سنجد تلخ( Hippophae rhamnoide) گیاهی وحشی است که به صورت درختچه های انبوه در مناطق آهکی می روید.این گیاه از تیره گل سرخ سانان و از سرده سنجد هاست. ارتفاع درختچه از یک تا سه متر متغیر است و پاجوش های فراوانی دارد. برگ های باریک و شمشیری شکل هستند، پشت برگها نقره ای فام و سطح رویی آنها سبز رنگ است. سنجد تلخ در اواخر بهار گل های مایل به سبز می دهد و سپس این گل ها به میوه تبدیل می شوند، میوه در واقع قسمت اصلی گیاه است. میوه های این درختچه بیضی شکل و به رنگ نارنجی یا حنایی اند. مزه ترش دارند و منبع غنی از ویتامین C هستند.
این گیاه استفاده های دارویی دارد و معمولا از برگ، میوه و دانه های آن در طب سنتی استفاده می شود.
سنجد تلخ در ایران به صورت انبود می روید و در مناطق مختلف مانند آذربایجان،طالقان و خراسان می توان آن را یافت. ترکیبات خاص این گیاه به ویژه میوه، آن را به ماده ای ارزشمند تبدیل کرده است. ترکیباتی همچون ترکیبات فنلی، ویتامین ها به خصوص ویتامین ث، اسیدهای چرب اشباع نشده و فیتواسترول ها مانند بتا سیتو استرول.
این میوه های کوچک دارای اثرات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی و ضد سرطان هستند.
فواید سنجد تلخ
از این گیاه برای تهیه دمنوش گیاهی، روغن سنجد تلخ و نیز پودر میوه استفاده می شود. خاصیت های درمانی متعددی دارد و برای انواع عفونت ها، زخم ها و بیماری های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.
چای تهیه شده از این سنجد برای درمان بیماری های داخلی همچون بیماری های مربوط به عروق خونی، کلسترول بالا، فشار خون، مشکلات گوارشی و نیز تقویت سیستم ایمنی بدن بسیار مفید است. سنجد تلخ برای پیشگیری و درمان عفونت ها، بهبود بینایی و کاهش فرآیند پیری نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
به طور کلی سنجد تلخ و فرآورده های مشتق شده از آن برای بدن به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل می کنند.
خاصیت ضد پیری این گیاه برای جوانی پوست، بهبود عملکرد شناختی و جلوگیری از بیماری های مربوط به زوال عقل مهم شمرده می شود. همچنین روغن سنجد تلخ در درمان انواع بیماری های پوستی همچون اگزما، زخم ها و ترک های پوستی و نیز زخم های عفونی تاثیر چشمگیری دارد.و برای درمان انواع عفونت های معده و عفونت گوارشی مربوط به روده و مری مفید است و باعث بهبود رفلاکس معده می شود.
خواص دیگر سنجد تلخ
از دیگر خواص سنجد تلخ می توان به تقویت قلب و عروق اشاره کرد.
از عصاره و روغن تهیه شده از این گیاه در مصارف آرایشی و بهداشتی و برای تهیه انواع محصولات مراقبت از پوست و مو نیز استفاده می شود.
دقت کنید که این سنجد می تواند با دارو های ضد انعقاد خون تداخل داشته باشد.