Menu
خربق سفید که با نام های ساقه زیرزمینی، چوبلمه، یقله ارماه، وارتروم، البوم، سانیکو، البورببان یا بیخ گیاهی نیز شناخته می شود، نام گیاهی است که به آن خربق ابیض هم می گویند و با نام علمی Veratrum Album شناخته می‌شود، این گیاه که تاثیر زیادی در افزایش سلامتی دستگاه تنفسی دارد می تواند از سرماخوردگی پیشگیری کند و اسپاسم های عضلانی را کاهش دهد، در ادامه به بررسی دقیق تر فواید این گیاه و ویژگی های خاصش می پردازیم.
خربق ابیض نوعی گیاه علفی است که می تواند تا یک متر هم رشد کند، ساقه برگ‌های آن شبیه برگ بارهنگ است و رنگ سبزی دارد که بیضی و بزرگ هستند، علاوه بر این برگ ها نوک تیز، بی دندانه با برگ های موازی، بدون دم برگ و چسبیده به ساقه هستند.
ساقه های زیر زمینی این گیاه قسمتی هستند که مورد استفاده قرار می گیرند و در بازار وجود دارند، این ساقه ها کلفت هستند اما سبک و خاکستری با مغز سفید.
بطور کلی خربق سفید چند ساله است، جای زخم عمیق زیادی دارد و ریشه های فرعی اش ریزوم خزنده فیبری و ساقه تو خالی دارند، میوه های این گیاه کپسولی و دارای سه حجره و دانه های مسطح است.
گل های این گیاه رنگ سفیدی دارند که به سبز نیز مایل است، این گل ها در دوران تابستان از کنار برگ‌ها بیرون می‌آیند و می توانند کاربرد تزئینی هم داشته باشند.
این گیاه که بیشتر در کوه‌های اروپای مرکزی یافت می شود معمولا قطعاتی از آن از سوئیس آورده می‌شود و در بازار به فروش می رود، تکثیر این گیاه با کشت بذر و یا قطعاتی از ساقه اش اتفاق می افتد.
ساقه این گیاه را خرد می کنند و در دمای 40 درجه خشک می کنند، بعد از خشک شدن آن را نرم ساییده و از الک ابریشمی سرپوش دار داروسازی رد می کنند، برای مصرف آن باید به یک تا چهار دسی گرم در ۲۴ ساعت قناعت کنید، توجه کنید که مصرف گرد آن به تنهایی زیاد معمول نیست.
از نظر ترکیبات می توان گفت در این گیاه شش آلکالوئید وجود دارد که همگی در کاهش فشارخون تاثیر دارند، اگر بخواهیم اسامی این مواد را نام ببریم می توانیم به وراترین، ژرمرین، پروتووراترین، جروین، روبی جروین و پزودوجرین اشاره کنیم، در ساقه این گیاه به طور کلی یک تا بیست و پنج صدم آلکالوئید وجود دارد و علاوه بر این ها حضور وراترامین نیز اهمیت دارد که گلیکوزید تلخی است، قند و اسیدهای آلی و مواد دیگر نیز در این گیاه وجود دارد.
خربق گیاهی سرشار از فواید است که باعث بیشتر شدن اهمیت آن در طب سنتی شده، این گیاه می تواند به رفع مشکلات سردمزاجی کمک کند و تاثیر زیادی در بهبود عملکرد دستگاه گوارش دارد، علاوه بر این قاعده آور است، قلب را تقویت می کند و می تواند رطوبت اضافی بدن را دفع کند.
خربق ابیض می تواند به تخلیه کردن بدن و از بین بردن عطسه و قی آوردن کمک کند، البته این در برخی مواقع می تواند از عوارض گیاه به حساب بیاید، اما به هر حال قبل از اینکه سمت آن بروید باید از این موضوع اطلاع داشته باشید، اگر از بیماری خاصی رنج می برید یا به گیاهان و مواد خاصی حساسیت دارید بدون مشورت پزشک داروی گیاهی مصرف نکنید.
می توان از این گیاه به صورت سیگارت برای درمان آسم و سرفه استفاده کرد، این گیاه تاثیر زیادی در درمان سرماخوردگی و مشکلات مربوط به اسپاسم و درد در دوران سرماخوردگی دارد، همانطور که اشاره شد عطسه آور هم هست و به خالی کردن سینه از مواد گوناگون کمک می کند.
درمان فلج، رفع سرسام، درمان صرع بلغمی و از بین بردن بیماری های مختلف سرد دماغی از جمله خواص خربق ابیض است که می تواند در کاهش درد مفاصل، خرد کردن سنگ مثانه و مشکلات دیگر نیز کمک کننده باشد.
از جمله ویژگی های این گیاه این است که می تواند به افرادی که عادت ماهانه آن ها به تاخیر افتاده کمک کند تا عادت ماهانه شوند، البته اگر از بیماری خاص زنان رنج می برید بهتر است قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید.
به طور کلی مصرف خربق تاثیر زیادی در رفع مشکلات سرماخوردگی دارد و می تواند به نرم کردن سینه و درمان برونشیت کمک کند که این به دلیل داشتن خاصیت موسیلاژ آن است، خربق ابیض به عنوان دارویی مناسب برای درمان سرفه نیز شناخته می شود و می تواند اسپاسم را کاهش دهد.
در طب سنتی معتقدند که خربق می تواند مسهل بلغم باشد، صفرای غلیظ را کاهش دهد و اخلاط لزج را از بین ببرد، علاوه بر این تاثیر زیادی باز کردن انسداد و گرفتگی مجاری و پاک کردن معده دارد.
برای از بین بردن اسپاسم های عضلانی و کاهش مشکلات عصبی مربوط به عضلات و یا حتی رفع قولنج های معده می توانید از خربق ابیض کمک بگیرید، این گیاه حالتی منبسط کننده دارد و مشکلات شما را کاهش می دهد.
اگر از مشکلات پوستی خاصی مانند جرب، برص یا لکه های سفید پوستی رنج می برید می توانید گرد این گیاه را با سرکه ترکیب کنید و روی پوست خود اعمال کنید، این کار باعث مراقبت از پوست می شود اما قطعا باید زیر نظر پزشک صورت گیرد.
خربق ابیض گیاهی است که از آن به عنوان حشره کش و از بین برنده کرم نیز استفاده می شود، البته این کاربرد در کشور کره و چین بیشتر دیده می شود، بهتر است قبل از استفاده از آن در محیط با باغبان یا فرد متخصصی مشورت کنید تا دچار مشکل نشوید.
درمان بواسیر
تقویت بینایی
درمان کهیر
باز کردن عروق خونی
در مصرف این گیاه باید مراقب بود، شیاف آن مهبل خطرناک است و عوارض زیادی در پی دارد، افرادی که بیماری های خاصی دارند بهتر است سراغ آن نروند، مصرف این گیاه به صورت ناشتا و بعد از غذا به هیچ عنوان توصیه نمی شود، مصرف بیش از حد آن نیز می تواند باعث ایجاد تشنج و حتی خفگی و مرگ شود.
خربق دارای ماده ای به نام وارترین و سایر آلکالوئیدها است که سم مهلکی به حساب می آیند، همین ماده باعث می شود که در مصرف گیاه توجه داشته باشید و زیاده روی نکنید، آلکالوئید مسهل و قی آور است و مصرف آن تنها باید زیر نظر پزشک صورت گیرد.
مصرف این گیاه برای قلب زیاد مناسب نیست، می تواند باعث ابتلا به دیفتری شود، عطش و افسردگی را به همراه دارد و می تواند باعث تشنج شود.
ساقه زیرزمینی خربق ابیض نیم کوب را به اندازه یک واحد برداشته و با الکل ۸۰ درجه ۵ واحد، مدت ده روز در الکل خیس کرده گاهی هم بزنید و با فشار از پارچه گذرانده با کاغذ صاف کنید، این تنطور قی آور و مسهل است اما مصرف آن حتما باید زیر نظر پزشک صورت گیرد، معمولا ده تا سی قطره از آن در ۲۴ ساعت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
برای درست کردن پماد این گیاه، ۲۰ گرم گرد ریشه را با ۸۰ گرم پیه ذوب شده ترکیب کنید و دو گرم اسانس لیمو به آن اضافه کرده برای دفع چربی پوست استفاده کنید، سعی کنید برای این منظور آن را به مدت دو هفته و مرتب روی پوست اعمال کنید.
خربق سیاه نام گیاهی است که شباهت زیادی با خربق سفید دارد اما از نام آن پیداست که رنگش سیاه است، این گیاه مسهل صفراوی است که می تواند بلغم را جذب کند، مخاط بافت های عمیق بدن را جذب کند و به درمان سرماخوردگی هم کمک کنند، خواص درمانی آن برای رفع سرماخوردگی بیشتر از خربق سفید است و می توان گفت واکنش های مختلفی که در نوع سفید این گیاه می بینیم در نوع سیاه با سرعت بیشتری اتفاق می افتند.
این گیاه طبعی گرم و خشک دارد.
مصرف این گیاه برای زنان باردار یا شیرده مجاز نیست، بخصوص زنان باردار که امکان سقط جنین در آن ها بالاست.