بسفایج

 بسفایج نام گیاهی دارویی است که در پخت و پز نیز کاربرد دارد و از آن در طب سنتی استفاده های مختلفی می شود، این گیاه که به طور خود رو رشد می کند معمولا در جنگل ها و مکان های مرطوب رشد خوبی دارد و استفاده از ریشه آن بسیار رایج است، در ادامه به بررسی دقیق تر این گیاه و فواید آن می پردازیم.

درمورد گیاه بسفایج

این گیاه چند ساله که از سرخس ها به حساب می آید و بی گل است برگ هایی دارد که به قطعات کوچک تقسیم شده و بیضی مثلثی شکل هستند که طولشان ۲۰ تا ۲۵ سانتی متر است و دمبرگ های درازی هم دارند، در بخش قاعده برگ درازتر و در نوک برگ کوچک تر می شوند، ریشه این گیاه در اصل ساقه ای زیرزمینی است که رنگ آن خاکستری مایل به سیاه است و باریک با گره های مختلف است، از هر گروه ریشه های نازکی بیرون آمده و گیاه را در زمین نگه می دارد.
اشتران در پخت و پز و طب سنتی کاربرد داشته و طعمی بسیار شیرین دارد که علت اصلی آن وجود ماده ای به نام اوسلادین در آن است، این ماده ترکیبات شیرینی حدود ۵۰۰ برابر بیشتر از قند دارد و مسئول طعم شیرین آن است.

درمورد ریشه گیاه

بخش خوراکی بسفایج در واقع ریشه آن است که بسیار شیرین است و دارای قند، روغن و تانن است، استفاده از آن به عنوان شیرین کننده رایج است و عطر منحصر بفردی هم دارد که نسبتا ناخوشایند است و با وجود عطر و طعم شیرینش ممکن است فورا باعث حس حالت تهوع شود.

خواص گیاه بسفایج

این گیاه سرشار از خواص آنتی اکسیدانی است، ضدعفونی کننده ای موثر است و می تواند به تمیزی هر چه بیشتر کمک کند، به بهبود کارکرد دستگاه تنفسی کمک می کند و می تواند رطوبت معده را از بین ببرد، علاوه بر این تاثیر زیادی در کاهش دردهای رماتیسمی دارد، تب را برطرف می کند و برای درمان مشکلات پوستی و زخم ها و التهاب ها بسیار موثر است، این گیاه به درمان هپاتیت و زردی هم کمک می کند و می تواند نقرس را درمان کند.

مفید برای دستگاه تنفسی

اشتران گیاهی مناسب برای دستگاه گوارشی به حساب می آید که می تواند خلط های سینه را از بین ببرد و تاثیر زیادی در درمان مشکلات تنفسی مختلف دارد، با این گیاه می توانید زکام، سرفه، احتقان و برونشیت را درمان کنید، علاوه بر این ترکیب آن با مارشمالو تاثیرش را در رفع مشکل خلط چند برابر می کند.

درمان سرفه با بسفایج

سرفه کردن می تواند باعث اختلال در روند فعالیت روزانه شود و تنگی نفس را در پی داشته باشد، برای رفع آن توصیه می شود که ریشه شیرین بیان پوست گرفته و انیسونرا دم کنید و آب صاف کرده آن را میل نمایید.

دستگاه گوارشی سالم تر با قمی

این گیاه می تواند تولید صفرا را تحریک کند و در رفع مشکل سوهاضمه کمک کننده است، اشتها را تقویت می کند و ملینی آرام و طبیعی به حساب می آید، علاوه بر این درمانی طبیعی برای رفع مشکل یبوست هم هست و به طور کلی مصرف آن برای بهبود حرکت مواد در لوله گوارشی بسیار توصیه شده است.

از بین بردن رطوبت معده

از جمله خواص مهم این گیاه برای دستگاه گوارشی این است که می تواند رطوبت منجمده در معده را درمان کند، برای این منظور کافیست یک مثقال از گیاه را با هل قراب بجوشانید و آب آن را صبح ناشتا بنوشید.

مفید برای بواسیر

برای رفع مشکل بواسیر و از بین بردن گاز آن می توانید از این گیاه کمک بگیرید، قمی باعث کاهش درد معده مزمن می شود و در درمان صرع مغز فلوس ساییده شده یا ترنجبین را در آب دم کرده گیاه ترکیب کرده و میل کنید، روش دیگر ترکیب دمنوش این گیاه با عناب است.

دفع کردن اخلاط

برای دفع اخلاط و رفع نفخ شدید و تحلیل قولنج بهتر است گیاه را بجوشانید و با ماءالشعیر و یا آب و عسل ترکیب کرده و میل کنید، البته بهتر است در انجام این کار زیاده روی نکنید.

کاهش درد و رماتیسم

اشتران گیاهی است که خاصیتی ضد درد دارد و می تواند به عنوان دارویی طبیعی برای درمان روماتیسم و آرتروز به کار رود، این گیاه برای این منظور روی موش های آزمایشگاهی امتحان شده است و تاثیر آن قابل مشاهده بوده.

درمان تب و پایین آوردن دمای بدن

برای درمان تب کافیست عصاره گیاه قمی را تحت نظر پزشک متخصص مصرف کنید، این عصاره دمای رکتوم را کاهش داده بود که چهار ساعت طول کشیده بود.

فواید قمی برای پوست

قمی می تواند زخم های جزئی را درمان کند و بریدگی ها و خراش ها و جای گزش ها را برطرف کند، این گیاه خواصی ضد عفونی کننده دارد و التهاب و سوزش را از بین می برد، علاوه بر این دارویی مناسب برای مقابله با بیماری های التهابی مانند پسوریازیس و اگزما است.

مراقبت از پوست در برابر آفتاب

از جمله فواید دیگری که بسفایج برای پوست دارد این است که از پوست در برابر اشعه آفتاب مراقبت می کند، این گیاه اثر اشعه ماورای بنفش را می گیرد و قرمزی را کاهش می دهد، علاوه بر این می تواند بسیاری از علائم مربوط به خورشید را برطرف کند، این گیاه آفتاب سوختگی را تا حد پایینی کاهش می دهد و برای پوست در مقابل انواع اشعه های دیگر نیز کمک کننده است.

کمک به درمان پسوریازیس

استفاده از عصاره قمی می تواند علائم مربوط به بیماری های التهابی پوستی بخصوص پسوریازیس را درمان کند، طبق تحقیقات صورت گرفته مصرف این گیاه عوارض جانبی خاصی برای استفاده کننده ها نداشته و گزینه مناسبی برای درمان بوده است.

جوانسازی پوست

از جمله دغدغه های مهم هنگام بالا رفتن سن این است که پوست چروک می شود و تولید کلاژن در آن محدود می شود، برای این منظور طبق مطالعه ای که در سال ۲۰۰۹ صورت گرفته مشخص شده است که اشتران می تواند خواصی ضد پیری داشته باشد، در این مطالعه اثرات مختلف گیاه را روی فیبروبلاستها و سلول های ملانومای هر دو با و بدون تابش UVA و UVB اندازه گیری کردند.

ترکیبات موجود در گیاه بسفایج

این گیاه ترکیبات زیادی در ریزوم های خود دارد، از جمله این ترکیبات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
مشتقات فورگلوسین
اسانس
کربوهیدرات ها
گلی‌سریزیک‌اسید
پولی پودین آ و ب
نشاسته
روغن ثابت به میزان ۸ درصد
قندها به میزان ۵ درصد
گلی‌سریزین
مانیتول
اسیدهای چرب بوتیریک
هگزوئیک
سوکسی‌نیک
لوریک
سالیسیلات متیل
پروتئین
تانن ها
رزین حاوی الکل بنزیلیک
آلفامتیل بوتیریک استر
ساپونین اوسلادین
پولی پودوساپونین
پولی‌پوزید آ
املاحی مانند پتاسیم، سدیم، منیزیم، کلسیم‌، منگنز، آلومینیوم، آهن، باریوم، استرانسیوم، طلا، نقره، نیکل، کبالت و اسیدهای گیاهی مختلف مانند سیتریک، مالیک، کلروژنیک، آسکوربیک، کافئیک، اسیدهای چرب بالمتیک، ولیکن و لینولئیک.

عوارض و موارد منع مصرف

مصرف موضعی این گیاه باعث ایجاد بثورات پوستی می شود، ریشه اش دگرسان کننده، سرمایشی، مسکن، ادرار آور، پاک کننده و مقوی است و مصرف آن برای افرادی که از داروهای خاصی استفاده می کنند یا بیماری خاصی دارند حتما باید تحت نظر پزشک صورت گیرد، علاوه بر این مصرف بیش از حد گیاه و همچنین مصرف طولانی مدت آن می تواند باعث حالت تهوع، استفراغ و درد شکم شود.

نام های مختلف گیاه:

بسپایک
قمی
بسفایج
تشتیوان
اضراس الکلب
دارحماز
کثیر الرجل
بنکارعلا
پولودیون
ثاقب الحجر
اشتران
سکی رغلا
دارچماز
بولوخوریو
پولیپود
اشتیوان

روش مصرف:

برای مصرف این گیاه به شکل چای یا جوشانده می توانید کارهای زیر را انجام دهید:
برای چای ریزوم ها را پودر کنید و ۴ تا ۵ ریزوم از آن را دم کرده و میل کنید، یک لیوان آب جوش برای این مقدار پودر کافی است، ۱۵ دقیقه صبر کنید تا چای آماده شود، بهتر است آن را روی بخار بگذارید و البته مراقب باشید که نجوشد، می توانید هر روز چهار لیوان از آن را بنوشید و به عنوان مسهل از آن کمک بگیرید، می توانید ۱۵ تا ۳۰ گرم از آن را دم کرده و یک باره مصرف کنید، بهترین زمان برای این کار شب است.
برای جوشانده ۲۰ تا ۲۵ گرم از گیاه را له کنید و در یک لیتر آب ریخته و به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بجوشانید، بعد آن را از صافی رد کنید و در روز چند بار میل نمایید، این جوشانده برای مصارف داخلی و رفع سرفه یا علائم دیگر سرماخوردگی مفید است.
می توانید دو قاشق مربا خوری از گیاه را چند بار در روز با آب ترکیب کرده و به شکل شربت میل کنید.

روش تکثیر گیاه اشتران به چه صورت است؟

برای تکثیر این گیاه پر فایده بذرهای آن به بهترین شکلی که رسیده می شوند کاشته می شوند، در بهار هم می توان آن ها را کاشت، روی سطح خاک استریل غنی از هوموس آن ها را بکارید، کمپوست را مرطوب نگه دارید، می توانید روی گلدان تکه ای کیسه پلاستیکی بکشید تا رطوبت آن حفظ شود، سعی کنید تا زمانی که می توانید آن ها را برای مرطوب نگه داشتن در گلدان بگذارید و در بیرون نکارید، تا اینکه سرخس ها حداقل ۲ سال سن داشته باشند و بعد در یک موقعیت مناسب آن ها را بیرون ببرید، بهتر است آن ها را در بهار بیرون ببرید هر چند در اکثر اوقات سال می شود آن را انجام داد.

سوالات رایج