاهی و خوراکی نیز وجود دارند که مصرف آنها برای این منظور و کاهش درد های ناشی از بیماری سنگ کلیه بسیار مؤثر هستند در ادامه به چند مورد از این ترکیبات گیاهی اشاره می کنیم.
سیاه دانه وعسل
از روش های مؤثر در درمان سنگ کلیه از نظر طب سنتی ترکیب سیاه دانه و عسل است، افراد مبتلا به سنگ کلیه بهتر است به مدت 2 تا 3 ماه یک واحد سیاه دانه را با دو واحد عسل مخلوط کرده و روزی سه بار به اندازه یک قاشق چای خوری از این ترکیب را مصرف کنند.
آب لیمو و روغن زیتون
سیترات موجود در لیمو یک نوع ماده شیمیایی است که مانع تبدیل کلسیم به سنگ کلیه می شود به عبارت دیگر این ترکیب شیمیایی رسوبات کلسیم را تجزیه کرده و رشد آنها را کند می کند همچنین سبب یم شود تا سنگ های بزرگتر خرد شده و در نتیجه کمک می کند تا با درد کمتری دفع شوند، بنابراین یکی از بهترین درمان های خانگی سنگ کلیه استفاده از آبلیموی تازه است می توانید آبلیمو را به اندازه ای که طعم دلخواه تان را بگیرد به آب نوشیدنی اضافه کنید و به اندازه روزی دولیوان صبح قبل از غذا و چند ساعت قبل از شام مصرف کنید؛ البته بهتر است برای مصارف دارویی از آبلیموی خانگی و بدون افزودنی استفاده کنید زیرا آبلیمو های صنعتی دارای شیرین کننده هستند و حاوی مقدار کمی عصاره خالص لیمو می باشند.
می توانید مقدار 4 قاشق غذاخوری آب لیمو را با 2 قاشق غذاخوری روغن زیتون مخلوط کرده و این ترکیب را با مقدار زیادی آب به مقدار دو یا سه بار در طول روز مصرف کنید؛ البته ممکن است این ترکیب برای سنگ های بزرگ کلیه مناسب نباشد پس بهتر است قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید.
برگ پنیرک و بابونه
پنیرک خاصیت نرم کننده دارد و نه تنها در درمان گلو درد و سرفه مؤثر است می توان از این گیاه برای درمان و دفع سنگ کلیه نیز کمک گرفت به این منظور افراد مبتلا به سنگ کلیه بهتر است مقدار 100 گرم از برگ پنیرک را در نیم لیتر آب بجوشانند و پس از گذشت 2 تا 3 دقیقه از جوشیدن آن را از صافی عبور داده به همراه یک قاشق غذاخوری روغن زیتون در یک لیوان ریخته و روزانه قبل از غذا مصرف کنند.
در صورتی که سنگ کلیه در حالب جابجا شود و باعث ایجاد درد شود باید 100 گرم پنیرک را با 100 گرم بابونه ترکیب کرده و جوشاند و با اضافه کردن یک قاشق غذاخوری زیتون به این ترکیب قبرل از غذا نوشید، این نوشیدنی کمک می کند تا سنگ کاملا خرد شود و به هنگام دفع بدون هیچ دردی از بدن خارج شود.
گیاهان سنگ شکن برای درمان گیاهی سنگ کلیه
خوردن طالبی یکی از راه های درمان گیاهی سنگ کلیه است از انجایی که خوردن طالبی به هیچ عنوان در صبح زود توصیه نمی شود حتما باید در وعده عصر یا شام از آن استفاده کرد بنابراین افرادی که مبتلا به سنگ کلیه هستند باید به مدت 14 شب به جای شام فقط طالبی بخورند و از مکصرف هر نوع ماده غذایی دیگر بپرهیزند.
جوشانده برگ توت فرنگی نیز می تواند به درمان سنگ کلیه کمک کند به همین منظور افرادی که به سنگ کلیه مبتلا هستند می توانند 40 گرم از برگ توت فرنگی را به همراه یک لیتر آب به مدت 3 تا 4 دقیقه بجوشانند و این محلول را هر 5 ساعت یک بار بنوشند.
برای درمان سنگ کلیه در افراد مبتلا به این بیماری بهتر است نصف استکان آب کرفس را با عرق بهارنارنج ترکیب کرده و قبل از هر وعده غذایی مصرف کنند.
یکی دیگر از درمان های گیاهی سنگ کلیه استفاده از دانه بوداده خرمالو است به منظور بهره مندی از خاصت درمانی دانه خرمالوی بو داده شده باید یک قاشق چای خوری از پودر آسیاب شده آن را در یک لیوان آب جوش به مدت 20 دقیقه دم کرد خوردن این دم نوش گیاهی به مدت 3 روز برای رفع سنگ کلیه توصیه می شود.
نکته آخر
بیمارى هایی نظیر بیماری کلیوی و بیماری کرون و همچنین برخی داروها از جمله دیورتیک ها، داروهای درمان اچ آی وی می توانند احتمال ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهند، افرادى کلیه آنها مستعد این بیماری است یا به عبارتی سنگ ساز است احتمال ابتلا به سنگ کلیه در آن ها بالا است باید از مصرف مواد غذایی نظیر اسفناج، بادام، ریواس، بامیه، چغندرقند، چیپس، سیب زمینی سرخ شده و کره بادام زمینی در رژیم غذایی خود پرهیز کنند.