همه ما حداقل یکبار سوختگی را تجربه کرده ایم. تماس پوست با حرارت بالا که باعث ایجاد التهاب، تورم، تاول و سوزش در آن ناحیه می شود. نوع سوختگی ها بر اساس میزان تاثیر آنها بر روی پوست طبقه بندی می شود.سوختگی های درجه یک فقط لایه بیرونی پوست را تحت تاثیر قرار می دهد و علاوه بر تاول های سوختگی باعث درد جزئی، قرمزی و تورم می شوند. در حالی که سوختگیهای درجه دو بر لایههای عمیقتر پوست تأثیر میگذارد و باعث ایجاد تاول و درد شدیدتر میشود، برخی از آنها را میتوان در خانه درمان کرد و برخی دیگر نیاز به مراجعه به بیمارستان دارند، در حالی که سوختگیهای درجه سه جدیترین نوع سوختگی ها هستند و نیاز جدی به مراجعه به اورژانس دارند.
برای از بین بردن و درمان تاول های ناشی از سوختگی که اغلب آزاردهنده هستند، روش های خانگی و گیاهی وجود دارد که در سوختگی های سطحی و ساده می توان این روش ها بهره برد. اما در مورد سوختگی های شدید نیاز جدی به مداخلات پزشکی وجود دارد. درمان ورم یا تاول های سوختگی با گیاهان دارویی یکی از روش های سنتی است که از قدیم الایام مورد استفاده قرار می گرفته است و اغلب اثربخشی خوبی دارد. در ادامه مطلب به شرح برخی از درمان های گیاهی و خانگی تاول ها سوختگی می پردازیم.
سوختگی و انواع آن
دلایل زیادی وجود دارد که منجر به سوختگی های جزئی می شود، مانند: ریختن آب داغ روی پوست، قرار گرفتن در معرض نور مضر خورشید برای مدت طولانی، یا دست زدن به اشیاء داغ. اکثر موارد سوختگی درجه یک و دو با قطر کمتر از 7.5 سانتی متر را می توان در منزل بدون نیاز به مراجعه به بیمارستان درمان کرد.
سوختگی ها بر اساس شدت آنها طبقه بندی می شوند.
سوختگی درجه یک:
کمترین شدت را دارد زیرا فقط لایه بیرونی پوست آسیب می بیند و معمولا باعث درد خفیف، قرمزی و تورم پوست می شود.
سوختگی درجه دو:
لایه های عمیق تر پوست را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث ایجاد تاول های سفید، آبکی و براق روی پوست می شود.
سوختگی درجه سه:
به عنوان سوختگی تمام ضخامت شناخته می شود زیرا به بافت زیر پوست آسیب می رساند و ممکن است بر روی اعصاب نیز تاثیر بگذارد.
سوختگی درجه چهار:
باعث آسیب به مفاصل و حتی استخوان ها می شود. سوختگی های درجه سوم و چهارم فوریت های پزشکی محسوب می شوند و فقط در بیمارستان قابل درمان هستند.
در اینجا به برخی از روش های خانگی، طبیعی و گیاهی برای درمان انواع تاول های سطحی ناشی از سوختگی اشاره می کنیم.
درمان گیاهی تاول سوختگی آیا ممکن است؟
درمان گیاهی در فهرست داروهای جایگزین گنجانده شده است زیرا گیاهان ممکن است نقش بالقوه ای در درمان عفونت ها، از جمله موارد ناشی از سوختگی داشته باشند.
برخی از گیاهان ممکن است به مبارزه با عفونت کمک کنند و ممکن است به ترمیم پوست و جلوگیری از تشکیل بافت اسکار که در نتیجه سوختگی ظاهر می شود، نیز کمک کنند.
سوختگی ها به ویژه سوختگی های درجه سه معمولاً به مراقبت های پزشکی فوری، نیاز دارند، اما برخی از گیاهان ممکن است به عنوان درمان اولیه برای سوختگی های جزئی درجه یک و برخی سوختگی های درجه دو استفاده شوند، زیرا برخی از گیاهان حاوی ویتامین ها و مواد معدنی هستند که ممکن است درد سوختگی را تسکین دهند، مانند : ویتامین A و ویتامین C. بنابراین برخی از گیاهان می توانند در درمان عفونت سوختگی و تاول ناشی از آن نقش داشته باشند که مهمترین آنها عبارتند از:
-
پونه کوهی خشک،100گرم72,000 تومان
-
روغن آویشن 30 میلی لیتر120,000 تومان
-
دمنوش نعناع فلفلی تازه 100 گرم85,000 تومان
-
روغن آلوئه ورا درجه یک 30 میلی لیتر95,000 تومان
-
روغن نعناع فلفلی اصل 30 میلی لیتر110,000 تومان
-
پودر زردچوبه درجه 148,000 تومان – 160,000 تومان
-
روغن درخت چای اصل 30 میلی لیتر105,000 تومان
-
جوش شیرین 100 گرم46,000 تومان
-
روغن بابونه اصل 30 میلی لیتر110,000 تومان
-
روغن اسطوخودوس اصل 30 میلی لیتر105,000 تومان
زردچوبه
زردچوبه یکی از محبوبترین روشها برای درمان تاول سوختگی با گیاهان دارویی است. زردچوبه حاوی مواد ضد التهابی است که می تواند از عفونت های پوستی ناشی از سوختگی جلوگیری کند. همچنین ممکن است به جلوگیری از ایجاد زخم کمک کند و سطح آنزیم هایی را که باعث التهاب می شوند را کاهش دهد. احتمال عفونت را کاهش می دهد زیرا دارای فعالیت ضد عفونی کننده است. همچنین زردچوبه حاوی مواد ضد میکروبی است که می تواند از رشد میکروارگانیسم ها مانند باکتری هایی که باعث التهاب می شوند و قارچ ها جلوگیری کند.
زردچوبه می تواند به سرعت بخشیدن به بهبود زخم های سوختگی و کاهش درد ناشی از آن نیز کمک کند. زردچوبه حاوی آنتی اکسیدان هایی است که ممکن است مواد مسئول ایجاد تاول سوختگی را مهار کند که ممکن است از آسیب بیشتر به سلول های آسیب دیده جلوگیری نماید.
در صورت قرار گرفتن در معرض سوختگی، محل را به سرعت با آب سرد بشویید. یک قاشق چایخوری زردچوبه را با یک قاشق چایخوری روغن نارگیل یا روغن زیتون مخلوط کنید، سپس آن را روی قسمتی از پوست بمالید تا مطمئن شوید که به زردچوبه یا مخلوط آن حساسیت ندارید.
در صورت عدم وجود حساسیت، مخلوط را روی ناحیه آسیب دیده بمالید و محل را با یک تکه گاز استریل بپوشانید.
بابونه
بابونه حاوی مقدار زیادی آنتی اکسیدان است که ممکن است از عفونت ها و تاول سوختگی جلوگیری کند، سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و درد ناشی از سوختگی را تسکین دهد.
بابونه دارای خواص ضد التهابی است که می تواند درد سوختگی را تسکین دهد و ممکن است قرمزی ناشی از برخی از انواع سوختگی های جزئی را نیز کاهش دهد. عصاره بابونه را ابتدا روی قسمتی از پوست بمالید تا از عدم وجود واکنش آلرژیک نسبت به این گیاه مطمئن شوید، سپس محل سوختگی را با آب بپوشانید. بابونه را میتوان در ترکیب با روغن درخت چای، روغن نارگیل و روغن اسطوخودوس نیز برای درمان تاول سوختگی مورد استفاده قرار داد.
آلوئه ورا
آلوئه ورا اغلب به عنوان یک گیاه درمان کننده سوختگی توصیف می شود، زیرا در بهبود تاول سوختگی های درجه یک تا دو موثر است. ژل آلوئه ورا به درمان عفونت ها، بهبود گردش خون و جلوگیری از رشد باکتری ها کمک می کند.
توصیه می شود یک لایه از ژل آلوئه ورا خالص که مستقیماً از برگ های گیاه آلوئه ورا گرفته شده است را بر روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید و از محصولاتی که حاوی مواد افزودنی به ویژه رنگ ها یا عطرهای تحریک کننده هستند خودداری کنید.
نعناع فلفلی
معروف است که از نعناع می توان به عنوان مسکن برای سوختگی استفاده کرد. نعناع حاوی کتول است و با خاصیت خنک کنندگی که دارد باعث کاهش درد و سوزش ناشی از سوختگی می شود.
گیاه اسطوخودوس
استفاده از روغن اسطوخودوس به درمان سوختگی کمک می کند و درد سوختگی را کاهش می دهد.
آویشن
یکی از بهترین گیاهان برای از بین بردن سریع درد سوختگی، آویشن است.
پونه کوهی
این گیاه برای درمان سوختگی با قرار دادن مستقیم روی محل سوختگی استفاده می شود
مریم گلی
استفاده از مریم گلی به درمان سوختگی کمک می کند ، به خصوص اگر مستقیماً روی نواحی آسیب دیده استفاده شود، به خصوص اگر با گیاه پونه کوهی مخلوط شود.
روش های خانگی برای درمان تاول سوختگی
برخی از روش های ابتدایی و ساده وجود دارند که اگر هنگام مواجه با سوختگی رعایت شوند، از ایجاد تاول. درد و التهاب ناشی از سوختگی جلوگیری می کنند. این روش ها در عین حال که ساده و در دسترس هستند، تاثیرگذاری بالایی دارند که برخی از آنها به شرح زیر است :
آب سرد
اولین قدم برای جلوگیری از تشدید مشکل سوختگی ریختن آب سرد از شیر آب روی محل سوختگی به مدت حدود 20 دقیقه است.
پس از استفاده از آب سرد، محل سوختگی را با آب و صابون عاری از مواد شیمیایی مضر بشویید بدون اینکه به ناحیه آسیب دیده فشار وارد کنید.
عسل
عسل یکی از بهترین دستورالعمل های طبیعی برای درمان تاول سوختگی های جزئی در خانه است و به بهبود و تسکین آنها کمک می کند، زیرا یک ضد التهاب، ضد باکتری و ضد قارچ قوی است.
عسل مستقیماً روی محل سوختگی قرار می گیرد تا به درمان سوختگی به طور طبیعی و ایمن کمک کند.
چای کیسه ای سیاه
چای سیاه حاوی اسید تانیک است و این اسید به جذب گرما از سوختگی و در نتیجه کاهش درد کمک می کند. برای درمان تاول سوختگی، دو یا سه کیسه چای سیاه سرد و مرطوب را روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید و از گاز برای نگه داشتن کیسه ها در محل خود استفاده کنید.
آرد
آرد یکی از بهترین دستورالعمل های طبیعی به حساب می آید که برای تسکین درد سوختگی های متورم و کاهش قرمزی و تورم عمل می کند، آرد محل سوختگی را استریل می کند که برای محافظت از زخم در برابر آلودگی مناسب است. مقدار کمی از آن در محل آسیب دیده می شود، زیرا برای پنهان کردن آثار عمل می کند. همچنین می توان با قرار دادن مقداری آرد در یخچال و سپس قرار دادن آن در محل آسیب سوختگی از سوزش آن بکاهید.
سیب زمینی
استفاده از سیب زمینی خام راه خوبی برای درمان تاول سوختگی است. به سادگی سیب زمینی ها را پوست بگیرید ، بشویید و رنده کنید ، ناخالصی ها و آب آن را جدا کرده و روی ناحیه آسیب دیده بمالید.
کمپرس سرد
استفاده از کمپرس سرد به تسکین درد و تورم ناشی از سوختگی کمک می کند، توصیه می شود از کمپرس سرد در فواصل زمانی بین 5 تا 15 دقیقه استفاده کنید.
می توانید از کمپرس سرد موجود در داروخانه استفاده کنید یا از یک پارچه تمیز و مرطوب روی ناحیه آسیب دیده استفاده کنید، اما استفاده از کمپرس خیلی سرد توصیه نمی شود. زیرا ممکن است تحریک زخم و احساس درد را افزایش دهد.
لازم به ذکر است که از یخ برای سوختگی استفاده نکنید، زیرا یخ میتواند باعث افزایش سوزش ناشی از سوختگی شود.
جوش شیرین
چند قاشق چایخوری جوش شیرین را با مقداری آب سرد مخلوط کنید تا خمیر شود و سپس خمیر را روی محل سوختگی بمالید.
وانیل
برای درمان تاول سوختگی های جزئی می توان از عصاره وانیل استفاده کرد که به تسکین درد و کاهش شدت سوختگی کمک می کند.
عصاره وانیل را با پنبه ای تمیز روی زخم مالیده و به آرامی روی محل سوختگی پخش کنید. تبخیر الکل موجود در عصاره وانیل باعث خنک شدن سوختگی و کاهش سوزش و التهاب آن می شود.
شیر
به لطف محتوای چربی و پروتئین، شیر به محافظت از پوست در برابر سوختگی، تسکین درد سریع کمک می کند و آن را به یکی از چندین دستور العمل طبیعی برای درمان تاول سوختگی های جزئی در خانه تبدیل می کند.
طرز استفاده از شیر برای درمان تاول سوختگیهای جزئی، به صورت خیساندن محل سوختگی در شیر به مدت 15 دقیقه است.
جو دوسر
جو دوسر با خواص ضد التهابی خود در التیام تاول سوختگی برای کمک به بهبود سریع آن مفید است.
اگر سوختگی بزرگ است یک فنجان بلغور جو دوسر را به آب حمام اضافه کنید و به مدت 20 دقیقه در آن بنشینید تا سوختگی تسکین یابد و در صورت سوختگی کوچک مقداری بلغور جو دوسر را به یک کاسه کوچک آب اضافه کنید و ناحیه آسیب دیده را با آن خیس کنید. .
سپس پوست را در معرض هوا خشک کنید به طوری که لایه نازکی از بلغور جو دوسر روی سطح آن باقی بماند که باعث کاهش احساس خارش و سوزش می شود.
سرکه سفید
سرکه سفید حاوی اسید استیک است که می تواند به تسکین درد، خارش و التهاب تاول سوختگی کمک کند، همچنین دارای خواص ضد عفونی کننده و قابض است، بنابراین یکی از چندین دستور العمل طبیعی برای درمان سوختگی در خانه است.
برای استفاده از سرکه سفید، از یک تکه پنبه برای تمیز کردن آرام سوختگی استفاده کنید، توجه کنید که سرکه سفید قبل از تماس با ناحیه آسیب دیده باید رقیق شود.
چند نکته دیگر برای درمان سوختگی در خانه
علاوه بر دستور العمل های قبلی، توصیه می شود موارد زیر را نیز دنبال کنید:
-یک لایه نازک از پمادها یا کرمهای آنتیبیوتیکی روی تاول سوختگی بمالید، زیرا به جلوگیری از عفونت کمک میکنند، و آن را مستقیماً با یک تکه گاز استریل، باند یا پارچه تمیز بپوشانید. پماد باسیتراسین زینک، پماد آلفا و پماد کالاندولا از جمله پماد های موثر در درمان تاول سوختگی هستند.
-از قرار دادن محل سوختگی در معرض نور مستقیم خورشید خودداری کنید، زیرا پوست سوخته به مراتب حساس خواهد بود و نور آفتاب باعث افزایش التهاب آن می شود.
-تاول ها را به هیچ وجه سوراخ نکنید یا نترکانید ، زیرا سوراخ کردن آنها ممکن است منجر به عفونت شود.
-در صورت بالا بودن سوزش و درد ناشی از سوختگی می توانید مسکن های بدون نسخه مصرف کنید.
-توجه داشته باشید که سوختگی ها تنها در 10 روز بهبود می یابند، به خصوص اگر سوختگی درجه یک باشد، اما اگر سوختگی نواحی وسیعی از بدن یا صورت را فرا گرفت، باید به پزشک مراجعه کرد.
موادی که نباید هنگام سوختگی از آنها استفاده کرد!
برخی از باور های رایج وجود دارند که به غلط شایع شده اند و از آنها به عنوان درمان های سریع برای تاول های سوختگی یاد می شود. اما واقعیت چنین نیست. برخی از مواد نباید هنگام سوختگی استفاده شوند چون باعث بدتر شدن وضعیت می شوند. موارد زیر از آن جمله اند:
کره
هرگز از کره برای درمان سوختگی استفاده نکنید زیرا استفاده از آن از نظر علمی معتبر نیست. کره گرما را حفظ کرده و اثر سوختگی را افزایش می دهد همچنین حاوی باکتری های مضری است که می تواند ناحیه آسیب دیده را آلوده کند.
انواع روغن ها
برخلاف تصور رایج، روغن نارگیل برای درمان سوختگی استفاده نمی شود. روغن هایی مانند روغن نارگیل ، روغن زیتون و روغن پخت و پز گرما را حفظ کرده و ناحیه آسیب دیده را بدتر می کنند.
سفیده تخم مرغ
سفیده تخم مرغ خام خطر عفونت باکتریایی را دارد که می تواند باعث واکنش های آلرژیک شود.
خمیر دندان
هرگز خمیردندان را روی محل سوختگی قرار ندهید زیرا محل سوختگی را تحریک می کند و محیط را مستعد عفونت می کند زیرا استریل نیست.
یخ
یخ و برف می تواند ناحیه سوختگی را تحریک کند و حتی در صورت استفاده نادرست می تواند سوختگی را بدتر کند.
روش های طبیعی برای درمان جای سوختگی
برخی مواد گیاهی و طبیعی نیز وجود دارند که می توانند به از بین رفتن اثرات ناشی از سوختگی و لکه های تیره که اغلب جای سوختگی هستند،کمک کنند، برخی از این موارد عبارتند از :
روغن نارگیل
از روغن نارگیل برای مرطوب کردن پوست استفاده می شود، همچنین با مصرف مقدار کمی روغن نارگیل ولرم و مالیدن آن روی جای سوختگی، روزانه 3 بار به از بین بردن لکه های تیره پوست کمک می کند.
لیمو
یکی از موادی است که به روشن شدن و یکدست شدن رنگ پوست کمک می کند، همچنین در از بین بردن لکه های قهوه ای موثر است، می توانید با قرار دادن مقدار کمی لیمو روی لکه ها و سپس زدن کرم مرطوب کننده روی پوست، از لیمو برای محو کردن آثار سوختگی استفاده کنید .
آلوئه ورا
به درمان سوختگی و از بین بردن اثرات آن کمک می کند، به خصوص اگر با گلاب مخلوط شود، برای این منظور می توانید یک قاشق ژل آلوئه ورا را با مقداری گلاب ترکیب کرده و مواد را خوب مخلوط کنید و به مدت یک ربع روی محل آسیب دیده قرار دهید سپس با آب بشویید می توانید روزانه 2 بار از این ترکیب استفاده کنید.
تخم مرغ و ماست
این دستور به کاهش علائم سوختگی کمک می کند و پوست را مرطوب می کند، می توانید از این دستور به صورت زیر استفاده کنید:
یک قاشق سفیده تخم مرغ و یک قاشق ماست را ترکیب کنید، سپس به مدت 15 دقیقه روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید و در آخر با آب سرد بشویید.
روغن درخت چای
می توان با استفاده از مقدار مناسب روغن درخت چای و قرار دادن مستقیم آن بر روی محل زخم های قدیمی به طور موثری به خلاص شدن از اثرات سوختگی های قدیمی کمک کرد.
شنبلیله
برای از بین بردن جای زخم و سوختگی های کهنه می توانید از شنبلیله استفاده کنید. مقدار مناسبی از شنبلیله را چند ساعت در آب خیس کنید و سپس آن را آسیاب کرده و روی نواحی که آثار سوختگی وجود دارد قرار دهید.