Menu
آیا تا کنون به نمک فکر کرده اید؟اینکه نمک خوراکی روزانه همه ما دقیقا چیست و چه ماهیتی دارد؟ اینکه آیا می توان آشپزخانه بدون نمک را تصور کرد؟
نمک یکی از مهمترین مواد پخت و پز در تمام آشپزخانه های دنیاست. تقریبا تمام غذا های دنیا را با نمک طعم دار می کنند. نمک ماده ای باارزش و بسیار کاربردی است. در این مطلب سعی داریم شما را با انواع نمک ها و کاربرد هر کدام از آنها در زندگی روزمره آشنا کنیم.
نمک یک ماده معدنی کریستالی متشکل از سدیم و کلر است که برای سلامت بدن مهم هستند. نمک علاوه بر طعم متمایزی که به غذا می بخشد، نقش مهمی در سلامتی نیز دارد.
نمک در سراسر دنیا وجود دارد، جالب است بدانید که نمک ها انواع و اقسام مختلفی دارند، تفاوت در انواع نمک ها به دلیل تفاوت بافت، طعم، کاربرد و رنگ آنهاست. از انواع نمک می توان به موارد زیر اشاره کرد:
این نوع نمک از آب دریای تبخیر شده به دست می آید و معمولا رنگ خاکستری دارد ، جایی که کریستال های نمک پس از تبخیر آب جمع آوری می شود تا سبک ترین و به نوعی سالم ترین نوع نمک به دست آید. البته نمک های دریایی تصفیه شده و پردازش شده نیز وجود دارند که فرایند تبخیر در آنها به روش های صنعتی و سنتی و به دست انسان صورت می گیرد. نمک دریایی حاوی برخی مواد معدنی مانند: پتاسیم، آهن و روی است. البته در برخی موارد نادر به دلیل آلودگی آب های اقیانوس ها و دریاها، ممکن است برخی از نمک های دریایی دارای برخی فلزات سنگین مانند جیوه و سرب نیز باشند. با ای حال نمک دریایی نسبت به دیگر انواع نمک معمولا گران تر و سالم تراست و طعمی قوی تر نسبت به نمک سفره دارد.
نمک دریا خود انواع مختلفی دارد که عبارتند از:
-نمک دودی: نمک دریا با استفاده از انواع مختلف چوب مانند بلوط و گردو به مدت دو هفته روی آتش آهسته دودی می شود و به گوشت و سبزیجات طعمی دودی و چوبی می دهد. طعم این گونه نمک بدون اینکه در انواع غذا ها غالب شود، باعث خوشمزه تر شدن غذا به خصوص انواع کباب ها و گوشت ها می شود. نمک دودی که به آن نمک دریایی دودی مالدون نیز گفته می شود، رنگ کارامل دارد و از جمله نمک های تصفیه شده و ارزان قیمت است.
نمک هاوایی: از این نمک برای دادن طعمی قوی و متمایز به غذاهای دریایی و گوشت استفاده می شود و در جزایر هاوایی برای برکت دادن به خانه ها و ابزارها استفاده می شود.
نمک سلتیک: نوعی نمک دریایی رایج در فرانسه، به رنگ خاکستری و حاوی آب بسیار کمی است که آن را به یک نمک بسیار هیدراته تبدیل می کند. نمک سلتیک مانند ساید نمک های دریایی دانه های درشت ندارد، بلکه دانه ریز است و می توان از آن مستقیما در آشپزی استفاده کرد. این نوع نمک غنی از املاح و مواد معدنی ضروری برآب بدن است. نمک فلور دُ سِلیمی از انواع نمک سلتیک است که به رنگ آبی متمایل به خاکستری دیده می شود، این نوع نمک مه به آن گل نمک نیز گفته می شود با استفاده از روش های دستی و طبق شرایط خاص در سواحل بریتانیا استخراج می شود. این نوع نمک یکی از کمیاب ترین و سالم ترین انواع نمک هاست که مزه خوب و بافت ترد دارد. البته باید بگوییم که گران ترین نمک نیز محسوب می شود.
یکی از مرغوب ترین نمک ها که می تواند در آشپزی مورد استفاده قرار بگیرد نمک مالدون است، این نوع نمک دانه های درشتی دارد که هنگام پخت در غذا حل می شود. از جمله ویژگی های بارز نمک مالدون طعم خوب آن است و بدون هیچ گونه پردازش و مواد افزودنی می تواند مورد استفاده قرار بگیرد.
رایج ترین نوع نمک ، نمک معمولی است که به آن نمک تصفیه شده نیز می گویند. این نوع نمک بسیار تصفیه و پردازش می شود تا بتوان آن را آسیاب کرد و به شکل پودر در آورد. نمک معمولی عاری از اکثر ناخالصی ها و مواد معدنی کمیاب می باشد، تقریباً 97 درصد کلرید سدیم دارد، ا ممکن است در برخی کشورها برای جلوگیری از کمبود ید رایج در کشورهای مختلف جهان، ید به آن اضافه شود، ید برای عملکرد صحیح غذه تیروئید مهم است و ایجاد بیماری گواتر جلوگیری می کند .
علاوه بر این، این نوع نمک به شدت آسیاب می‌شود، که باعث می‌شود آن را در معرض گلوله شدن قرار دهد، بنابراین برخی موارد افزودنی به نمک اضافه می‌شود. به عبارتی نمک تصفیه شده مصرفی روزانه ما حاوی ید و مواد افزودنی می باشد.
این نوع نمک از معادن نمک زیرزمینی با استفاده از روش های خاص و سنتی استخراج می شود، زیرا حاوی مواد معدنی بیشتر و مواد مغذی مهمی است و همچنین می توان از آن برای حذف سموم از گوشت استفاده کرد. لازم به ذکر است که وقتی به محصولات پخته شده اضافه می شود، به دلیل طبیعی بودن آن، طعم خاصی ایجاد می کند. نمک معدنی سا سنگ نمک، سدیم و سدیم کلرید کمتری نسبت به دیگر انواع نمک دارد و می توان گفت از این نظر سالم تر است. این نوع نمک معمولا گران تر از سایر انواع نمک می باشد.
این نمک در نزدیکی هیمالیا از بزرگترین معدن پاکستان استخراج می شود.این نمک حاوی مقادیر کمی اکسید آهن یو ناخالصی های معدنی است که به آن رنگ صورتی می دهد.همچنین حاوی مقادیر کمی پتاسیم، منیزیم، کلسیم و آهن است که باعث می شود غنی از مواد معدنی باشد. سدیم کمتری نسبت به سایر نمک ها از جمله نمک خوراکی معمولی دارد. نمک هیمالیا دانه های درشت دارد و اگر برای مصارف آشپزی مورد استفاده قرار می گیرد، بهتر است آسیاب شود. همچنین می توان از این نمک برای تزئین غذا ها و میوه استفاده کرد، چون رنگ جذابی دارد و ظاهری زیبا به غذا ها می دهد. نمک هیمالیا ترکیبی جذاب برای دفع سموم از بدن است، به تعادل قند خون و هورمون ها کمک می کند. در بهبود مشکلات تنفسی و گوارشی نیز نقش دارد.
این نوع نمک که با دانه های درشت خود مشخص می شود به نمک ساده بدون ید نیز معروف است. علاوه بر این، نمک کوشر با نمک خوراکی معمولی تفاوتی ندارد، مگر در ساختار دانه ها، زیرا دانه های آن از نظر اندازه بزرگتر هستند، اما زمانی که ذوب می شوند، تفاوت طعم واقعی بین آن و نمک معمولی وجود ندارد.
نمک کوشر را می توان در آشپزی نورد استفاده قرار داد، این نوع نمک قیمت مناسبی دارد و فاقد مواد افزودنی می باشد.
نمک آبی به رنگ آبی است و بلور های بسیار زیبایی دارد. این نوع نمک مختص دریاچه نمک در ایران است. طعم متمایز و کمی شیرین دارد. نمک آبی منبع غنی از انواع املاح و مواد معدنی است و رنگ منحصر به فرد آن نیز به دلیل فشرده شدن و قرار گرفتن در معرض تغییرات طبیعی در طی سال های طولانی ایجاد می شود. نمک آبی حاوی پتاسیم طبیعی در ترکیب خود است. این نوع نمک برای بهداشت دهان و دندان، بهبود گوارش، رفع برخی از مشکلات تنفسی، رفع استرس، تنظیم تعادل آبی بدن و… مفید است.
نمک سیاه یکی دیگر از انواع نمک ها است که با طور گسترده در مناطقی از پاکستان و هند مورد استفاده قرار می گیرد. بلور های این نمک به رنگ بنفش تیره یا سیاه دیده می شوند. نمک سیاه یکی از انواع نمک های غنی از مواد معدنی است، این نوع نمک حاوی سولفور است که برای سلامتی انسان بسیار مهم می باشد. به افرادی مبتلا به تیروئید و فشار خون بالا توصیه می شود مه به جای استفاده از نمک های معمولی یددار از نمک سیاه استفاده کنند چون سدیم کناری دارد. نمک سیاه در بهبود وضعیت گوارش و پوست، رفع پوکی استخوان، تقویت سیستم اعصاب ، تنظیم قند خون و… نقش موثری دارد. با این حال نمک سیاه جز نمک های رایج محسوب نمی شود و در مناطقی خاص از جمله هند از آن استفاده می شود.
یک ترکیب یونی از انواع نمک های موجود در طبیعت است که معمولا در شیرینی پزی کاربرد گسترده دارد. از این نوع نمک در تهیه انواع کیک ها و برای ایجاد پف و برآمدگی میم استفاده می شود. این نمک به شکل پودری است و رنگ کاملا سفید دارد.
به طور کلی نمی توان گفت که کدام یک از نمک های خوراکی نسبت به بقیه انواع آن، بهتر است. اما باید بدانید که نمک سفره که به دلیل راحتی در استفاده و قیمت ارزان آن رایج شده است، سالم ترین نوع نمک نیست، چون حاوب مواد افزودنی و مواد ضد انباشتگی است مه در طولانی مدت میتواند تاثیر سو بر سلامت انسان داشته باشد.
نمک هیمالیا یکی دیگر از گزینه های نک های سالم است مه می تواند در رژیم غذایی افراد گنجانده شود، این نوع نمک نیز حاوی مواد معدنی است و نسبت به نمک معمولی کمتر پردازش شده است، اما ممکن است مواد معدنی موجود در آن کمتر از نیاز بدن بدن باشد و در طولانی مدت باعث ایجاد مشکلات اساسی و کمبود املاح در بدن شود.
نمک دریا که از جمله مرغوب ترین و گرانترین انواع نمک های خوراکی است، نسبت به انواع دیگر نمک های کمتر دستکاری و تصفیه می شود، این نوع نمک اگر به طور طبیعی استخراج شده باشد می توان. نقش مثبتی بر سلامت بدن داشته باشد و از کم آبی بدن جلوگیری کند.
پس از اشاره به ا رایج ترین و پرکاربردترین انواع نمک ، باید به طور کلی به فواید نمک اشاره کنیم. فواید نمک به شرح زیر است:
-تنظیم میزان آب داخل و اطراف سلول های بدن.
-حمل و انتقال مواد مغذی به و از سلول های بدن.
-در کار مغز نقش دارد.
-تحریک هضم و متابولیسم.
-حمایت از عملکرد غده فوق کلیوی.
-حفظ فشار خون .
ماده اصلی سازنده انواع نمک های خوراکی سدیم کلرید است. توصیه می شود در خوردن انواع نمک ها جانب احتیاط را رعایت کرده و از مصرف بیش از حد نمک در غذاهای خودداری کنید. سدیم کلرید موجود در نمک ها اگر بیش از حد معمول دارد بدن انسان شود می تواند باعث بروز عوارض جدی از جمله بیماری های مربوط به فشار خون، بیماری های قلبی و عروقی، پوکی استخوان و نارسایی های کلیوی شود.
این سوال حتما بعد از آنچه در بالا به آن اشاره کردیم به ذهن شما خطور کرده است، هنوز هیچ مطالعه و تحقیقی وجود ندارد که نشان دهد کدام گونه ها بهتر و سالم تر هستند.با این حال، نمک های کمتر فرآوری شده معمولا ترجیح داده می شوند زیرا مواد افزودنی و مواد ضد انباشتگی کمتری دارد.