شقاق مقعدی نوعی بیماری دردناک است که کیفیت زندگی فرد مبتلا را به صورت گسترده تحت تاثیر قرار می دهد.
در مورد نحوه درمان شقاق مقعدی چه می دانید؟روش های درمان شقاق مقعدی چیست؟ چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟ آیا میتوان شقاق مقعدی را با گیاهان دارویی درمان کرد؟ درمان های دارویی و پزشکی شقاق مقعدی کدام ها هستند؟ برای یافتن پاسخ این سوال ها با ما همراه باشید.
شقاق مقعدی چیست؟
شقاق مقعدی یا فیش ( Anal Fissure) یک ترک یا زخم کوچک در ناحیه مقعد است که باعث ایجاد درد شدید در هنگام دفع مدفوع و خارج شدن خون با مدفوع در حین و بعد از اجابت مزاج می شود. این ترک ممکن است بدون نیاز به درمان بهبود یابد، اما اگر بیش از 8 هفته طول بکشد، می تواند یک بیماری جدی و مزمن در نظر گرفته شود. شقاق مقعد مردان و زنان را در هر سنی درگیر می کند، اما معمولا بین 15 تا 40 سال، ایجاد این مشکل شایع تر است. البته کودکان و نوزادان نیز زیاد در معرض یبوست قرار دارند و می توانند به شقاق مقعدی دچار شوند.
گزینه های درمان شقاق مقعدی شامل مصرف ملین ها و جراحی است.
در برخی ندارد علائم سرطان مقعد با شقاق همپوشانی دارد.
علل ایجاد شقاق مقعد
دلایل زیادی برای بروز شقاق در مقعد وجود دارد که مهمترین آنها عبارتند از :
-استرس شدید در هنگام زایمان و اجابت مزاج.
-یبوست مزمن.
-بیماری های التهابی روده.
-کاهش جریان خون در ناحیه مقعد.
– سفتی عضلات اسفنکتر.
-داشتن رابطه جنسی توام با خشونت و سکس آنال
-تغذیه نامناسب که فیبر کافی ندارد.
شقاق مزمن مقعد ممکن است به دلیل شرایط نادر زیر نیز رخ دهد:
-سرطان مقعد.
-ویروس نقص ایمنی.
-بیماری سل.
-سیفلیس.
-تبخال.
علائم شقاق مقعدی
علائم شقاق مقعدی اغلب با بیماری هایی همچون هموروئید همپوشانی دارد و گاه بر یکدیگر تاثیر می گذارند. برخی از علائم بارز شقاق مقعدی عبارتند از :
-درد و خونریزی هنگام خروج مدفوع
-حساسیت و تحریک ناحیه مقعد
-سوزش در ناحیه مقعد که اغلب بسیار آزار دهنده است.
علائم روانی شقاق مقعدی
شقاق مقعدی می تواند موجب ایجاد استرس و تنش های روانی در فرد شود و چون مشکلی ازار دهنده اسن بر روح و روان بیمار تاثیر منفی دارد و ممکن است او را با افسردگی مواجه کند.
شقاق مقعدی اگر درمان نشود باعث ایجاد استرس و ترس از دفع مدفوع دربیمار می شود. همچنين این نگرانی همیشه در فرد مبتلا وجود دارد که مبادا هنگام تمیز کردن مقعد، نشانه ای از خون ببیند.
بنابراین برای جلوگیری از آسیب های روانی باید شقاق مقعدی را در مراحل اولیه بیماری درمان کرد.
روغن زیتون
روغن زیتون برای درمان شقاق مقعدی با روغن زیتون، کافیست روزانه چند بار ناحیه مورد نظر را به روغن زیتون آغشته کنید. روغن زیتون، از جمله ملین های طبیعی است که به دفع آسان تر مدفوع کمک می کند. عسل، موم عسل و روغن زیتون جز دارو های خانگی درمان شقاق مقعدی هستند که برای تسکین فوری خونریزی، درد، خارش و تورم در ناحیه مقعد، بسیار مفیدند. کافیست آنها را باهم ترکیب کرده و روزانه چند بار به ناحيه آسیب دیده بمالید.
درمان گیاهی شقاق مقعدی
درمان های دارویی زیادی برای شقاق مقعدی وجود دارد که برخی از آنها با نسخه پزشک و برخی دیگر بدون نسخه قابل استفاده هستند. اما در این بین طب سنتی نیز با ارائه روش های درمانی و با الهام از طبیعت و گیاهان دارویی، راهکار هایی بسیار موثر برای درمان شقاق مقعدی ارائه می کند. گیاهان دارویی همچون گل سرخ، آلوئه ورا و سایر فرآورده های گیاهی مانند پوست گوجهفرنگی، روغن نارگیل، سرکه سیب و… می توانند به درمان شقاق مقعدی کمک کنند. در ادامه به معرفی درمان های گیاهی شقاق مقعدی می پردازیم :
آلوئه ورا
روغن نارگیل یکی از روغنهای غنی از تری گلیسیرید با زنجیره متوسط است که باعث میشود با نفوذ به لایههای پوست، در درمان و تسریع بهبود شقاق مقعدی موثر باشد.
در مورد روش استفاده، ناحیه آسیب دیده را به میزان دو تا سه بار در روز با روغن نارگیل چرب کنید. همچنین می توانید غذاهای حاوی روغن نارگیل مصرف کنید.
روغن بادام
روغن بادام با فرو بردن گلوله های پنبه در روغن، مالیدن آن بر روی ناحیه مورد درمان و تکرار چندین بار عمل، ناحیه را مرطوب می کند و از عفونت جلوگیری می کند.
تخم کتان
حاوی فیبر غذایی و اسیدهای چرب امگا 3 هستند که می توانند به درمان یبوست و در نتیجه درمان شقاق مقعدی کمک کنند، زیرا یبوست اغلب باعث ایجاد و بدتر شدن وضعیت شقاق مقعدی می شود. دانههای کتان دارای خاصیت ملین هستند که نیاز به فشار دادن شدید در حین اجابت مزاج (اجابت مزاج) را تسهیل میکند. این نوشیدنی را یک بار در روز قبل از خواب بنوشید. این کار باعث تنظیم حرکات روده (اجابت مزاج) می شود. همچنین می توانید از کپسول های دانه کتان استفاده کنید. اما برای اطلاع از دوز صحیح باید با پزشک مشورت کنید.
سرکه سیب
سرکه سیب یک درمان موثر برای یبوست است. پکتین، فیبر قابل جذب آب که در سرکه سیب یافت می شود، عملکرد سیستم گوارشی را بهبود می بخشد و حرکات روده را نرم می کند (اجابت مزاج) یک تا دو قاشق غذاخوری سرکه سیب خام و تصفیه نشده را در یک فنجان آب مخلوط کنید. مقداری عسل خام به آن اضافه کنید. برای درمان شقاق مقعدی دو بار در روز آن را بنوشید.
پاپایا
پاپایا سرشار از آنزیم پاپائین است که به هضم غذا کمک می کند و در نتیجه برای کسانی که از شقاق مقعدی و یبوست رنج می برند، مفید است. مصرف پاپایا به عنوان سالاد یا میان وعده می تواند مدفوع را نرم کرده و ناراحتی ناشی از شقاق مقعد را به حداقل برساند.
چند نکته برای درمان گیاهی شقاق مقعدی
برای حصول نتیجه دلخواه از درمان گیاهی شقاق مقعدی، لازم ایت که نکات زیر را رعايت نمایید :
-قبل از استفاده از محصولات گیاهی برای درمان آنال فیشر حتما با پزشک متخصص مشورت نمایید.
-استفاده مداوم و منظم از دارو های گیاهی اهمیت دارد و باید طول دوره درمان را حتما کامل کنید.
-حتما به دوز و مقدار مصرف دارو و نیز به نحوه مصرف صحیح آنها توجه کنید.
– حتما علائم مربوط به بیماری و روند بهبود آنها را در طول دوره درمان پیگیری نمایید.
-اگر دچار واکنش های آلرژیک و غیر منتظره شدید، درمان را متوقف کرده و به پزشک خود اطلاع دهید.
-برخی از گیاهان برای اثر بخشی موثر نیاز به ترکیب شدن دارند، در مورد نحوه ترکیب و مقدار دقیق ترکیب چند فرآورده گیاهی حتما با افراد متخصص مشورت کرده و دفت لازم را در این مورد به کار گیرید.
درمان شقاق مقعدی با دارو
داروهای مختلفی وجود دارد که پزشک ممکن است برای درمان شقاق به بیمار تجویز کند که مهمترین آنها عبارتند از:
-استروئیدها و مسکنهای موضعی درد : این داروها به تسکین درد و تسریع روند بهبودی کمک میکنند، مشروط بر اینکه برای دورههای بیشتر از دو هفته استفاده نشوند.
-داروهای شل کننده عضلانی، مانند نیتروگلیسیرین: این قبیل دارو ها به تسکین اسپاسم هایی که ممکن است روند بهبودی را کندتر کند، کمک می کند.
-داروهایی از نوع مسدود کننده کانال کلسیم که به شل شدن عضلات ناحیه مقعد کمک می کند.
-استفاده از تزریق بوتاکس درمانی برای بهبود وضعیت عضلات در ناحیه مقعد و تسریع در بهبودی: این مورد، روشی است که بحث های پزشکی زیادی درباره آن وجود دارد.
درمان شقاق مقعدی با جراحی
چندین پیشنهاد و راه حل جراحی برای درمان شقاق وجود دارد که مهمترین آنها عبارتند از:
-فرآیند برش جانبی عضله اسفنکتر داخلی یا به نام دیگر فرآیند اسفنکتروتومی غاری جانبی.
اگر شک وجود داشته باشد که علت آن سرطان مقعد است، ابتدا بیوپسی انجام می شود تا بهترین روش جراحی برای مقابله با این بیماری مشخص شود.
-انجام اتساع مقعد.
پماد درمان شقاق مقعدی
برخی از گماد های معروف برای درمان شقاق مقعدی وجود دارند که اغلب بدون نسخه در دارو خانه ها به فروش می رسند و برخی از آنها عبارتند از :
-پماد آنتی فیشر رینای سبز
-پماد رکتول
-پماد آنتی فیشر داروسازی ابوریحان
-پماد هموزت فر
درمان شقاق مقعدی با رژیم غذایی
خوردن برخی غذاها می تواند به بهبود سریع ترک کمک کند. برخی از مهمترین غذاهای مناسب برای درمان شقاق مقعدی به شرح زیر است:
-روزانه دو فنجان آب گرم مخلوط شده با یک قاشق سرکه سیب خالص با کمی عسل بنوشید.
-قبل از خواب روزانه یک فنجان آب مخلوط با یک قاشق غذاخوری پودر بذر کتان بنوشید.
-به طور کلی غذاهای غنی از فیبر بخورید، مانند: جو، کینوا ، حبوبات و دانه کدو تنبل.
نکات کلی برای درمان شقاق مقعدی
باید مجموعه ای از قوانین و نکات بهداشتی را نیز رعایت کنید که به بهبود سریع شما کمک می کند که مهمترین آنها عبارتند از:
-ناحیه مقعد را همیشه تمیز و خشک نگه دارید.
-به طور مداوم حمام آب گرم حاوی روغن های معطر و مواد شوینده مناسب بسازید.
-از خوردن غذاهایی که هضم آنها دشوار است، مانند پاپ کورن و چیپس سیب زمینی خودداری کنید .
-در صورت لزوم مقدار مناسبی مایعات و مقداری نرم کننده مدفوع بنوشید.
-اجابت مزاج را به تعویق نیندازید و به محض احساس نیاز به اجابت مزاج به دستشویی بروید.
– هر گونه مشکل در دستگاه گوارش مانند اسهال مزمن یا یبوست را درمان کنید.